Het is vakantie en een neefje uit Frans-Guyana is in het dorp. Hij is groter dan Stanga en heeft meer van de wereld gezien – maar het dorp is Stanga’s territorium. De twee jongetjes hebben dus een pikorde-confl ict. Dat moet uitgevochten worden. Daarom brengt Stanga het neefje naar mijn werkplaats. Mijn werkplaats hoort bij het dorp, maar er zijn geen moeders, Stanga is er dus heer en meester en dat kan hij tonen door alles te doen wat eigenlijk niet mag. Als de jongetjes komen ben ik bezig een beitelhouder te maken op de sterkearmschaafbank.Vergeet de technische details: de sterkearmschaafbank maakt een grommend geluid en haalt indrukwekkend uit. Het neefje is geïmponeerd en erkent direct Stanga’s superioriteit. Daarom hoeft Stanga maar een klein beetje stout te zijn. De sterkearmschaafbank is halfautomatisch. Af en toe moet ik aan een handwiel draaien, dat is alles.
Er is een winkel in het dorp. Die verkoopt maggiblokjes, tandpasta, worstjes in glazen potten, sieuw, gekleurde elastiekjes, badslippers, eieren en vooral bier en vier soorten sterke drank. Geen zout, geen rijst, geen petroleum. De winkel heeft dievenijzers, maar de deur staat altijd open en wie iets wil kopen, moet eerst de winkelier zoeken. Dat valt soms niet mee, niemand weet waar hij is; soms is hij ergens in het dorp, soms is hij vissen op de rivier. Vaak kom ik in de verleiding om maar zelf te pakken wat ik nodig heb en dat bij een andere gelegenheid te betalen. Ik doe dat niet: het is een kleine gemeenschap, ik heb de reputatie niet te stelen en dat wil ik zo houden. Ik koop er maar zelden. Het is gemakkelijker om alles wat ik de komende drie of vier maanden nodig denk te hebben, in Paramaribo te kopen en zelf mee te brengen. Ik heb de winkelier proberen over te halen spijkers te verkopen, touw, bougies, kapmessen en vijlen, want dat soort dingen zoeken mijn klanten. Maar daar wil hij niet aan. Waarom niet? De argumenten die hij noemt, kloppen niet. Ik denk dat het gewoon om traditie gaat: een dorpswinkel in Saamaka verkoopt geen spijkers, dat is nu eenmaal zo, al een kwart eeuw of langer. Geen enkele dorpswinkel in Saamaka draait goed. Alle winkeliers doen het als een soort hobby. Gasten van een winkelier betalen voor het bier, dat is winst. Maar waar weinig geld rouleert en iedereen op dezelfde manier redelijk zelfvoorzienend is, is geen marktmechanisme.
