Hennah Draaibaar en Cynthia McLeod hebben samen een boek geschreven. Hoewel, samen… de dames hebben zo te zien elk hun stukjes geschreven, die om en om in elkaar zijn geschoven tot wat dan een boek is geworden. De afspraak was waarschijnlijk: een (hele) kleine stadswandeling, en bij ieder plekje even stilstaan met een stukje geschiedenis (McLeod), wat mijmeringen en een paar plukjes interview (Draaibaar).
Om te beginnen met de aankomst in Suriname. Het is vervelendom te zeggen, maar het lijkt wel of élke Surinaamse Nederlander, of Nederlandermet Surinaamse roots, moet beginnen met de verpletterende indruk die vliegenboven de kuststrook kennelijk maakt. Nina Jurna onlangs nog in ‘StandplaatsParamaribo’, en nu dus ook weer Draaibaar: ‘Ik kan me nog heel goed herinnerendat, toen ik boven Suriname vloog en naar beneden keek, ik enorm onder deindruk was van wat ik daar beneden zag.’ Volgt natuurlijk een beschrijving vanhet vliegtuiguitzicht: de bomen als broccolistronken en die wirwar vanrivieren. Nog afgezien van het feit dat twee keer het woord ‘beneden’ in éénzin al een doodzonde is, bekruipt je het gevoel van: verzin nou eens ietsánders!
McLeod had het voordeel dat haar eerste thuisreis na haarstudie in Holland per boot was. In 1962 stond ze, samen met haar kersverseechtgenoot, om drie uur ’s nachts aan dek terwijl het schip de Surinamerivieropvoer. ‘Die aanblik zal ik nooit vergeten, het was alsof we een sprookjebinnenkwamen: eerst dat Plein met daarachter flauw verlicht in de nachtelijkeschemering het witte paleis en daarna de verlichte Waterkant met die prachtigehuizen. Wij waren de enige mensen die aan de reling stonden en mijn man zeizachtjes: ‘Wat is dit mooi!’ Ik kon niets antwoorden, want ik was zo ontroerddat de tranen over mijn wangen stroomden.’
Kijk, dát is thuiskomen! (Hoewel óók weer twee keer‘verlicht’ in één zin, stilistisch blijven de teksten het hele boek doorrammelen. Slordig en slechte eindredactie). En helaas beschrijft McLeodvervolgens óók een aankomst per vliegtuig. Enfin.
‘Paramaribo, Stad van Harmonische Tegenstellingen’ ademtgemakzucht. Snel in elkaar gedraaid, de diepgang van een pannenkoek, nauwelijksresearch. Nou is dat McLeod wel te vergeven, want na al haar historischgraafwerk heeft ze zó veel ontwikkelingen, data en feiten boven water gehaalddat ze met haar hele oeuvre Suriname haar geschiedenis heeft teruggegeven. Enal die gegevens dan ook nog eens in mooie romans heeft gegoten. Voetje voorvoetje wandelen de dames vanaf Torarica, langs de terrassen, debloemenstalletjes, het beeldje van Mai en Baab, de eerste Hindoestaansecontractarbeiders, en langs het kabinet van de president. De ruïne ernaaststaat bekend als Gebouw 1791, ooit het levensmiddelenmagazijn van het leger enlater door weer een ander leger (dat van Bouta) in brand gestoken. En dan hebje daar weer naast die leegstaande riante bungalow, ook wel ‘Bosje-vermaak’, inde jaren 90 door president Wijdenbosch neergezet, niet voor staatszaken maarvoor de lol en voor de feestjes. En het Fort: ‘De plek waar zich in de helegeschiedenis afschuwelijke zaken hebben voltrokken, maar ook mooie dingenhebben plaatsgevonden.’
Draaibaar pakt haar stukjes wat journalistieker aan, maariets nieuws rolt er niet uit. Gebabbel over de gezelligheid bij de Waterkant,de zangvogeltjeswedstrijden, een reclametekst over grand – café De Waag,interviewtje met de gids van de kathedraal, die geweldige multi-cultifeesten.
Ik heb bewondering voor wat Draaibaar in Suriname presteert:de Back Lot, het Jeugdjournaal, het jongerendiscussieprogramma Krutu, haarcorrespondentschap voor het NOS journaal, allemaal producties van een hogekwaliteit. Maar haar bijdragen voor dit boekje zijn zó licht dat ze bij de eersteademtocht het raam uitfladderen.
Al met al zou ik zou niet weten voor wie dit boek nueigenlijk is geschreven. Niet voor de mensen die hier wonen of vaak op bezoekkomen. Voor hen is de informatie (de historische weetjes van McLeoduitgezonderd) ouwe koek. Ook niet voor de literaire fijnproever. En evenminvoor de toekomstige reiziger, want op een reisgids voor één vierkante kilometerzit ook niemand te wachten. Dan, voor wie dan?
Cynthia McLeod en Hennah Draaibaar,
‘Paramaribo, Stad van
Harmonische Tegenstellingen, ’
Uitgeverij Conserve
Nu populair
