Nola Hatterman: Suriname in haar hart – Parbode Sneak Peek
Een rode draad in leven en werk van kunstenares Nola Hatterman is de grote interesse voor emancipatie van de zwarte mens en haar liefde voor Suriname. Opvallend voor een wit meisje uit de Amsterdamse Watergraafsmeer dat geboren werd in 1899.
Tekst Anna ten Bruggencate
Tijdens de Open Ateliers in Amsterdam Zuid-Oost in 2019, liep ik het atelier van de Surinaamse kunstenaar Wilgo Elshot binnen. Ik werd getroffen door zijn kleurgebruik en de bijna sprookjesachtige voorstellingen die Suriname als inspiratiebron hebben. Wilgo vertelde dat hij leerling was geweest van Nola Hatterman, een Amsterdamse vrouw die directeur werd van de eerste kunstacademie in Paramaribo. Hij zei haar naam met trots, waardoor hij mij nieuwsgierig maakte naar wie zij was. Ik ontdekte dat Nola opgroeide in Watergraafsmeer, op een steenworp afstand van mijn huis. Nu zijn zowel Wilgo als Nola en nog veel andere leerlingen van haar, exposanten van De Surinaamse School in het Stedelijk Museum.
Meisje uit Watergraafsmeer
Hoe kwam een meisje uit Watergraafsmeer in Suriname terecht? Nola Henderika Petronella Hatterman (1899-1984) was enig kind in het gezin Hatterman en woonde met haar familie op Middenweg 127. Haar vader was boekhouder bij de Indische handelsfirma Mirandolle, Voûte & Co, een import- en exportbedrijf van koloniale handelswaren. Hierdoor toonde Nola al jong interesse in de manier waarop naar de koloniën werd gekeken. Ze vond gekleurde mensen uit de overzeese gebieden mooi en verbaasde zich over de discriminatie van immigranten uit deze koloniën. Haar maatschappelijke betrokkenheid en rebellie tegen de gevestigde orde schreef ze toe aan die interesse voor het koloniale.
Na een paar jaar gymnasium trad Nola de wereld van het theater binnen en begon haar carrière op het podium; ze speelde onder andere in De Jantjes, populair muziektheater. Daarnaast tekende en schilderde ze van kinds af aan graag. Ze volgde teken- en schilderlessen, maar bezocht nooit een kunstacademie. Via haar docent, de kunstenaar Charles Haak, kwam ze in contact met Surinamers die als model wat probeerden bij te verdienen. Nola sloot zich vanaf 1919 aan bij kunstenaarsverenigingen en exposeerde regelmatig. Het acteren liet Hatterman in 1925 definitief achter zich.
Surinaamse vrijheidsstrijd
Ondertussen had Nola een relatie met de Joodse regisseur Maup de Vries. In 1931 trouwde het stel.
Lees dit artikel verder in de aprileditie van Parbode, ook digitaal verkrijgbaar