Boekrecensie: Het grensgeschil tussen Suriname en Guyana
Evert G. Gonesh heeft vorig jaar een boek uitgebracht over de omstreden grensstrijd tussen Suriname en Guyana. De publicatie bespreekt de ontstaansgeschiedenis van het conflict met vele historische bronnen. De auteur probeert een duidelijk beeld te schetsen over een vaak onduidelijke, complexe evolutie van de voormalig gekolonialiseerde landen.
Na enkele minuten door het boek gebladerd te hebben, merk je al de academische achtergrond van de schrijver. Evert G. Gonesh is het pseudoniem van Evert Azimullah, die politieke en sociale wetenschappen studeerde aan de Universiteit van Amsterdam en later actief werd als Surinaams diplomaat. Onderwerpen over Suriname zijn niet nieuw voor de voormalige ambassadeur. Het lijkt moeilijk om als Surinamer objectief en zonder enige vooringenomenheid een boek te publiceren over zo een gevoelig onderwerp. Maar daar is de auteur bewust mee omgegaan en het boek komt heel objectief over.
Tekst wisselt Gonesh vaak af met nota’s en andere Engelstalige stukken. Op elke bladzijde vind je de referenties waaruit de informatie komt. Het boek is hierdoor niet gericht op de gemiddelde lezer. Er zit wel een chronologische volgorde in, maar het leest stroef. Dit doet echter geenszins afbreuk aan het boek. Het ingewikkelde onderwerp leent zich er niet voor om het luchtig te brengen. Als lezer merk je ook hoe essentieel de bronverwijzingen zijn. Het boek voelt vaak als een literatuurstudie en een opeenstapeling van andere bronnen. Tussendoor krijg je wel de nodige informatie om de primaire bronnen aan elkaar te koppelen.
Suriname heeft een grensgeschil met Guyana dat al eeuwenlang speelt. Het gaat om de Tigri-driehoek, het gebied tussen de Boven-Corantijn en de Coeroenirivier. De evolutie, tegenstrijdige perspectieven en bepaling van de grenzen worden heel goed in het boek verwerkt. De tekst is helder en duidelijk. Elke ontdekkingsreis, verkenning of exploratie wordt correct vermeld. Het is interessant om bijvoorbeeld het verhaal van Robert Hermann Schomburgk te volgen. Schomburgk is een Duitse botanicus die in opdracht van de Londen Royal Geographical Society een algemene exploratie in Brits-Guyana verrichtte. De persoonlijke verhalen maken het boek toegankelijker. Via Schomburgk ontdek je hoe een Europeaan het land verkent en zijn werk doet. Zijn werk wordt later gebruikt door de Engelse overheid om de grenzen te trekken.
Later in het boek ontdekken we hoe het beleid van Nederland de hele grenskwestie beïnvloedt. Het is een wankel beleid, maar de dialoog met de Britse zijde gaat vaak goed. Toch blijken de verdragen niet volledig goedgekeurd te zijn, hetgeen voor een escalatie zorgt. Na de dekolonisatie komt het grensgeschil op het bord van de beide jonge staten. Suriname en Guyana belanden in een kleine strijd die gepaard gaat met vele inspanningen en soms ook ontberingen. De onzekerheden over de historische bronnen zorgen voor chaos rond de grensstreek. Opeenvolgende regeringsleiders van beide landen hebben de grensproblematiek zoveel mogelijk voor zich uitgeschoven, waardoor ze in een impasse zijn gekomen.
Het omstreden grensconflict is duidelijk te voelen in het boek. Je moet er je gedachten bij houden, maar het is de moeite waard om dit boek een kans te geven. Meer tekeningen en landkaarten hadden voor een duidelijker beeld kunnen zorgen, zeker gezien de aanpassingen in de loop van de tijd. Het is een gemiste kans om het onderwerp naar een breder publiek te krijgen. Veel mensen zullen afhaken door de academische stijl en dat is jammer gezien het actuele onderwerp. Desalniettemin is het een waardige publicatie. Het boek is zeker een goede keuze voor hen die meer over dit grensconflict willen weten.
Evert Gonesh reikt met dit boek een handige tool aan voor het oplossen van het Surinaams-Guyanese grensgeschil dat al eeuwen speelt, opdat beide landen net als hun vlaggen op de cover, op een rechtvaardige manier in elkaar kunnen overvloeien.
4 STERREN
Jordi De Smedt
Het grensgeschil tussen Suriname en Guyana: beschouwingen over een omstreden territoriale driehoek, Evert G. Gonesh, 2022, LM Publishers, ISBN 9789460229855
Deze recensie is gepubliceerd in het augustusnummer van de Parbode
Wilt u informatie over het afsluiten van een (digitaal) abonnement?
Klik op www.parbode.com/abonneren