De familie Rijger
Liever zingen dan ruzie maken
Op bezoek bij Lex Rijger en familie. In twee uur praten trekt een heel gezinsleven voorbij, met zijn hoogtepunten en dieptepunten.
Hoofdonderwerpen: als eerste zijn liefde voor muziek, vervolgens zijn gezin, de sport, tenslotte en bovenal Country & Western.
Lex verwelkomt me met een stevige handdruk. In zijn onderhemd ziet hij eruit als een gewezen bodybuilder of gewichtheffer. Brede bovenpartij, taps toelopend naar heupen en benen. Inderdaad, als jongeman heeft hij veel aan sport gedaan. Maar daarover later.
Muziek heeft altijd een grote rol gespeeld in het leven van de familie, onder de bezielende leiding van vader Lex. ‘Liever zingen dan ruzie maken’ is hun motto. Vorig jaar namen de drie dochters deel aan de finale van Suripop, met het door vader Lex geschreven nummer ‘A song of life’.
Vader Lex is zijn hele leven al met muziek bezig, vooral met Country & Western. De gelijknamige stichting Country and Western Music Suriname is door hem opgericht. Oudste dochter Cheryll zingt in haar vrije tijd bij de Kasimex Houseband. De twee jongere dochters doen graag met vader mee, maar Xaviera ziet ook brood in bellydansen op liedjes van Shakira. En Zoureena heeft haar zinnen gezet op een toekomst als model. “Ik zie mezelf in de toekomst wel iets anders doen.” De drie veelbelovende jonge dames studeren ondertussen braaf door, de jongste Xaviera op het Cederboomcollege en de twee oudsten aan de Hogeschool IBW, richting Tourisme & Leisure Management.
Linedancing
In de jaren tachtig begint Lex met Country & Western en linedancing. “Niet met setdansen, want dan moet je gaan zitten wachten tot iemand je komt halen. Het grote voordeel van op één lijn dansen is dat je zelf kunt besluiten of, en zo ja wanneer, je gaat dansen.” Emancipatorisch dansen voor dames zogezegd. Van recentere datum is het plan om in Silverado, een restaurant aan de Kolonistenweg, regelmatig lessen in lijndansen te geven. Helaas is het in genoemd etablissement tot nu toe niet echt gelukt met de plannen. Te veel regen, te weinig reclame, zo luidt de verklaring van Lex.
Hij kan zich opwinden over het gebrek aan belangstelling van radio- en televisiezenders voor het eigen Surinaamse product. “Je brengt een cd naar zo’n station en als de mensen dan bellen en vragen om een Country & Westernplaatje te draaien, dan kunnen ze die cd niet vinden. Ze draaien precies wat ze willen. Hoelang zijn we al bezig met Suripop? Al vijftien edities lang. Hoeveel liedjes zijn dat geweest? En hoeveel liedjes hebben de finale niet gehaald, misschien heel goede liedjes? Maar we zijn nog steeds niet doorgedrongen in het Caribisch gebied. Men heeft nationaal en internationaal geen oor voor onze artiesten. En wij zorgen ook niet voor een goede vertaling van onze liedjes.”
We gaan terug in het verleden van de familie. Hoe heeft Lex zijn vrouw Nisa ontmoet? Dat is nu 27 jaar geleden, het is zondagavond, rond zeven uur. Het regent ouderwets. Lex rijdt in zijn auto over de Gravenstraat. Hij ziet in de buurt van ‘s Lands een leuke dame, in het wit gekleed. Hij gaat langzaam rijden, stopt, steekt zijn hoofd uit het raampje, produceert een verleidelijke glimlach benevens een patente tekst: “Dame, dame, mag ik u een lift geven?” De dame kijkt, denkt een fractie van een seconde aan de waarschuwende woorden van haar ouders maar besluit toch op het voorstel in te gaan, ‘alsof iets me aantrok’. Voor de veiligheid gaat ze wel achterin zitten. De volgende avond is hij er weer en tja, van het één kwam het ander. Vader en moeder zijn inmiddels 25 jaar getrouwd. De dochters zijn uiteraard gewaarschuwd: ‘ga nooit mee met een man die je een lift aanbiedt’. Woorden trekken, voorbeelden strekken.
Tranen
In de loop van hun huwelijksleven krijgen Lex en zijn vrouw vijf kinderen, drie dochters en twee zonen. Vijf jaar geleden is zijn zoon Garry plotseling om het leven gekomen bij een aanrijding. Mogen we praten over die gebeurtenis? “Kort”, is het antwoord van Lex. De tranen schieten in zijn ogen. Hij kijkt omhoog, opzij, naar het tafelblad, wrijft in zijn ogen. Zijn vrouw valt hem bij, zij heeft minder moeite om erover te praten. “Het is moeilijk als iemand zo plotseling wordt weggerukt uit je leven. Ik denk er nog elke dag aan. Je staat ermee op en je gaat ermee naar bed. Garry ging altijd als laatste het huis uit, hij keek of alles wel in orde was. Hij zorgde voor de katten, de honden, de kippen. Hij was ook de dj, hij was er altijd, kende alle liedjes. Je kon op hem rekenen. “De vraag is nog altijd ‘waarom?’. Op bepaalde vragen krijg je geen antwoord.”
Dochter Xaviera heeft er onlangs een kort verslag over geschreven voor haar school. Ze schrijft: ‘Hij was een dagje vroeg van school, want zijn leerkracht was er niet. Toen liep hij op straat, onderweg naar zijn vriend, en werd hij van achter aangereden door een taxichauffeur die in slaap was gevallen achter het stuur. Ik herinner me die dag nog alsof het gister was’.
Tot zover Xaviera. Zij is degene die het meest op haar broer lijkt, zozeer dat de vrienden van Garry de eerste tijd niet naar haar konden kijken. Voor de drie dochters is er per onmiddellijk een schoolbus besteld. Een maand na het ongeluk heeft men op die plaats een drempel laten aanbrengen. De schoolkinderen lopen nog tot de dag van vandaag langs de kant van de weg, er is geen trottoir. Op 2 juni was het vijf jaar geleden.
Samen
De eerste drie jaar heeft het gezin niets kunnen doen aan muziek. Het enthousiasme was er niet. Langzaam maar zeker zijn ze toch weer begonnen. De taak van Garry als dj is overgenomen door moeder. De mensen kijken wel eens vreemd, als ze haar zien zitten, met een blik van ‘wat doet die vrouw daar?’. De gebeurtenis heeft de familie dichter bij elkaar gebracht. “We doen zoveel mogelijk altijd alles samen. Als we naar het buitenland gaan bijvoorbeeld, zorgen we ervoor dat er niet eentje achter blijft. Het wordt nu wel moeilijker, omdat de oudste dochter werkt.”
De hele familie moet op de foto, daarvoor gaan alle dames zich verkleden. Lex trekt zijn hemd aan en als de ‘koiboihoeden’ op de hoofden staan, is de groep klaar voor een pose. Zoureena houdt nauwlettend de bewegingen van onze cameravrouw in de gaten en schenkt haar een serie stralende ‘smiles’.
Met muziek valt er geen belegd brood te verdienen voor man, vrouw en kinderen. Met een gedegen opleiding aan de Paulusschool en een imponerend uiterlijk wel. Het blijken voor Lex uitstekende ingrediënten om een functie als deurwaarder te bekleden bij de Belastingdienst. Hij kan, inmiddels gepensioneerd, tevreden terugzien op een carrière van ruim 35 jaar.
Basketbal
Over naar de sport. In zijn vrije tijd oefende Lex nog andere hobby’s uit, waaronder basketbal en voetbal. Hij was 45 jaar geleden medeoprichter van de basketbalclub SCVU, een club waarmee hij tot de dag van vandaag een goede relatie onderhoudt. Hij heeft ook hier zijn bijdrage geleverd, als speler en als trainer van de jeugd. De ontwikkelingen in met name de voetbalwereld houden Lex bezig. “We zijn een te kleine bevolkingsgroep en we willen te grote dingen doen. Er zijn zoveel takken van sport en een ieder wil het groots aanpakken.”
Zijn eerste advies aan de opnieuw gekozen voorzitter van de voetbalbond is: breng meer mensen naar het stadion. “Laat de jeugd gratis naar de wedstrijden komen kijken. Het publiek nu zit niet te kraken, nee ze wachten tot er een fout wordt gemaakt. Om tot prestaties te komen hebben onze sporters mensen nodig om ze aan te vuren. Er zijn kampioenswedstrijden, maar er komt geen kip. Onze nationale doelman speelt voetbal, hij speelt zaalvoetbal, hij speelt basketbal. Dat is teveel, dan mag je nog zoveel trainers uit het buitenland halen, maar dan lukt het niet.”
Voor de beleidsmakers heeft hij ook een advies: geef de voorkeur aan twee, drie sporten, stel prioriteiten. “Kijk naar Trinidad, daar hebben ze het gedaan en binnen de kortste keren waren ze aan de top. Uniformiteit is er wel in het negatieve, maar niet in het positieve. Een voorbeeld zien we in de bouw. Ze werken twee, drie dagen, vragen een voorschot en als ze het krijgen blijven ze weg. En kijk naar de sport, als een speler zich misdraagt bij de ene vereniging wordt hij met open armen ontvangen bij de andere.”
Optreden
We maken een vervolgafspraak in verband met een optreden van Zoureena op zaterdagavond, om half twaalf precies. Even voor dat tijdstip ligt het zwembad van ons driesterrenhotel er roerloos bij. Drukte op het terras, mensen komen, mensen gaan. Drie loslopende dames in de maten small, medium en very large, gekleed in strakke broek of fladderrok, zijn op jacht. Maar vanavond brengen de pappies hun eigen mammies uit, of ze zijn al voorzien van een andere dame. Samen lopen de paartjes richting de Pier. Daar speelt de huisband Emotion, daar zingt Darell Polion. De brave pappies schuifelen hun mammies over de dansvloer, op zoek naar dat gevoel van vroeger. Het lijkt maar niet te willen lukken.
We wachten op Zoureena en haar familie. Ruim op tijd verschijnt onze zangeres, onder het wakend oog van haar liefhebbende ouders op de Pier. Om half twaalf precies neemt ze de microfoon over van haar collega. Zelfbewust maakt ze direct contact met het publiek: “Hebben jullie genoten van Emotion? Mag ik u vragen om een applaus voor het optreden van deze band.” Ze kondigt haar eerste lied aan: ‘Don’t make my brown eyes blue’ en zingt als een professional, met een warme stevige stem. Een trotse vader en moeder zitten aan een tafeltje tussen het publiek, zusje Xaviera zingt mee in het achtergrondkoor. En terwijl Zoureena het publiek vermaakt, vertrouwt Nisa mij toe dat ze nog een zoontje hebben gehad. Toen ze in verwachting was, had ze haar werk opgezegd. Ze wilde graag thuis blijven om goed voor dit jongste kind te kunnen zorgen. Zeven weken na de geboorte vindt ze haar zoontje dood in bed. Oorzaak wiegendood. “Dat van Garry was erg, maar dit was ook heel zwaar.” Zoureena zingt ondertussen vol levenslust, ‘I could fall in love again’. Aan het optreden komt na acht liedjes een einde met een Country & Westernnummer, afgeblust met een scheutje lijndansen, ‘speciaal voor mijn vader’. Want dat is toch zijn grote muziekliefde. En dus kan iedereen sinds kort weer gaan lijndansen, aan de Limesgracht in een gloednieuwe bardancing op de plaats van het vroegere gebouw van PWO. “We beginnen omstreeks 18.00 uur, de advertenties volgen.” Het vroege tijdstip is bewust gekozen, want Lex heeft problemen met het late uitgaan van de jeugd. “Die kinderen gaan pas na twaalf uur ’s avonds uit huis. Als je geluk hebt komen ze vier, vijf uur in de ochtend thuis. Die zondag zijn ze de hele dag uitgeschakeld. Ik zie meer heil in feestjes die om acht, hooguit negen uur beginnen of op de zondagmiddag worden georganiseerd.” Dus de familie Rijger verwacht u aan de Limesgracht. Hiha!