Alcoholisme: als je niet meer zonder sopi kan
Een koude djogo voor de gezelligheid of een chiller om even lekker te ontspannen na een drukke werkdag. Dat doet bijna iedereen wel eens. Maar wat als het niet bij een drankje blijft? Wat als die djogo het enige is waar je nog aan kunt denken en de rest van de wereld onbelangrijk lijkt? Suriname heeft te maken met een groeiend alcoholprobleem. Deskundigen spreken zelfs van ‘een alarmerende situatie’.
De 51-jarige Lachminarain Ganesh is één van de velen die zijn alcoholgebruik op een gegeven moment niet meer onder controle had. Hij werkte jarenlang als timmerman en metselaar. Door zware lichamelijke inspanning had hij na zijn werk vaak pijn. Dit verdoofde hij regelmatig met een paar glazen whisky. In het begin had zijn vrouw hier geen problemen mee, maar op een gegeven moment werd het haar te gortig. In 2001 pakte ze haar spullen en verliet hem. Ganesh belandde in een neerwaartse spiraal die nog jaren zou duren. “Ik voelde me heel erg ellendig. Door meer te gaan drinken, vergat ik de pijn. Ik was verdoofd en hoefde op deze manier niet te denken aan het verdriet. Ik begon ’s morgens met twee à drie shots Palm (bijna 90 procent), gevolgd door op z’n minst een zelfde hoeveelheid ’s middags en ’s avonds.” Jarenlang deed hij dit, dag in dag uit. “Zonder drank had ik geen leven meer, dacht ik.”
Stijging
Het is niet bekend hoeveel mensen in Suriname last hebben van een alcoholprobleem. Wel signaleert het Suriname Epidemiological Network on Drug Use (SURENDU) een duidelijke stijging van het aantal aanmeldingen van personen met een alcoholprobleem bij begeleidingscentra: van 22 procent naar 45 procent. Ook bij de opvanghuizen steeg het aantal flink, van 4 procent in 2004 naar 17 procent in 2005.
Kijkend bij de verschillende opvanghuizen in Paramaribo, zitten hier vaak meer drugs- dan alcoholverslaafden. Ook bij het Bureau Alcohol en Drugs (BAD) zijn er beduidend meer mensen met een drugsprobleem. Naar schatting zijn hier per jaar ongeveer 80 tot 125 nieuwe aanmeldingen, maar dertig daarvan zijn alcoholverslaafd. Volgens Orlando Olmberg, medewerker van Stichting de Stem, komt dit omdat drank over het algemeen wordt geaccepteerd in de samenleving. “Bijna iedereen drinkt wel eens wat, dus het wordt niet zo snel gezien als een gevaar. Er wordt ook gewoon reclame voor gemaakt. De problemen van het gebruik worden niet zo snel zichtbaar, want ook als je vaak drinkt kan je meestal je leven nog redelijk normaal handhaven.”
Somber
Ganesh ging eveneens gewoon door met zijn werk. Een deel van het geld dat hij verdiende gebruikte hij gelijk om zijn sopie te kopen. Op dat moment besefte hij nog niet dat hij verslaafd was. Maar hij ging steeds verder achteruit. Dat zie je ook duidelijk terug op oude foto’s: een grauw en somber persoon. “Ik gaf niks meer om mijn uiterlijk en dacht alleen nog maar aan de drank.”
Niet alleen lichamelijk ga je achteruit, maar ook het sociale leven van een verslaafde heeft vaak veel te lijden. “The liver lives longer than the relationship”, vertelt Marie Bunwaree van het Uitvoerend Bureau Nationale Anti-drugs Raad (NAR). “Je relatie gaat eraan. Je verliest je levenspartner, je kinderen en vaak ook je werk.”
“Ja, een alcoholist is een egoïst”, beaamt ex-drugs en -alcoholverslaafde Harold Breeveld. “Je denkt alleen nog maar: hoe kom ik aan mijn spul? Als ik geen crack kon krijgen, haalde ik alcohol. Dat is ook nog eens heel goedkoop. Tijdens de pauzes op mijn werk ging ik snel naar de overkant om mijn drank te halen. Ik was een schip zonder kapitein.” Breeveld heeft nu weer goed contact met zijn kinderen, maar in de jaren dat hij verslaafd was hebben veel relaties er erg onder te lijden gehad. “Ik heb er ontzettend veel spijt van dat waar ik liefde moest geven aan mijn kinderen ik er geen tijd voor had. Ik was alleen maar bezig met die troep.”
Ganesh zou de tijd ook wel willen terugdraaien. “Ik heb er echt zoveel spijt van dat ik mijn vrouw zo’n ontzettende pijn heb gedaan. Nooit meer sterke drank voor mij, ik wil haar nooit meer verdriet doen. Veel mensen beseffen niet dat het heel gevaarlijk kan zijn. Daarom wil ik mijn verhaal ook vertellen. Er moet meer voorlichting komen, want mensen beseffen het gevaar vaak niet. Zeker als je jong bent, zie je nog niet wat de gevolgen kunnen zijn. Dat komt later pas.”
Jeugd
Drank is relatief goedkoop en steeds makkelijker te krijgen. Op ieder feestje wordt wel een drankje aangeboden. Dit is een van de redenen waarom de jeugd steeds vroeger begint met drinken: de gemiddelde leeftijd is veertien jaar. Hier ontstaan de problemen die vergaande gevolgen kunnen hebben. “Jongeren zijn makkelijk te beïnvloeden en dus kwetsbaar. Je begint vroeg, maar de problemen komen pas op latere leeftijd”, legt Ludmila Kalpoe, counselor van het Bureau Alcohol en Drugs (BAD), uit. “Je ziet ook allemaal nieuwe soorten drankjes, bijvoorbeeld chillers. De flesjes zien er leuk uit, drinken makkelijk weg en liggen dus lekker in de hand. Ze zijn ontzettend aantrekkelijk voor deze groep.”
Ook Bunwaree van de NAR maakt zich grote zorgen over het alcoholgebruik onder de jeugd. Volgens haar heeft het vooral te maken met sociale druk van de omgeving. “Als je jong bent wil je stoer doen tegenover je vrienden. Ook ouders hebben grote invloed. Vaak mogen de kinderen thuis al wat proeven”, zegt zij verontrust.
Erfelijke belasting vormt ook een risico. Volgens Amerikaans onderzoek is bekend dat als één van de ouders een alcoholist is, er een 34 procent grotere kans is om ook alcoholist te worden. Als beide ouders alcoholist zijn is de kans zelfs 40 procent groter.
Volgens Bunwaree moet er strengere controle komen.“Het schort vooral aan de naleving van de wet verkoop en gebruik van sterke alcoholische dranken”,vindt zij. “In Suriname mag je pas vanaf je zestiende kopen en gebruiken, maar hier wordt bijna niet naar gekeken. Het moet veel strenger. Het is namelijk ook strafbaar voor verkopers om het aan kinderen mee te geven. Zij moeten hiervan op de hoogte zijn.”
Kalpoe pleit vooral voor betere en uitgebreide voorlichting. Volgens haar is het nooit genoeg. “Er moet op jongere leeftijd worden begonnen met het geven van informatie. Het liefst op de lagere school al. Zij moeten beseffen dat alcohol niet per se schadelijk is, maar dat wel kan zijn. Daarnaast zou er ook meer maatschappelijke controle moeten zijn. Dat betekent dat ouders, andere familieleden, maar ook leraren alert moeten zijn. Het mag niet zo zijn dat je een jongen van elf met een blikje bier ziet lopen.”
Suriname kent geen dwangopname voor mensen met een verslaving. Meestal speelt de familie een grote rol bij het zoeken naar hulp. “Maar het is de persoon zelf, de individu die aan zijn probleem moet werken. Want als de persoon niet gemotiveerd is, maakt hij meestal het programma niet af”, vertelt Kalpoe.
Na enige druk vanuit zijn familie, zocht ook Ganesh hulp. “Op een gegeven moment zei mijn broer: je hebt nu kleinkinderen, wat moeten zij wel niet van je denken?” Dit was voor hem het moment om zijn leven te beteren. Hij ging direct naar de dokter. Na een medische check werd hij doorverwezen naar het opvangcentrum van Stichting De Stem. Nu, maanden therapie later, staat hij bijna op het punt weer terug de maatschappij in te gaan. Ook het contact met zijn vrouw herstelt beetje bij beetje.
Harold Breeveld is nog aan het begin van zijn genezingsproces. Voor hem wacht nog een intensieve periode van minimaal achttien maanden, eveneens bij Stichting de Stem. Maar ook hij ziet de toekomst positief. “Ik heb mij bekeerd tot het geloof in Christus, hier haal ik veel steun uit. Ik wil nooit meer terug dat dal in, het was echt geen makkelijk leven hoor. Maar het gaat nu elke dag wat beter, ik word zelfs weer met ‘meneer’ aangesproken.”
Het verlangen naar alcohol kan erg sterk zijn, je raakt zowel lichamelijk als geestelijk afhankelijk. Je went aan alcohol en moet daarom steeds meer gebruiken om hetzelfde effect nog te voelen.
Als iemand jarenlang veel drinkt en plotseling stopt, treden er ontwenningsverschijnselen als slecht slapen, transpireren, trillen en onrustig worden op. Deze negatieve effecten zijn vaak een reden om weer te gaan drinken. Bron: Jellinek en alcoholinfo.nl |
Het verlangen naar alcohol kan erg sterk zijn, je raakt zowel lichamelijk als geestelijk afhankelijk. Je went aan alcohol en moet daarom steeds meer gebruiken om hetzelfde effect nog te voelen.
- beperkt beoordelingsvermogen
- verminderde zelfbeheersing. Alcohol ontremt, dat kan leiden tot ruzies of agressief gedrag.
- traag reactievermogen, dit is erg gevaarlijk in het verkeer.
- onduidelijke spraak
- Slechte nachtrust
- Slechte adem
- Kater: knallende koppijn, misselijk- en moeheid.
- Black-out; je weet de volgende dag niet meer wat er de avond daarvoor allemaal is gebeurd.
- Leverstoornissen: ontstekingen (alcoholhepatitis), levercirrose (onherstelbare schade).
- Hersenschade. Alcoholisten hebben een hersenkrimp van 10 a 15 procent. Naast verminderde concentratie en ernstige verwardheid kan er ook blijvend geheugenverlies ontstaan. In ernstige gevallen krijgt de langdurige drinker het Korsakov-sydroom. Bij deze ziekte werkt het korte termijngeheugen niet meer, is er sprake van desoriëntatie van tijd en plaats en treden depressieverschijnselen op.
- Er is een duidelijk verband tussen alcoholgebruik en kanker van mond, keel, strottenhoofd en slokdarm.
- Bij overmatig gebruik in korte tijd kan iemand in coma raken of zelfs overlijden.
Als iemand jarenlang veel drinkt en plotseling stopt, treden er ontwenningsverschijnselen als slecht slapen, transpireren, trillen en onrustig worden op. Deze negatieve effecten zijn vaak een reden om weer te gaan drinken.
Bron: Jellinek en alcoholinfo.nl