Astrid H. Roemer: ‘België heeft iets Surinaams’
![Foto: Raúl Neijhorst](https://www.parbode.com/wp-content/uploads/2018/03/9f29a3148b9e3fb75491b584002f31bd.jpg)
‘De grilligste vrouw van het Nederlandstalige literaire universum’ wordt door sommigen ook wel ‘paranoia’ genoemd. Of, zoals een landgenoot haar in 1982 ‘hoer’ noemde en zelfs ‘onze dorpsgek’, vanwege haar anti-Zwarte Piethouding en spraakmakende bestseller Over de gekte van een vrouw. Ook zou Astrid H. Roemer een ‘ontregelde geest’ hebben en was haar recente autobiografie ‘beter niet verschenen’. De Surinaams-Nederlandse schrijfster wordt niet gespaard,maar krijgt ook lovende recensies. ‘Iedereen is vrij om van alles te beweren over mijn boeken, maar niemand kent mij genoeg om over mij als persoon te oordelen’, verweert de 70-jarige schrijfster zich tegenover Parbode.
“Ik val echt niet om van alle roddel en wensdenken. Astrid H. Roemer werkt gewoon door”, vertelt Roemer vanuit haar nieuwe woonplaats in België. Na haar verkenningsreis door Schotland is Roemer hier in 2013 neergestreken, waar ze schrijft aan onder andere haar nieuwe roman. “Mijn bestaan is wat huisvesting betreft heel anders gelopen dan ik voor ogen had. Het zij zo.”
Noodgedwongen blijft Roemer het liefst binnen de muren van haar luxe appartement, waar ze naar eigen zeggen maanden zou willen doorbrengen. “Binnen voel ik mij niet nerveus. Ik heb uitzicht op een roerig marktplein en word gewarmd door het daglicht dat door de vele ramen binnenvalt. Ik geniet van de intense rust in mijn werkkamer”, vertelt ze over haar huidige woonplek aan een historisch plein in hartje Gent. Deze Belgische stad telt vrijwel evenveel inwoners als Suriname, maar is wel veel kleiner in oppervlakte vergeleken met ons land.
Een thuis voor de thuisloze
In haar recente autobiografie Liefde in tijden van gebrek wil ze, volgens een recensent ‘wanhoop blootleggen, onrecht toelichten en liefde propageren’. In deze Memoires van een thuisloze, de autobiografische notities over de laatste vijftien jaar, beschrijft Roemer hoe en waarom ze op de vlucht is. Zelf zegt ze dat haar bestaan in Den Haag op drift is geraakt. Roemer is steeds zoekend naar een goede, veilige plek. Op zoek naar een definitieve woonplaats, terwijl ze met advocaten ook moet vechten voor gerechtigheid. Heeft ze in Gent dan eindelijk die begeerde plek gevonden?
“Gent is nu mijn thuisstad, maar mogelijk niet mijn eindhalte. Ik hoop meer van België te zien dan Gent alleen. Er is ook nog zoveel te verkennen in Europa”, vertelt de Surinaams-Nederlandse. “Ik voel mij bijna in mijn element, zo thuisloos”, gaat Roemer verder, “Soms maakt dit besef mij melancholisch, omdat ik alles kwijt ben geraakt, soms ook vreugdevol omdat ik desondanks nog leef.”
Paramaribo is voorbij
“Door alle vreemde woonplaatsen ben ik de intimiteit van thuiszijn kwijtgeraakt”, vertelt Roemer, die enige tijd ergens woont en schrijft, maar geen tijd heeft om vrienden te maken. “Want als ik eenmaal vertrek, ga ik niet meer terug.” Ook Paramaribo is voorbij. “Hoezeer ik mijn bejaarde moeder soms ook mis, ik reis niet meer naar Suriname”, vertelt Roemer over haar geboorteland. Maar dat betekent niet dat Roemer het nieuws uit Suriname niet meer volgt. “Ik ken mijn geboorteland vrij goed en wat daar gebeurt laat mij niet koud. Maar intussen heb ik mij eveneens verdiept in het Europese”, vertelt Roemer. Ook enige landen in Afrika hebben haar aandacht, evenals de vele Aziatische cultuurvormen. ‘Met Suriname ben ik getrouwd, Nederland is mijn minnaar, met Afrika heb ik een homoseksuele relatie en met ieder ander land ben ik bereid slippertjes te maken’, aldus Roemer in 1982. Is België dan een slippertje?
België heeft iets Surinaams
Roemers verhuizing naar België had een noodzakelijk karakter. Voor een slotpassage van een van haar boeken moest ze in Gent zijn, waar ze is blijven plakken. “Ik voel mij goed tussen de Belgen, ik vermoed iets te delen met hen wat met onrust in de nationale identiteit heeft te maken. Meertalig, ingeslote ndoor Frankrijk, Duitsland, Nederland en grenzend aan de Noordzee”, omschrijft Roemer haar nieuwe thuisland, dat ergens wel te vergelijken valt met haar geboorteland. Ingesloten door Frans-Guyana, Guyana, het regenwoud van Brazilië en grenzend aan de Atlantische oceaan, kent Suriname meer dan alleen maar geografische vergelijkingen met België.
Het hele artikel is te lezen in de maarteditie van Parbode.