Literaire productie in het Sarnami is altijd grotendeels beperkt gebleven tot gedichten, die soms het papier van de uitgever niet haalden. De uitgave van papieren romans of andere fictie in het Sarnami, is nóg beperkter.
Toch moet die er zijn, want Reeberg is een stimulans om deze taal te gebruiken. Even wennen voor een ongeoefende lezer, omdat de spelling niet op school wordt onderwezen, maar het is de moeite waard. Ooit las ik voor mijn studie Stifa, ook van de hand van Rabin Baldewsingh. Wat ik toen deed, was ook nu het geval: als je als lezer de woorden die je niet begrijpt niet tegenkomt in de nogal dunne Sarnamiwoordenboeken, kun je met een beetje gevoel voor klankverandering, dit oplossen met een Hindiwoordenboek. Reeberg is niet alleen een zeldzame curiositeit, maar een echt goed geschreven verhaal. De schrijver, die zijn jeugd doorbracht op Reeberg, haalt in zijn bewoordingen een camera over de omgeving. Hij laat je de huizen, bomen, beesten en mensen van de omgeving zien. Boiti-mensen die vredig met elkaar leven in een tijd zonder smartphones en zich in de avondschemer onder hun hogeneutenhuizen vermaakten met kletsen, kaarten, eten en drinken. Het deel over zijn jeugd, vertelt over de glorietijd van ’s Lands Boerderij. Wanneer hij na jaren zijn boiti weer opzoekt, registreert hij het verval. Maar ook nieuwe winkels en huizen. De beschrijvingen van hoe hij nu als een buitenstaander in de tijd het gebied observeert, en herinneringen krijgt, geven een soort verwachting van een plotselinge ontmoeting met een oude bekende. Die wordt aan het einde doorbroken, maar hoe zal ik niet verklappen. In de cyclus van opbouw en verval is op veel momenten ‘Holland’ op de achtergrond aanwezig, als een ontsnapping aan de toekomst. Vertrek naar Holland in combinatie met de ’s Lands Boerderij die nog in bloei is, tekent de jaren 70 waarin zijn jeugd zich voltrekt. Door de documentaire-achtige beschrijvingen van de omgeving en haar bewoners, is dit werk een onmisbaar stuk oral history op papier. Taal en wereldbeeld hebben een sterke connectie, en Baldewsingh toont zijn beeld van de omgeving door de bril van zijn moedertaal, het Sarnami. Reeberg geeft niet alleen een stuk geschiedenis, en hoe de schrijver die ervaart, maar draagt ook het beeld van het taalgebruik zelf. Dat is een Sarnami met hier en daar de nodige leenwoorden uit het Sranantongo en het Nederlands. Een aan te bevelen Sarnamiverhaal dat je in een of twee dagjes uitleest.
5 STERREN
Welmoed Ventura
Reeberg, Rabin S. Baldewsingh, 2017, Surinen, ISBN 9789071995132
Nu populair
