Boekrecensie: Grootmeester – Het kleurrijke leven van Gerard Spong

De bekende Amsterdamse advocaat Gerard Spong is bij uitstek een Surinaamse Nederlander. Geboren in Paramaribo in 1947 verhuisde hij regelmatig heen en weer over de oceaan. Met Suriname heeft Spong een haat-liefdeverhouding en op dit moment zou hij zich in het land niet veilig voelen. Hoe dat komt en nog veel meer vertellen zijn biografen de journalisten Gerlof Leistra en Patricia Jimmink in een vermakelijk boek met de toepasselijke titel Grootmeester.

Als kleuter woonde Spong in Leiden en toen zijn vader zijn opleiding tot psychiater had afgerond, verhuisde het gezin terug naar Paramaribo, waar het woonde op het terrein van ’s Lands Psychiatrische Inrichting. Daar zou de toekomstige advocaat, als jongetje tussen de patiënten, zijn compassie voor zwakkeren hebben opgedaan en het besef dat de grens tussen gek en normaal niet erg helder is. Zijn puberteit en studententijd bracht hij door in Nederland, waarna hij in Paramaribo werd beëdigd als advocaat. Daar bleek zijn openlijk beleden homoseksualiteit een beletsel voor een juridische carrière: zijn sollicitatie voor een post als rechter werd om die reden afgewezen. Vanaf 1976 was hij strafrechtadvocaat in Nederland, maar Suriname zou zijn pad nog regelmatig kruisen.

Leistra en Jimmink vertellen het verhaal van Spong deels chronologisch, deels thematisch, dat maakt het geheel, ook door hun en-toen-en-toen-stijl, een beetje chaotisch. Met je vragen over een bepaald onderwerp dat al eerder is langsgekomen (‘Hoe zit het nou met die zoon?’, bijvoorbeeld), moet je wachten tot het thema stukken verderop aan bod komt. De levendige inhoud maakt dit echter ruimschoots goed. De schrijvers spraken Spong zelf uitgebreid en veel van zijn vrienden en collega’s. Spong zelf is zeer openhartig, ook over zijn privéleven, het zijn de citaten van de anderen die extra reliëf geven aan het verhaal. Zo zegt Noraly Beyer: ‘Hij is veel aardiger dan mensen denken, maar dat is maar goed ook’. Zijn zoon Xander: ‘Hij vindt het moeilijk interesse te tonen. Maar het gaat nu beter’. Zijn secretaresse: ‘Hij mist een sociale draad’. Een collega: ‘Hij is een narcist, maar dat is ook zijn kracht’. En oud-rechter Frits Lauwaars: ‘De naam Spong doet de kwaliteit verbeteren. De rechtbank bereidt zich beter voor’.

Spongs Surinaamse leven was tumultueus. Zo kwam hij in conflict met zijn opleider (‘patroon’) die moeite had met Spongs geaardheid. In 1980 keerde Spong terug naar Suriname om rechtsbijstand te verlenen aan ‘tegencouppleger’ Sital. Al na korte tijd werd hij vastgenomen wegens belediging van het wettig staatshoofd. ‘Wettig staatshoofd, bestaat dat dan hier in Suriname?’, zei hij. Het kwam hem op een schijnexecutie te staan en hij vluchtte het land uit. Spong verdedigde moordenaars, oorlogsmisdadigers, bedenkelijke politici en incestplegers, maar voor Bouterse zou hij nooit werken, vanwege die persoonlijke betrokkenheid. Hij zou de verdediging wel anders aanpakken: ‘…hij heeft niet de guts om ervoor uit te komen. (…) Neem je verantwoordelijkheid. Bouterse is een ongelooflijke loser’. Op Spongs kantoor ligt een kogelvrij vest binnen handbereik (Daar heb je niets aan, vertelde Peter R. de Vries hem, ze mikken toch op je hoofd…).

Intussen blijft hij verslaafd aan pom, die hij haalt in de Amsterdamse Van Woustraat. Misschien verslaafd aan zichzelf, maar zeker ook aan de advocatuur. Een interessante, ijdele, kleurrijke workaholic.

4 STERREN

Peter Douma

Grootmeester – Het kleurrijke leven van Gerard Spong, Gerlof Leistra & Patricia Jimmink, 2023, Uitgeverij Balans, EAN 9789463822466

Deze recensie is gepubliceerd in het december/januari-dubbelnummer van Parbode, nu in de winkel

Wilt u informatie over het afsluiten van een (digitaal) abonnement?

Klik op www.parbode.com/abonneren

0

Gedeeld