Boekrecensie: Piet Bolwerk – Hoeder van cultuurhistorie op twee continenten

Piet Bolwerk wordt in 1934 in Paramaribo geboren in een eenvoudig milieu, zijn vader is timmerman. Piet gaat naar het mulo, maar voelt zich daar niet thuis en vertrekt naar de minder in aanzien staande ulo en vervolgens naar de lagere technische school. Na deze opleiding gaat hij in 1952 werken bij het Surinaams Museum, waar directeur Dirk Geijskes zijn mentor wordt.

Hij maakt daar vele expedities naar het binnenland, waar onder meer archeologisch onderzoek wordt gedaan. Bolwerk ontwikkelt zich tot een expert op het gebied van de marrongemeenschappen en de inheemse bevolking.

Eind jaren 50, begin jaren 60, studeert hij Museumkunde in Leiden en later (ook in Leiden) Archeologie en tussendoor volgt hij een parttime juridische opleiding. In Nederland krijgt hij het verzoek Geijskes op te volgen als museumdirecteur. Terug in Paramaribo lijkt men van niks te weten, als troost mag hij hoofd Archeologie worden. Met tegenzin stemt hij toe en maakt er het beste van. Met de nieuwe directeur, François Haverschmidt, kan hij niet overweg.

In 1967 wordt Bolwerk – op proef! – directeur, maar als in 1970 Jan Schouten, iemand zonder aantoonbare affiniteit met de niet-westerse cultuur, door het bestuur als directeur naar voren wordt geschoven, heeft Bolwerk er genoeg van en besluit, tot zijn verdriet, het museum te verlaten.

In 1969 vindt Bolwerk een uitkomst wanneer een groep prominente Nederlanders Suriname bezoekt. Onder hen is Chris Schriks, directeur van Walburg Pers, die van Bolwerks problemen hoort en hem vraagt naar Nederland te komen. Dat gebeurt in 1971. Na een poosje wordt hij directeur van het Nederlands Tegelmuseum in Otterlo en is succesvol. Hij zal nog diverse keren teruggaan naar zijn geliefde Suriname.

Vlak na zijn overlijden op 9 september 2022 publiceerde het Nederlands Dagblad een interview met hem. ‘Bolwerk hield heimwee naar Paramaribo; hij besefte wat had kúnnen zijn. Maar verbitterd raakte hij nooit. Hij stortte zich op cultuurhistorie en archeologie. Hij bleef tot het laatst actief, hartelijk, sociaal, met liefde voor het vak. Kaarsrecht zit hij in zijn stoel in zijn appartement in Ede, onder het wakend oog van zijn vrouw Gré. Niet te lang, want dat is te vermoeiend. Zijn twee zonen zorgen goed voor hem’.

De schrijver van deze biografie, Marcel La Rose, neef van Bolwerk, is in 1951 in Paramaribo geboren en is sociaal geograaf. Piet Bolwerk is prettig leesbaar en wordt gelardeerd met vele fraaie foto’s.

Dat kan niet wegnemen dat het treurig is om te lezen hoe zo’n begaafde jonge man als Bolwerk gedwarsboomd wordt door de arrogantie van de blanke Hollanders die het destijds voor het zeggen hadden en de Surinaamse elite die zich daarbij aansloot. Het is daardoor aan de ene kant een smartelijk boek geworden. Aan de andere kant is het bewonderingswaardig hoe hij zich ondanks alle problemen heeft gehandhaafd, en dat stemt hoopvol.

Het belang van leesbare en aantrekkelijke werken over de historie van Suriname kan niet genoeg worden benadrukt. Het is dus verheugend dat aan deze werken weer een boek is toegevoegd.

4½ STERREN

Ko van Geemert

 Piet Bolwerk – Hoeder van cultuurhistorie op twee continenten, Marcel la Rose, 2022, Marcel la Rose Producties, EAN 9789083275604

Gepubliceerd in het decembernummer van de Parbode

Wilt u informatie over het afsluiten van een (digitaal) abonnement?

Klik op www.parbode.com/abonneren

0

Gedeeld