Njang switi

Njang switi

Njang switi

Audrey Karijodjemiko GEPLAATST OP 31 december 2012

Heri heri

Oorsprong
Een bananenplant of -boom is in werkelijkheid ’s werelds grootste kruid. Volgens de tuinbouwkundige definitie wordt de banaan tot de groenten gerekend. Volgens de culinaire definitie is het echter een vrucht. De oorsprong van de banaan ligt vermoedelijk in het huidige Maleisië. Bananen kunnen over twee categorieën worden verdeeld: de vrucht die rechtstreeks uit de schil gegeten kan worden en de soort die eerst gekookt of gebakken moet worden. De eerste noemen we in Suriname ‘bacove’, de tweede ‘banaan’. Heri heri is met de Afrikaanse slaven naar het Caribisch gebied meegekomen en inmiddels meer dan ingeburgerd in de Surinaamse keuken.

Njang switi

Njang switi

Parbode GEPLAATST OP 1 december 2012

Roergebakken rundvlees met tjapar

Oorsprong
Tjapar wordt veelvuldig in de Surinaamse keuken gebruikt. In het Nederlands wordt het ‘taugé’ genoemd, de Belgen hebben er de naam ‘sojascheuten’ aan gegeven. Tjapar is de kiem van de mungboon; ook wel ‘katjang idjo’ of ‘groene boon’ genoemd. Het werd eeuwen geleden al gebruikt in China, waar ook de oorsprong van de groente ligt. Tegenwoordig wordt het overal ter wereld in gerechten verwerkt, met name in wokschotels, maar ook in bijvoorbeeld loempia’s. Tjapar zit boordevol vitamines B en C en ijzer. Het zou bijdragen aan het voorkomen van chronische ziekten. Zoals voor alle kiemgroenten geldt, kunnen op tjapar bacteriën voorkomen, zoals salmonella en E. coli (EHEC). Daarom kun je uit voorzorg de groente beter even onderdompelen in kokend water of meekoken met het gerecht.

Njang switi

Njang switi

Audrey Karijodjemiko GEPLAATST OP 1 november 2012

Didibri patu met champignons

Oorsprong
Champignons worden in de Surinaamse keuken slechts mondjesmaat gebruikt. Toch is het een veelzijdige ‘groente’, die verwerkt kan worden in onder meer soepen, vlees- en groenteschotels en salades. Ze behoren tot de paddenstoelenfamilie en werden rond 1650 voor het eerst commercieel geteeld rond de Franse hoofdstad Parijs. Dat gebeurde door afval van de meloenenteelt te begieten met sporenbevattend waswater van rijpe champignons. Deze werden in exclusieve Parijse restaurants gegeten. Ruim een eeuw later ontdekte een tuinman dat het klimaat in ondergrondse steengroeven zeer geschikt was voor de champignonteelt. Halverwege de vorige eeuw werden deze omstandigheden nagebootst in kassen en veroverde de champignon een veel grotere markt.

Njang switi

Njang switi

Audrey Karijodjemiko GEPLAATST OP 1 oktober 2012

Broccolistamppot 

Oorsprong
Om de oorsprong van broccoli te vinden, moeten we ons verplaatsen naar Turkije (het voormalige Klein-Azië). In die regio hebben overigens nagenoeg alle koolsoorten letterlijk en figuurlijk hun wortels. De plant gedijt vooral goed in mildere klimaatzones. Via Italië verspreidde de groente zich halverwege de vorige eeuw naar andere keukens in de wereld. Broccoli wordt beschouwd als een van de meest gezonde groentesoorten en versterkt volgens sommige deskundigen het immuunsysteem en zou zelfs bescherming bieden tegen bepaalde kankersoorten. Of dat ook echt zo is, is wetenschappelijk nooit bewezen. In Suriname is verse broccoli slechts mondjesmaat te vinden en bovendien vaak relatief duur en van slechte kwaliteit. In ingevroren vorm liggen ze echter in de vriezer van iedere supermarkt.

Njang switi

Njang Switi

Audrey Karijodjemiko GEPLAATST OP 1 september 2012

Gevulde tomaten

Oorsprong
Hoewel de grootste tomatenproducenten in deze moderne tijd in Europa te vinden zijn, komt de tomaat oorspronkelijk van veel dichter bij ons Surinaamse huis. De voorvaderen van de Inca’s en de Maya’s kweekten in Meso-Amerika al kleine varianten en werden door de Spanjaarden na de verovering van Mexico naar hun thuisland gestuurd. Daar werden ze als sierplant geteeld. Pas rond 1750 kwam men er in Italië en de Franse Provence achter dat de gele vruchtjes eetbaar waren. Door kruisen en selecteren kreeg de tomaat uiteindelijk de bekende rode kleur. Daarna verspreidde de tomaat zich al snel over de hele wereld. Het blad en de stengel van de tomatenplant zijn giftig, net zoals bij aardappel-, boulanger- en paprikaplanten. Puur wetenschappelijk gezien is de tomaat een vrucht, in de culinaire wereld wordt het vooral als groente beschouwd en gebruikt. Maar ach, what’s in a name. 

Njang switi

Njang Switi

Audrey Karijodjemiko GEPLAATST OP 1 augustus 2012

Roergebakken kip met manja

Oorsprong
De manja, ook wel mango of manga genoemd, komt oorspronkelijk uit India, is een van de oudste bekende vruchten en na de banaan de meest gegeten vrucht in de tropen. In de zeventiende eeuw werd de manjaboom door Portugezen naar Brazilië geëxporteerd. Kort daarna belandde hij in Suriname. In India zijn boom en vrucht volgens sommige religies heilig. Boeddhisten gaan ervan uit dat Boeddha al slapende onder een manjaboom zijn wijsheid opdeed. De manja kent naar schatting duizend soorten, die flink van elkaar kunnen verschillen. De bloesem van de boom is ook eetbaar en levert een zoete honing. Het hout van de boom kan worden gebruikt voor meubels. Maar wij gebruiken uiteraard de vrucht. Liefst met zo min mogelijk vezels.

Njang switi

Njang Switi

Parbode GEPLAATST OP 1 juli 2012

Bami

Oorsprong
Bami is oorspronkelijk een Chinees ingrediënt. De benaming komt uit de Chinese taal Min Nan, waarin ‘ba’ ‘vlees’ betekent, en ‘mie’ de benaming is voor een soort noedels van tarwe. ‘Ba-mie’ betekent dus ‘tarwenoedels voor vleesgerechten’. Ook in andere Aziatische landen worden deze tarwenoedels als bami aangeduid en via het Maleis (de voertaal in voormalig Nederlands-Indië) is het woord in het Nederlands opgenomen.

Njang switi

Njang Switi: Bami

Parbode GEPLAATST OP 1 juli 2012

Oorsprong
Bami is oorspronkelijk een Chinees ingrediënt. De benaming komt uit de Chinese taal Min Nan, waarin ‘ba’ ‘vlees’ betekent, en ‘mie’ de benaming is voor een soort noedels van tarwe. ‘Ba-mie’ betekent dus ‘tarwenoedels voor vleesgerechten’. Ook in andere Aziatische landen worden deze tarwenoedels als bami aangeduid en via het Maleis (de voertaal in voormalig Nederlands-Indië) is het woord in het Nederlands opgenomen.

Njang switi

Njang Switi

Parbode GEPLAATST OP 1 juli 2012

Bami

Oorsprong
Bami is oorspronkelijk een Chinees ingrediënt. De benaming komt uit de Chinese taal Min Nan, waarin ‘ba’ ‘vlees’ betekent, en ‘mie’ de benaming is voor een soort noedels van tarwe. ‘Ba-mie’ betekent dus ‘tarwenoedels voor vleesgerechten’. Ook in andere Aziatische landen worden deze tarwenoedels als bami aangeduid en via het Maleis (de voertaal in voormalig Nederlands-Indië) is het woord in het Nederlands opgenomen.