No bruya, het is hetzelfde woord: de eerste spelling zoals het woord in de nieuwste editie van Het Groene Boekje zal worden opgenomen, de tweede volgens een vernederlandste spelling. Renate de Bies noteert in haar WSBN als betekenis voor bruya: ‘verward, chaotisch’. Het woord is afkomstig van het Portugese woord ‘embrulhar’.
Een kritische journalist-mati van me stopte op de ochtend van 10 december 1982 voor mijn deur. Het land was één grote bruya; het werd steeds duidelijker dat de militaire machthebbers een aantal prominente burgers van hun bed hadden gelicht en hadden geëxecuteerd. Mijn vriend was helemaal bruya, wie niet. Hij rende naar binnen, mijn kamer in en
vroeg een scheerapparaat. Met verwarde ogen ging hij voor de wasbakspiegel staan en schoor zijn snor weg. Ik wist niet wat te doen, wat te zeggen.
‘Ze hebben Lesje en Bram; ze hebben nog meer journalisten; ze zoeken mij ook, hoor ik; m’o grati, wegwezen, de Franse kant op. M’e bruya volledig; ik heb niet geslapen. Mag ik die pet van je lenen?’ Hij had die al op z’n hoofd. Hij had nog niet gegeten; ik gaf hem wat geld, zodat hij onderweg wat te eten kon kopen. Hij zette een zonnebril op, zag er inderdaad anders uit en rende zo ‘whoeps’ weer de straat op. Toen pas merkte ik dat hij z’n automotor gewoon aan had laten staan.
‘Thanks, soso bruya tek’ mi now, tot ziens.’ Dat gebeurde pas vijftien jaren later. Meer over ‘bruya’: Manoushka Zeegelaar Breeveld zingt op schitterende wijze in het lied ‘Bruya, bruya kondre’ over de verwaarloosde, Surinaamse jongeren, die naar wat houvast zoeken en vaak in verwarring wegtrekken: ‘Laat je kinderen niet zomaar gaan, ze zijn de toekomst, de motor, de sleutel van het land’.
Toen die tankwagen op straat opeens begon te brommen (werd die daarom bromberewagen genoemd?) verspreidde zich een onnatuurlijke stank door de buurt. Net alsof de darminhoud van mensen brandde. Zeggen anderen daarom bronbere (gebrande buik)? De stank was zo erg, dat ik als vijfjarige helemaal bruya werd. Ik deed het raam open en zag mannetjes met een slang buurmans beerput leegzuigen. Eentje stond er middenin om een verstopping te verwijderen. Mijn maag werd helemaal bruya. Ik kotste over het raam en hoorde mijn ontbijt beneden neerspatten. Carlo belt me: ‘Het lukt me niet om om tien uur bij je te zijn; het verkeer in de stad is één bruya vanwege stroomuitval’.
Soso bruya.
Nu populair
