De ‘Vrye Neger’ Blondin Dat de slavensamenleving gelaagder en complexer was dan koloniale geschiedschrijvers ons doorgaans willen doen geloven, is in deze rubriek al vaker betoogd. De tot slaaf gemaakten pleegden vaak op uiteenlopende wijze verzet. Sommige kozen ervoor de […]
Verhandeling over den landbouw, in de colonie Suriname In de Surinaamse boekgeschiedenis neemt het boek van Anthony Blom een bijzondere plaats in. Er bestaan namelijk twee edities van min of meer hetzelfde boek. Anthony Blom (Bloemendaal, 1747 – Paramaribo, 1807) […]
Geschiedenis der kolonie Suriname
Eén van de belangrijkste boeken over de geschiedenis van Suriname verscheen in 1788, in het Frans, onder de titel Essai historique sur la colonie de Surinam. Het werd geschreven door een gezelschap van geleerde Joodse mannen in Suriname bestaande uit S.H. Brandon, M.P. de Leon, S.J.V. de la Parra en J. de la Parra en David de Ishac Cohen Nassy. Deze Nassy, geboren op de Jodensavanne in 1747, was eigenaar van de koffieplantage Tulpenburg en de belangrijkste auteur van dit boek. In 1776 echter moest hij om schuldeisers te ontlopen naar de Jodensavanne vluchten waar hij secretaris van de Sefardische gemeenschap werd. In 1791 verscheen de Nederlandse vertaling die als titel mee kreeg Geschiedenis der kolonie van Suriname. Voor wie de essentie van Suriname in de achttiende eeuw wil begrijpen, is dit boek een must.
Curious Adventures of Captain Stedman
John Gabriel Stedman verbleef tussen 1772 en 1777 in de kolonie Suriname. Zijn vader was een Schotse militair, zijn moeder was Nederlands. Op basis van een door hem bijgehouden dagboek verscheen in 1796 zijn Narrative of a five years’ expedition against the revolted negroes of Surinam. Dit boek is één van de belangrijkste aanklachten tegen de slavernij in de Americas. Van het boek verschenen verschillende edities in het Duits, Frans, Nederlands, Italiaans en Zweeds. Daarnaast verschenen er talloze boeken die geïnspireerd waren op het verhaal van Stedman. Curious Adventures of Captain Stedman is daar een bijzonder voorbeeld van.
Bijdragen tot de kennis der Nederlandsche en vreemde koloniën
In 1844 werd het tijdschrift Bijdragen tot de kennis der Nederlandsche en vreemde koloniën bijzonder betrekkelijk de vrijlating der slaven opgericht. Een groep notabelen rond de advocaat en hoogleraar mr. Jan Ackersdijk (1790-1861) pleitte onder invloed van Engelse abolitionisten voor afschaffing van de slavernij in de Nederlandse koloniën. Het tijdschrift kende maar vier jaargangen en moest door gebrek aan lezers in 1847 worden opgeheven.
Ons rijk Suriname. Schetsen voor Neêrlands volk, zijn handel en nijverheid
Over het leven van de schrijver A.J. Riko weten we weinig. Tussen 1870 en 1907 schreef hij verschillende artikelen en boeken over spiritualisme en magnetisme. In 1903 verscheen van zijn hand Het handboek ter beoefening van het magnetisme (1903), dat nog steeds verkrijgbaar is. Veel minder bekend is zijn boek over Suriname. Het doel dat Riko met dit boek voor ogen had was, zo schreef hij, om aan Suriname en zijn bewoners meer bekendheid te geven in Nederland. Anno 1883 was er bij het gewone publiek in Nederland nauwelijks enig besef van het bestaan van de kolonie Suriname. Voor zijn beschrijving van het land en de bevolking put Riko uit het werk van Wolbers (Geschiedenis van Suriname, 1861), Halberstadt (Kolonisatie van Europeanen te Suriname, 1870), Van Hoëvell (Slaven en vrijen onder de Nederlandsche wet, 1854), Palgrave (Dutch Guiana, 1876) en Moister (The West Indies, enslaved and free, 1883). Riko neemt ons mee op een (denkbeeldige) reis van Europa naar Suriname.
De jonge boschneger
Elise is het pseudoniem van Elise van Calcar-Schiotling (1822-1904), geboren als Eliza Carolina Ferdinanda Fleischacker, schrijfster en pedagoge, maar ook een voorvechtster van vrouwenrechten. Na een ontmoeting met gravin Bertha von Marenholtz zou zij een propagandist worden van de ideeën van Friedrich Fröbel over opvoeding van jonge kinderen. In 1841 gaf ze haar baan in het onderwijs op om gouvernante te worden. In deze periode sloot zij zich aan bij dichter Isaac da Costa, die als voorman van de stroming Het Réveil pleitte voor het terugbrengen van de christelijke waarden in de maatschappij. De verhalenbundel Uit verre landen en van nabij (1850) is dan ook doordrenkt van een christelijke geloofsovertuiging.
De geschriften van Johannes King
Wie de geschiedenis van Suriname bestudeert, komt al snel tot de ontdekking dat deze voornamelijk gebaseerd is op bronnen die afkomstig zijn van de Europese koloniale elite. Dat geldt voor de archieven, maar ook voor de beschrijvingen van natuurvorsers, ontdekkingsreizigers en andere passanten. Over het leven van de Marrons bestaan weinig bronnen en deze zijn vrijwel allemaal van de hand van de koloniale elite en missionarissen. Maar één man vormt de uitzondering op deze regel. Gedurende de periode 1864-1895 schreef Johannes King meer dan duizend pagina’s over de geschiedenis van de Marrons (toen nog bosnegers genoemd), zijn familiegeschiedenis en over zijn ervaringen als zendeling van de Evangelische Broedergemeente (EBG). Het gaat hierbij om dagboeken, reisverslagen en verhalen over visioenen die King kreeg. Hij leerde zichzelf schrijven, met behulp van Bijbelvertalingen en
Bijdragen tot de kennis van de kolonie Suriname
Over het leven van W.H. Lans is niet veel bekend. In de Surinaamsche Almanak voor het jaar 1842 wordt hij genoemd als ‘Kurator en Weesmeester van het Departement der Onbeheerde Boedels der Weezen’. Met zijn boek doet hij een poging ‘den lande nuttig te zijn’ en mengt hij zich in wat toen de ‘Surinaamsche quaestie’ heette. Eén van de belangrijke vraagstukken daarbij was hoe de kolonie vooruit te helpen. Zijdelings stelt Lans dat de blanken wel tussen de keerkringen kunnen leven maar, vanwege het klimaat, niet werken. De indianen zijn vrijwel uitgestorven, dus moet volgens Lans het ‘negerras’ het vruchtbare land bewerken. Voor wat betreft verstandelijke vermogens staan zij ver onder de Europeaan. Zo zullen de ‘boschnegers’ als zij geld verdiend hebben, dit slechts gebruiken voor opschik zoals ‘fraaije glansrijke hoeden, parapluies, zelfs lakensche rokken en zwarte zijden broeken.’
Bijdragen tot de kennis van de kolonie Suriname
Over het leven van W.H. Lans is niet veel bekend. In de Surinaamsche Almanak voor het jaar 1842 wordt hij genoemd als ‘Kurator en Weesmeester van het Departement der Onbeheerde Boedels der Weezen’. Met zijn boek doet hij een poging ‘den lande nuttig te zijn’ en mengt hij zich in wat toen de ‘Surinaamsche quaestie’ heette. Eén van de belangrijke vraagstukken daarbij was hoe de kolonie vooruit te helpen. Zijdelings stelt Lans dat de blanken wel tussen de keerkringen kunnen leven maar, vanwege het klimaat, niet werken. De indianen zijn vrijwel uitgestorven, dus moet volgens Lans het ‘negerras’ het vruchtbare land bewerken. Voor wat betreft verstandelijke vermogens staan zij ver onder de Europeaan. Zo zullen de ‘boschnegers’ als zij geld verdiend hebben, dit slechts gebruiken voor opschik zoals ‘fraaije glansrijke hoeden, parapluies, zelfs lakensche rokken en zwarte zijden broeken.’
Price Based Country test mode enabled for testing Suriname. You should do tests on private browsing mode. Browse in private with Firefox, Chrome and Safari
