Boekrecensie: Een beschrijving van de Surinaamse zangvogelcultuur 1908-2018
Een bekend zondagsbeeld op het Onafhankelijkheidsplein is de zangvogelsporters met hun kooizangvogels. Dit plein is een van de bekendste plekken waar van oudsher de vogelmannen elkaar ontmoeten om hun vogels te trainen en om zangvogelwedstrijden te houden. De twatwa, pikolet en rowti zijn de favoriete vogels die voor dit sporttype worden gebruikt.
Dit jaar werd door de Harrypersad Boedjawan Foundation het boek Een beschrijving van de Surinaamse zangvogelcultuur 1908-2018 gepresenteerd. Van de auteur, Roekmienie Sewradj-Debipersad, is eerder in 2001 een geschiedkundig onderzoek gepubliceerd over de emancipatie van de Hindostaanse vrouwen vanaf 1873.
Duidelijk is dat er jarenlang onderzoek is verricht. Het initiatief voor het schrijven van een boek over de zangvogelcultuur kwam van Harry Boedjawan (inmiddels wijlen). Er is getracht om de oudste sporen van de zangvogelsport in Suriname te achterhalen en deze vast te leggen. De opdrachtgevers meenden dat het belangrijk is de geschiedenis achter te laten voor het nageslacht en dat er zonder historische beschrijving geen claim gelegd kan worden op de cultuur. Bijzonder aan de Surinaamse zangvogelsport is de techniek om de vogels af te richten voor wedstrijden die hier zijn ontstaan.
Hoewel het eerste hoofdstuk wel een algemene weergave van het boek geeft, is er specifiek gekozen voor een inleiding bij – op een na – alle hoofdstukken. Behalve de chronologische aanpak, kan er in dit boek ook gesproken worden van een thematische ordening. In dit geval is een inleiding bij elk thema niet gek. In het eerste hoofdstuk gaat Sewradj-Debipersad in op de materiële en immateriële waarde van de zangvogelcultuur. Verder licht ze in dit hoofdstuk de intrinsieke waarde van de cultuur toe waarin de waarde van erfgoed van binnenuit wordt bepaald door de groep waarin deze zelf wordt beleefd. Er is zelfs gepleit voor de plaatsing van de zangvogelcultuur op de lijst van immaterieel erfgoed van UNESCO. Verder worden in hoofdstuk 2 de vroege publicaties, beschrijvingen of tekeningen over Surinaamse vogels belicht. Voor wat zang betreft is er door de gebroeders Penard in de 20ste eeuw een wetenschappelijke studie verricht. Ook krantenartikelen over de zangvogelcultuur zijn opgenomen in dit boek. In het derde hoofdstuk worden de soorten zangvogels (ook in historisch verband) beschreven. In de overige hoofdstukken worden thema’s als vogelvangst, zangvogelwedstrijden tot zelfs (smokkel)handel en regelgeving, veranderend moraal in de zangvogelcultuur en de oprichting Zangvogel Bond en pioniers beschreven. Ook de eerste vrouwelijke zangvogelkampioen van Suriname, Sirodjani Mansabdar-Jaggan, krijgt aandacht. Er is dus veel speurwerk verricht om de 110 jaar geschiedenis van de zangvogelcultuur en 55 jaar zangvogelsport in Suriname vast te leggen. De slechte kwaliteit van zelfs de recentere foto’s is een minpunt. Immers, plaatjes maken een boek ook aantrekkelijk. Zeker als dit tevens bedoeld is voor belanghebbenden die geen wetenschappelijke achtergrond hebben. Het lettertype dat gebruikt is bij citaten is minder vlot leesbaar. Verder zijn er kleine, maar storende drukfouten, zoals op pagina 142.
Gezien er niet eerder studies zijn gedaan naar het ontstaan van de zangvogelsport in Suriname, is deze publicatie van zowel wetenschappelijke als maatschappelijke relevantie. De wetenschappelijke relevantie is dus de geschiedschrijving van de zangvogelsport, terwijl de maatschappelijke relevantie het nationale belang is. De zangvogelsport is gemeenschappelijke cultuur alsook cultureel erfgoed in Suriname. Ongeacht de etnische groep, sociale klasse of leeftijd, wordt de zangvogelsport beoefend. Een beschrijving van de Surinaamse zangvogelcultuur 1908-2018 omvat daadwerkelijk een beschrijving die niet alleen historisch van belang is, maar ook een nationaal karakter heeft.
4 STERREN
Kavita Kalyan-Jiawan
Een beschrijving van de Surinaamse zangvogelcultuur 1908-2018. Ruim 110 jaar cultuur en 55 jaar sportgebeuren, Roekmienie Sewradj-Debipersad, 2022, uitgeverij Harry Boedjawan Foundation
Gepubliceerd in het augustusnummer van de Parbode
Wilt u informatie over het afsluiten van een (digitaal) abonnement?
Klik op www.parbode.com/abonneren