Boekrecensie: Op zoek naar het Kordonpad. Avonturen met de GPS in Suriname

Het Cordonpad blijft, sinds de aanleg eind achttiende eeuw, een belangrijk onderdeel van de Surinaamse geschiedenis. Aanvankelijk moest het de plantages beschermen tegen de verzet plegende marrons.

De auteur, John de Bye, gaat in op de bescherming van de plantages tegen marronaanvallen. De strijd tegen de marrons, met name de strafexpedities, was een grote financiële last voor de koloniale overheid. Ook kostte zij veel mensenlevens, van soldaten, door uitputting, ziekten of verdrinking in de moerassen. Een merkwaardige berekening van de overheid wordt in deze paragrafen geven: het zou twintig soldaten kosten om één marron uit te schakelen. Om een indruk te geven hoe vermoeiend de tochten waren heeft de auteur het dagelijks verslag samengevat dat de kapitein-luitenant Oorsinga bijhield over de belegering van het dorp Wi sa Lasie in de tweede helft van de achttiende eeuw. Alhoewel hiermee wel een indruk verkregen kan worden met welke ellende en risico’s de tochten gepaard gingen, vind ik het overbodig om twintig bladzijden hieraan te wijden. Maar de samenvatting wekte wel mijn nieuwsgierigheid: ik vroeg me af hoe het origineel verslag is getranscribeerd en of het niet vatbaar is voor allerlei interpretaties van de transcribent.

Op bladzijde 33 wordt eindelijk over de aanleg van het Cordonpad geschreven. Het was gouverneur Jan Nepveu die inzag dat de marronaanvallen tegengegaan konden worden door vredestraktaten en de aanleg van een verdedigingslinie rondom de plantages in de vruchtbare alluviale kustvlakte. Het plan om het Cordonpad aan te leggen werd in 1772 ingediend om de belangrijkste plantages te beschermen en het weglopen van tot slaaf gemaakten te voorkomen. Het viel op dat de koloniale overheid had laten uitrekenen of het plan wel kostenbesparend was. In ‘Gelderland en Jodensavanne’ heeft de auteur het over de uiteenlopende meningen over de juiste ligging van het pad. Dan blijkt dat John de Bye veel kennis heeft over de Joodse geschiedenis en het Joodse erfgoed in Suriname. Vanaf ‘De Tris’ op bladzijde 49 begint het boek me aan te spreken, want daar worden de jarenlange avonturen en zijn ‘vondsten’ om het Cordonpad te vinden, beschreven. Helaas houdt de auteur het hier kort. Overigens zijn de vele citaten in het boek heel lang, erg storend tijdens het lezen. Daarnaast was het moeilijk verwijzingen te doen, aangezien er niet met hoofdstukken of paragrafen is gewerkt. Er is veel gebruikgemaakt van koloniale bronnen. De historische kaarten zijn verder een pluspunt. En toch kreeg ik de indruk dat de zoektocht naar het Cordonpad nog incompleet is.

2 STERREN

Kavita Kalyan-Jiawan

Op zoek naar het Kordonpad, avonturen met de GPS in Suriname, John de Bye, 2018, WalburgPers, ISBN 9789462492370

0

Gedeeld