Boekrecensie: Journalist Louis Doedel kaltgestellt in Wolffenbuttel

‘In deze nieuwe biografische studie rehabiliteer ik Doedel als de denker en schrijver, meer dan de latere vakbondsman Doedel’, schrijft de voormalige huisarts Nizaar Makdoembaks in zijn nieuwste publicatie.

De titel Journalist Louis Doedel kaltgestellt in Wolffenbuttel en de ondertitel politieke psychiatrie in de kolonie Suriname van deze publicatie trekken de aandacht. Het boek werd in februari, kort nadat bekend werd dat het medisch dossier van Doedel terecht was, digitaal ter beschikking gesteld.

Het voorwoord is opvallend. De schrijver maakt een vergelijking tussen Doedel en de huidige president Santokhi die wel kansen heeft gehad, terwijl Doedel niet door zijn opsluiting in Wolffenbuttel. Het boek telt negen hoofdstukken. Er wordt een uiteenzetting gegeven over Doedels afkomst, familie en de ons tot nu toe onbekende ondernemende jeugdjaren, zijn leven als journalist, zijn vakbondsactiviteiten, en uitschakeling van Doedel op Curaçao en in Suriname. Makdoembaks geeft aan tussen 2015 en 2019 in het Nationaal Archief Suriname de tot nog toe onbekende brieven van Doedel te hebben aangetroffen. Hiertussen was een brief uit 1938 die hij het belangrijkst vindt, omdat deze aantoont dat Doedel niet krankzinnig was. In deze brief schrijft Doedel over zijn plannen na ontslag uit Wolffenbuttel. Niettegenstaande dat het medisch dossier tijdens het onderzoek van de schrijver (nog) niet gevonden was, durft hij wel te beargumenteren dat de opsluiting van Doedel onrechtmatig was. Bovendien staat op pagina 91: ‘…dat het gouvernement hem niet zozeer als een gevaarlijk vakbondsman zag, als wel als een gevaarlijk publicist. Men omschreef hem als ‘journalist’ en ‘schrijver’ en nog liever dan dat hij stopte met het organiseren van bijeenkomsten wilde men dat hij zou stoppen met schrijven en publiceren’. Er zijn diverse correspondenties opgenomen die hard maken dat Doedel als gevaarlijk werd beschouwd door de koloniale overheid en kaltgestellt (lees: uitgeschakeld) is geworden. Maar Doedels geest tot vereniging en zelfs onderhandeling komt ook goed tot uitdrukking in de correspondenties die zijn opgenomen in het boek. In paragraaf 2.5.1 gaat de auteur niet alleen (kort) in op de rechtszaak May en de relatie tot Doedels werk als journalist, maar ook perscensuur en muilkorfwetten die in het leven worden geroepen door de overheersers. Citaten uit artikelen in de krant Suriname (1928), reveleren ook dat er in die koloniale periode sprake was van vriendjespolitiek en cliëntelisme, maar ook enige nationalistische sentimenten in Suriname.

Het boek is een bijzondere aanvulling op de reeds bestaande schaarse publicaties over Louis Doedel. Er is duidelijk uitgebreid (archief)onderzoek verricht naar het leven van en de betekenisvolle rol die Doedel heeft gehad. De verschillende correspondenties (tussen zelfs hoge koloniale ambtenaren) hebben de koloniale politiek die geen oppositie duldde, aan de dag gelegd. Psychiatrie was een methode om deze ‘opruiers’ weg te werken. De rechtszaak May, de uitschakeling van Grace Schneiders-Howard en Wolffenbuttel waren mij tot nog toe onbekend of onduidelijk. Overigens is deze publicatie ook een geschikte bron voor onder andere onderzoek naar onderwerpen gerelateerd aan psychiatrie, koloniale politiek en persvrijheid in de twintigste eeuw. Makdoembaks’ wens voor rehabilitatie van Louis Doedel komt goed tot zijn recht middels dit boek. Nu het medisch dossier terecht is, is het afwachten op de Surinaamse regering om de bevestiging te krijgen dat Louis Doedel was kaltgestellt. Dat is zij tenminste verschuldigd aan de Surinaamse gemeenschap.

5 STERREN

Kavita Kalyan-Jiawan

Journalist Louis Doedel kaltgestellt in Wolffenbuttel – politieke psychiatrie in de kolonie Suriname, Nizaar Makdoembaks, 2021, Uitgeverij de Woordenwinkel, ISBN 9789076286303

Deze recensie is gepubliceerd in het juninummer van de  Parbode, ook online verkrijgbaar

0

Gedeeld