Hoewel in Suriname vanaf 1963 het toepassen van lichamelijkgeweld tegen leerlingen verboden is, zijn er nog steeds leerkrachten dieleerlingen slaan. Afranselen, klappen, tikken, porren, sleuren en beledigendschelden zijn volgens hen goede opvoedingsmiddelen. Bepaalde schoolhoofdendulden geen lichamelijk en geestelijk geweld tegen leerlingen op hun school,anderen zien publieke vernedering en tuchtiging van leerlingen als normale ennoodzakelijke disciplinaire maatregelen.
Een schoolhoofd dat vanaf jaren 1990 regeerde op een school in ParamariboZuid, op de grens van de verkrotte volkswijken Frimangron en Land van Dijk, isbijvoorbeeld een voorstander van lijfstraffen. Ze strafte ‘grote’ overtredingenvan leerlingen met een publiek pak slaag ten overstaan van de hele school, nahet ochtendgebed en het zingen van het volkslied.
Grote overtredingen zijn spijbelen, onderling vechten, devlaggenparade verstoren, stelen of herhaaldelijk laat komen. Voor de rest mogende juffen en meesters naar hartelust schreeuwen, beledigen, schelden en zwepenen de helft doet dat ook. Een moeder van een leerling vertelt: “Op een dag kwammijn tienjarige zoon thuis met blauwe en bebloede knokkels. Juf had hem met eendikke houten lat geslagen, ze gaf voor elk vergrijp, zoals babbelen, opstaanvan de stoel of een onvoldoende, tussen vijf en vijftien slagen op dehandpalmen. Toen hij het niet kon uithouden had mijn zoon zijn hand omgedraaiden zij had rustig doorgemept.
“De volgende dag ging ik naar het hoofd van de school en diezei hoofdschuddend: ‘Ik druk de leerkrachten zo op het hart om den redi pikin(die bruine en lichter gekleurde kinderen) niet zo te slaan’. ‘Hoezo’, vroegik’, en de zwarte kinderen dan?’ ‘Nou’, zei het hoofd, ‘die hebben pech. Bijhen zie je het niet zo makkelijk, dus die kan je vrij takelen, dat zijn zethuis ook gewend’, vervolgde ze triomfantelijk. Het schoolhoofd is zelfcreoolse en vindt dat generaties van kinderen met de zweep, stok enbeledigingen prima volwassen zijn geworden, dus dat het niet nodig is de wet tegehoorzamen.
Klacht
Nederlandse stagiaires hadden te klagen over een andereschool op Paramaribo Zuid. Eén publiceerde op haar weblog: ‘De kinderen wordennaar het schoolhoofd gestuurd voor straf. Het hoofd maakt er dan geen geheimvan dat ze het goed vindt en we moesten toezien hoe ze kinderen met een dikkehouten lat slaat waar ze hen raken kan, wat hand, arm, nek, hoofd, benen,achterwerk kan zijn. Een klacht van eerdere stagiaires aan de Onderwijsinspectiezou niets opgeleverd hebben’. Dat dit niet langer getolereerd wordt in dezemoderne tijd ondervond de nieuwbakken leerkracht Celina Akoni (23)*. Zevertelt: “Op het Christelijk Pedagogisch Instituut (CPI) hebben ze het onsduidelijk gemaakt en bij onze eedaflegging zei de onderwijsinspecteur het nognadrukkelijk in het Surinaams: ‘Nanga tra pikin fowtu un kan hor yu na wrokoete, ma no nak den sma pikin, want y’ o las i wroko’ (‘Een andere kleine foutkunnen we door de vingers zien, maar sla mensen hun kinderen niet, want andersgaan we je ontslaan’). En ik heb het in de praktijk gezien op de lagere school,in één van de vele achterstandswijken aan de rand van Paramaribo Zuid, waar ikles geef sinds begin dit jaar. Zelfs mijn plastic liniaaltje werd in beslaggenomen. “Wat er gebeurde: eenmoeder van een leerling ging linea recta naar de Onderwijsinspectie toen haarkind zichtbaar mishandeld was door een onderwijzeres. De inspectie verscheen dedag daarop onaangekondigd op school en sprak met het schoolhoofd. Deleerkrachten moesten allemaal linialen en eventuele stokken inleveren. Er werdonmiddellijk een onderzoek ingesteld op de hele school, alle onderwijzeressenkregen een vermaning.”
Maar de meeste leerkrachten slaan niet, weet Celina. “Debetreffende leerkracht werd na verhoor geschorst. De leerkracht kreeg eentweede kans en overplaatsing naar een andere school en is op de betreffendeschool vervangen door een betere onderwijzeres.”
Lydia Krak* (48), die als remedial teacher leerlingen meteen achterstand op verschillende scholen begeleidt, geeft direct toe dat er nogeen aantal scholen zijn waar het schoolhoofd en de meeste leerkrachten hetprincipe huldigen dat men ‘de roede niet moet sparen’ als men een kind wildisciplineren. “Het is er bij bepaalde leerkrachten, vooral de ouderen, nietuit te krijgen”, zegt ze, maar wil verder niet ingaan op welke scholen ditgebeurt. “Deze onderwijskrachten redeneren dat als je slaat je de leerlingenminder of niet steeds tot de orde hoeft te roepen.” Zelf weet Krak dat ditverhaal niet klopt en ze ziet geen heil in hard praten of slaan.
Sarasvati Devki* (40) vertelt dat ze met haar nichtje vanacht in een rustige straat liep toen het kind haar plotseling naar de kant troken haar handje helemaal koud werd. Alle kleur uit het kindergezichtje wasweggetrokken, het kind keek haar met doodsbleke lippen aan. Er liep alleen maareen wat nors kijkende vrouw langs. Buiten gehoorsafstand fluisterde het kinddesgevraagd dat die vrouw haar onderwijzeres uit de tweede klas was. Het kindwas niet zwart en werd niet geslagen indachtig de instructies van hetschoolhoofd van Paramaribo Zuid, maar wel zeer angstig gemaakt. “Plotselingwerd me duidelijk waarom mijn nichtje was blijven zitten en haar moeder haarvan die school had afgeschreven.”
Particuliere school
Ook op particuliere scholen komt mishandeling voor. In dekrant was vorige maand een hoogbejaard schoolhoofd van de Glenn Weizschool inhet nieuws, die verontwaardigd beweerde onterecht te zijn beschuldigd van hetzodanig vastpakken en door elkaar schudden van een kind, dat het blauwe plekkenop het armpje achterliet. Minder dan tien jaar geleden was dit schoolhoofd ookal in opspraak omdat ze, naar men zei jarenlang en nu een keer bewezen,gefraudeerd had met het Mulo toelatingsexamen, waar ze voor leerlingen juisteantwoorden bij onbeantwoorde vragen had ingevuld om ze te laten ‘slagen’ voorde toets. Ze mocht haar werk ongestraft voortzetten, naar men zei omdat zerelaties heeft in hoge regeringskringen. En laat het nou net een ouder zijn meteen kind op die school, die Parbode al maanden geleden belde om te klagen overde geestelijke mishandeling die dit schoolhoofd de leerlingen aandoet.Blijkbaar is de hoogbejaarde vrouw te stijfkoppig om met pensioen te gaan.Financieel zou ze niet behoeftig moeten zijn, want ouders en kinderen ondergaanhaar strenge regime voor 75 SRD en 5 euro per maand. En daar is geen enkeleextra activiteit bij inbegrepen. Er wordt sowieso niets extra’s voor dekinderen georganiseerd: geen educatieve uitstapjes, tekenwedstrijden, geenzwemmen, geen kinderfilms, niets, vertelt deze ontevreden ouder. Wybo Vreden(24) die vroeger slachtoffer was van mishandeling op school en wiens zusje vanacht zelfs nu nog voor dat probleem stond, wijdt zijn korte schoolcarrière aande beledigende, negatieve houding van de leerkrachten en hun veelvuldigelichamelijke mishandeling: ‘Laten de leerkrachten hun klauwvieters van dekinderen afhouden en ze voor de boeken gebruiken en het schoolbord, zo lerenkinderen nog wat’.
* Deze namen zijn op verzoek van betrokkenen gefingeerd.
Nu populair
