Hoop
Het was een bijzondere bijeenkomst, in de Surinaamse sociëteit Bolletrie. Met nog enkele dagen te gaan voor de Amerikaanse stembusgang, waren tientallen belangstellenden samengekomen om de uitverkiezing te vieren van de eerste zwarte president in de geschiedenis van de Verenigde Staten. Want dat Barack Obama de verkiezingen zou winnen, daar twijfelde niemand aan in het kleine zaaltje in de Bijlmer. Met hetzelfde gemak werd op voorhand gedeeld in de overwinning van de kandidaat. ‘Hij is een van de onzen’, vertolkte een van de aanwezigen de gevoelens van opwinding en euforie.
De bijeenkomst zei veel over het charisma van Obama en over de invloed van de Verenigde Staten. In hoeveel zaaltjes verspreid over de wereld zal de afgelopen maanden met enthousiasme zijn gesproken over de mogelijkheid dat de machtigste man op aarde de komende jaren zwart zal zijn? Hoewel Obama tijdens de campagne zijn uiterste best deed om zich te presenteren als een geschikte president voor alle Amerikanen, is de symbolische betekenis van zijn verkiezing met name voor de zwarte gemeenschap van groot belang. Wie zich kan identificeren met de president van de Verenigde Staten, heeft een indrukwekkende reden minder om zich als groep miskend of achtergesteld te voelen.
Wat Obama als rolmodel zo interessant maakt, is dat hij nooit openlijk gebruik heeft gemaakt van de vermeende ondergeschoven positie van de zwarte gemeenschap. Hij heeft zich simpelweg bewezen als een uitstekende kandidaat voor het presidentschap, zonder ook maar een moment te suggereren dat met zijn verkiezing een openstaande rekening tussen zwart en wit zou worden vereffend. Obama is er gekomen op eigen kracht, zonder mee te liften op latente schuldgevoelens bij de blanke kiezers over wat de zwarte gemeenschap door de eeuwen heen allemaal is aangedaan. Juist dat maakte hem sterk en kansrijk, in tegenstelling tot zijn woedende voorgangers voor wie niet meer dan een bijrol in de verkiezingen was weggelegd.
Dat laatste inzicht bleef in Bolletrie helaas enigszins onderbelicht. De verkiezing van Obama werd algemeen opgevat als een gratis lot uit de loterij, als een mogelijkheid voor meer voorspoed en geluk, op welke manier dan ook. Het deed een beetje denken aan de verongelijktheid binnen de Surinaamse gemeenschap in Amsterdam toen hun wethouder Hennah Buyne eerder dit jaar moest aftreden en het nog maar de vraag was of zij wel een Surinaamse opvolger zou krijgen. Er werd vooral luidkeels geklaagd, over de achterstelling van de Surinaamse gemeenschap en over de begunstiging van de Marokkaanse gemeenschap. Het was zo’n typische demonstratie van slachtofferschap die van alle deelnemers ook daadwerkelijk slachtoffers maakt.
Barack Obama tapt uit een ander vaatje. Hij is geen slachtoffer maar een winnaar. Hopelijk groeit hij in de komende jaren verder uit tot een voorbeeld voor een nieuwe generatie zelfbewuste en bevlogen Surinaamse bestuurders en politici, mannen en vrouwen die het algemeen belang verkiezen boven het particulier belang, en voor wie kwaliteit en geschiktheid een vanzelfsprekendheid is. Bestuurders en politici van wie allerlei soorten mensen in kleine zaaltjes als Bolletrie op willekeurige vrijdagavonden enthousiast kunnen zeggen: ‘Hij is een van de onzen.’
De auteur is journalist bij het Amsterdamse dagblad Het Parool
Nu populair
