Caribische identiteit
Soms vraag je je af waarom een bepaald boek op de markt verschijnt en wat de auteur daarmee beoogt. ‘Van Hindostaanse herkomst en… [lees verder]’ van Ismene Krishnadath is zo’n boek. De al even onmogelijke en mysterieuze ondertitel ‘De niet-etnische oriëntatie van Surinaamse schrijvers en hun bijdrage aan de definiëring van het concept van Caribische identiteit’ doet al het ergste vermoeden. Na het lezen blijft er maar één prangende vraag over: ‘Waarom heb ik dit in hemelsnaam gekocht?’
Krishnadath is een begenadigd schrijfster en heeft bovenal lef. In tegenstelling tot veel van haar collega’s wacht zij niet tot een uitgever (meestal uit Nederland) zich aandient om werk te publiceren, ze steekt zelf haar nek uit. Via haar eigen uitgeverij Publishing Services Suriname heeft ze een indrukwekkende stapel boeken, zowel voor kinderen als volwassenen op de markt gebracht. En daar zitten juweeltjes tussen, zoals ‘Satyem’.
Maar met haar pseudo-wetenschappelijke jongste uitgave heeft ze zichzelf, of haar lezerspubliek, overschat. Inhoudelijk voegt het weinig toe aan wat literaire liefhebbers al wisten. Maar ja, wat kun je ook toevoegen met een boekje dat amper negentig pagina’s telt en bovendien is verdeeld in een Engels en een Nederlands deel. Voor de Nederlandstaligen onder ons begint het pas goed en wel op bladzijde 49. Niet met nieuwe informatie maar met al bekende informatie die evengoed ontleend kan zijn aan een reisgids. De cijfers over de bevolkingssamenstelling van het Algemeen Bureau voor de Statistiek (ABS) vliegen je pagina’s lang om de oren. Leuk voor een buitenstaander om te weten hoe de verhoudingen tussen Creolen, Hindostanen en al die andere groepen liggen maar als literair insider in Suriname overbodige kost. Begrijpelijk, want het boek werd eerder dit jaar als paper gepresenteerd tijdens een conferentie in Grenada, waar de toehoorders ongetwijfeld weinig tot niets wisten over Suriname.
Maar waarom het in boekvorm is uitgegeven, blijft een raadsel. Na de cijfers komen onderwerpen als ‘Etnische politiek in Suriname’, ‘Etnische cultuurbeleving’, ‘De niet-etnische oriëntatie’ en, hoe kan het ook anders ‘Eenheid in verscheidenheid’ aan de orde. Kortom, allemaal gesneden koek. Pas vanaf pagina 64 (‘De (niet)etnische oriëntatie van schrijvers’) komt Krishnadath eindelijk een beetje in de buurt van datgene dat ze in haar titel belooft. En dan ben je alweer bijna door het werkje heen.
Bovendien blijft haar visie graatmager. Ze blijft steken in haar waarneming dat vroeger eenheid al een element was ‘in het literair werk toen belangrijke schrijvers in Suriname accenten legden op het samengaan van culturen’. Er volgen nog wat gedichten (uiteraard ‘Wan bon’ van Dobru), Shrinivasi komt aan bod en de Surinaamse schrijvers in Nederland worden in de schijnwerpers gezet. Om te eindigen met een verhandeling van tien pagina’s over hoe ze zelf als ‘natiecreatie’ in de samenleving staat en zich voortbeweegt.
Het is geen boek dat je tot nadenken aanzet, conclusies ontbreken en je steekt er niets van op dat je nog niet wist. Het is hooguit een dappere poging van Krishnadath om Suriname, de Surinaamse literatuur en de gecompliceerde etnische verhoudingen onder de aandacht van onze buren in de Caribische regio te brengen. Voor de Surinaamse boekenkast zelf is het een aanvulling die je gerust mag missen.
Ismene Krishnadath; ‘Van Hindostaanse herkomst en… [lees verder]’; Publishing Services Suriname; 25 srd