Boekrecensie: Geheimen van het tuinhuis
Het verhaal van Geheimen van het tuinhuis speelt zich af in het Suriname van 1870, zeven jaar nadat de slavernij is afgeschaft. We maken kennis met twee leerlingen: Alexandra (Alex) Belgrave, ‘haar huid had de kleur van warme cacao’, en Josephine (Jo) Oosterwijk, ‘met een tint van karamel’.
Ze bevinden zich in een bevoorrechte positie, al blijft de kloof tussen Surinaamse en Hollandse meisjes altijd voelbaar ‘door het verschil in huidskleur’. Alex is een slim meisje en een feministe avant la lettre.
Andere hoofdpersonen zijn Irwin, broer van Jo en zijn vriend Dumas.
Eduard van Beek komt vanuit India naar Suriname waar hij zich gaat bezighouden met het onderhoud van stoommachines. Hij neemt zijn maîtresse, verzorgster mee, Jind Kaur, en een bediende: Babu Banjet. Van Beek zoekt een handige knecht; die wordt Ernst Martzil.
Alex en Jo ontmoeten Ernst op vakantie en ontdekken zijn geheim. In een vervallen tuinhuis werkt hij aan een stoomrijwiel. Alex voelt veel voor Ernst: ‘Alexandra werd zich plotseling bewust van zijn lichaam zo dicht bij het hare. […] Heel even werd ze bevangen door een onbekend gevoel dat haar de adem benam’. Ook Ernst heeft liefdevolle gevoelens voor Alex. Er vinden daarna nog een flink aantal enerverende gebeurtenissen plaats, rond het stoomrijwiel, rond Jo en Dumas, rond Irwin, Alex en Ernst. Het einde verloopt niet helemáál als verwacht.
De schrijfster Rihana Jamaludin (1959) is geboren en opgegroeid in Paramaribo. Ze begon als beeldend kunstenares, maar besloot zich omstreeks 2000 te richten op het schrijven. Ze publiceerde korte verhalen en romans voor jongeren. Dat laatste is zeker ook te merken in Geheimen van het tuinhuis. In 35 hoofdstukjes wordt het verhaal verteld, in eenvoudige taal, met hier en daar een woord in Sranantongo, onderhoudend, beeldend en filmisch: het is niet moeilijk je een film voor te stellen gebaseerd op deze roman.
Voor de persoon van Ernst Martzil heeft Jan Earnst Matzeliger model gestaan, die rond 1851 op plantage Twijfelachtig wordt geboren. Hij groeit bij zijn tante op, Domineestraat 49. Rond 1870 vertrekt Earnst naar de VS. In 1880 werkt hij in een schoenenfabriek, waar hij een nog steeds gebruikte uitvinding doet op het gebied van het bewerken van leer. Hij overlijdt in 1889 aan tuberculose.
Geheimen van het tuinhuis opent met een brief van de eigenaar en directeur van de uitgeverij, waarin zij wijst op het bestaan van de site rihanajamaludin.com waar onder meer informatie te vinden is over de research die de schrijfster voor dit boek deed en het fotoalbum dat zij samenstelde tijdens het schrijven ervan.
3½ STERREN
Ko van Geemert
Geheimen van het tuinhuis, Rihana Jamaludin, 2021, Uitgeverij Blossom Books, EAN 9789463492638
Deze recensie is gepubliceerd in het septembernummer van de Parbode, ook online verkrijgbaar