CSI: Suriname

‘Who are you oeh oeh, oeh oeh’. Sommigen zegt dit lied van The Who niks, maar anderen weten dat dit het themalied is van de televisieserie CSI: Crime Scene Investigation. De serie vertelt het reilen en zeilen van het forensisch onderzoeksteam van Las Vegas, dat bewijsmateriaal verzamelt voor het oplossen van verschillende politiezaken, het merendeel moordzaken. Na een uur is de misdaad opgelost en zit de crimineel achter de tralies. Leuk voor een gezellige televisieavond, maar de praktijk is anders. Ook in Suriname.

In werkelijkheid verstrijken maanden en jaren voordat een misdrijf wordt opgelost en in sommige gevallen lukt het niet eens. Kijk bijvoorbeeld naar de moorden op Ronald Kieboom en Roland ‘Porky’ Pitti, respectievelijk onderdirecteur Killit NV en stafmedewerker van SLM. Het onderzoek op de moord van hoofd luchtvaartdienst John Veira is nog steeds gaande. “De Forensische Opsporingsdienst wordt door het Korps Politie Suriname (KPS) ingeschakeld om op de plaats delict (PD) een onderzoek te verrichten”, vertelt Wiedjaikumar Oedit, hoofd van deze dienst. “Wij werken uiterst nauwkeurig, er kan maar één keer een onderzoek gepleegd worden. Zie je sporen over het hoofd, dan zijn ze voorgoed verloren. Tijdens het onderzoek dragen wij witte pakken die beschermen tegen gevaarlijke stoffen op de PD en die er ook voor zorgen dat wijzelf geen sporen achterlaten.”
Oedit waarschuwt dat op een PD de omstanders en de media niet te dichtbij mogen komen. “Nieuwsgierigen kunnen namelijk sporen meenemen, zetten of zelfs vernietigen. Wanneer sporen zijn aangetroffen, worden die verder onderzocht in het laboratorium en eventueel aangeleverd als bewijs bij de rechter.” Naast de forensische opsporing werkt ook de tactische recherche mee om een zaak op te lossen. Deze probeert via andere manieren dan sporenonderzoek erachter te komen wat er gebeurd is en wie verdachte is. De tactische recherche vraagt bijvoorbeeld in de buurt na of iemand iets heeft gezien. En als er een vingerafdruk op de PD wordt gevonden, verzamelt de tactische recherche verdere informatie rond deze persoon. Ook onderzoeken zij of er in het verleden delicten zijn gepleegd die overeenkomsten hebben, maar nog niet zijn opgelost. De kans is aanwezig dat deze delicten door dezelfde verdachte zijn gepleegd.
Bij forensisch onderzoek wordt ook gebruikgemaakt van de diensten van een patholoog die is gespecialiseerd in het achterhalen van de doodsoorzaak. “Er worden per jaar tussen de 250 en 325 gerechtelijke secties gepleegd”, zegt Floyd Henar, hoofd van de afdeling pathologie van het Academisch Ziekenhuis Paramaribo. “Er wordt eerst onderzocht of de persoon een natuurlijke dood is gestorven of dat derden hierin een hand hebben gehad. Als het laatste blijkt door tekenen op het lichaam of aan de hand van de situatie, dan wordt op een specifieke manier onderzoek gedaan.
Volgens Surinaamse regels hoeft de patholoog niet aanwezig te zijn op de PD en wordt in het ziekenhuis sectie gepleegd op het lijk. Bij tekenen van geweld bestaat de kans dat er strijd is geleverd waarbij het slachtoffer de dader kan hebben gekrabd. Onder de nagels van het slachtoffer kunnen in dat geval sporen van derden worden gevonden. Verder wordt onderzocht welke voorwerpen gebruikt zijn bij de moord. Als vermoed wordt dat een slachtoffer is
vergiftigd, wordt een toxicologisch onderzoek gedaan. Schotwonden worden onderzocht en de resultaten worden daarna vergeleken met die van het ballistisch laboratorium van de politie. Een agent van politie moet in principe de sectie wel bijwonen om aanvullende informatie te verstrekken die het onderzoek verder kan helpen. De patholoog kan ook op zijn beurt naar de PD gaan, indien zijn onderzoek een ander beeld schetst van wat er gebeurd kan zijn. Zo kan hij zijn eigen reconstructie geven.
Volgens Henar zijn er veel overeenkomsten tussen de televisieserie CSI en de realiteit in Suriname. “Maar we moeten wel bewust zijn dat de televisie setting hightech is en erg veel geld kost. Bovendien is het visueel aantrekkelijk gemaakt voor het oog van de televisiekijker. Maar ook wij gebruiken bij bepaalde analyses dure medische apparaten.” Henar wil benadrukken dat de samenleving vaak onterecht denkt dat de patholoog alleen maar secties verricht op lijken. “We doen ook weefselonderzoek voor medische diagnoses, zoals kanker en andere aandoeningen in het menselijk lichaam. Jaarlijks krijgen wij meer dan tienduizend aanvragen binnen.”

DNA
Volgens John Codrington, die verantwoordelijk is voor de vaderschapstesten en hoofd is van het centraal laboratorium, is het testen van DNA in Suriname nog geen common tool bij strafrechtelijk onderzoek. “De politie wordt wel goed getraind om meer te focussen op DNA-sporen. DNA is super betrouwbaar, iedereen heeft een uniek DNA-profiel. Bij een incest geval kwamen we er snel achter dat de dader de vader van zijn eigen kleinkind was. En met een DNA-onderzoek kan bijvoorbeeld ook bewezen worden dat de verdachte misschien zelfs nooit in de omgeving van de moord was. “Forensische opsporing is een dure grap”, stelt Codrington. “We moeten ons afvragen of het bij een bevolking van vijfhonderdduizend mensen wel rendabel is en of onze criminaliteit wel van dien aard is dat we het nodig hebben. Is het belangrijker een moord op te lossen of een kind dat stervende is te redden? Bij een ieder ligt het antwoord wel anders.”
Het is de bedoeling dat de Forensische Opsporingsdienst in 2011 over een eigen onderzoeksgebouw aan de Duisburglaan beschikt, dat politie, laboratorium en pathologische dienst onder één dak huisvest. “Als we de criminaliteit adequaat willen aanpakken, moeten we alle technische middelen aangrijpen om verdachten te kunnen vonnissen”, zei Oedit in mei van dit jaar bij de bekendmaking van de bouwactiviteiten van het instituut. “Een aantal apparaten waarover we nu beschikken, is nog niet te gebruiken, omdat we ze nog niet kunnen installeren wegens ruimtegebrek. Zo kunnen we nog niet met een speciale microscoop werken die kogelsporen beter kan onderzoeken.”
De forensische opsporing in Suriname zit in de lift en een eigen televisieserie zou niet misstaan. CSI: Suriname. Met een themalied van Surinaamse bodem: ‘Suma na yu, yu, yu, yu, yu’.

0

Gedeeld