Kerst in de tropen. een raar verschijnsel vinden, ik blijf het waarschijnlijk omdat ik ben opgegroeid met amerikaanse televisiebeelden van rendieren in de sneeuw en familiediners bij de open haard. aan de andere kant, die kerstplaatjes hebben weer weinig te maken met de diepere betekenis van het feest. Misschien heeft mijn vorige column de indruk gewekt dat ik helemaal niets moet hebben van christelijke tradities. Het tegendeel is waar; ik ben met al deze feestdagen opgegroeid en de mooiste herinneringen heb ik aan het kerstfeest.
Komisch, dat ik in Ghana erachter ben gekomen dat onze viering thuis bij mijn moeder toch vrij uniek is. Mijn eerste kerst in accra was bij mijn nieuwe werkgever, de oprichter van de academie waar ik lesgeef. Hij gaf een feest op zijn erf, compleet met rijsttafel en live muziek. ik zat tussen tientallen gasten aan lange rijen tafels gesprekken te voeren over mijn indrukken van het land. Het sociale gebeuren kwam echter opeens ten einde toen iedereen tegen zes uur naar huis vertrok: einde feest
inmiddels weet ik dat de meeste partijen hier ophouden bij zonsondergang. Heel effectief tegen overdadig alcoholgebruik, maar een domper op de gezelligheid. Het is al een paar keer voorgekomen dat ik alleen achterbleef bij de oudere mannen die nog wel een glas lustten, terwijl om ons heen de boel werd opgeruimd.
Het jaar daarop heb ik kerst gevierd in mijn eigen buurt, waar de mensen in de straat mij hadden uitgenodigd voor een gezamenlijke maaltijd. ik was aanvankelijk blij met de uitnodiging, maar helaas heb ik het niet ervaren als een grote viering. Het leek eerder op een bezoek zoals alle andere bezoeken. Bovendien ging het werkende leven gewoon door.
ik begrijp nu dat het kerstgevoel in Ghana pas echt begint met de nachtmis in de kerk. Op eerste kerstdag is er een marathondienst die van start gaat in de avond en ver na middennacht eindigt. Oudejaarsavond wordt op dezelfde manier gedaan. Op straat kan het dan behoorlijk stil zijn. ik had niet snel gedacht dat ik het huiselijke kerstgebeuren bij mijn moeder zo zou missen. elk jaar ontvangt ze haar kinderen voor een uitgebreid diner in een opgetuigde woonkamer. Onlangs vertelde ze me hoe ze deze dagen in suriname als kind doorbracht. Dat het hele huis van top tot teen werd schoongemaakt en het interieur een opkikker kreeg. als het budget het toeliet, dan werden er ook nieuwe jurken genaaid en opa haalde een kunstboom in huis. en niet te vergeten: het lekkere eten. De dinertafel was een tentoonstelling van lekkernijen, opgediend in een porseleinen servies.
en net als in Ghana was het ook gebruikelijk om naar de nachtmis te gaan, waar de kinderen na afloop een krentenbol kregen. na de dienst kwam er vaak bezoek thuis en zongen ze liederen bij de boom. ik besef nu dat mijn moeder het kerstfeest uit haar jeugd heeft voortgezet in nederland en haar kinderen ermee heeft grootgebracht. Het zijn nu mijn jeugdherinneringen van papieren klokken aan de wand, zelfgemaakte bloemstukken op tafel en langspeelplaten met kerstmedleys uit de jaren zestig.
ik hoefde dan ook niet lang na te denken toen ze vroeg of ik eind december van plan was te komen. ‘Jazeker mam’, antwoordde ik. Mijn ticket was in juli al geboekt. Het is mijn moeders kersfeest dat maakt dat ik eens in het jaar de kou boven de tropen verkies. tijdens alle andere gelegenheden heb ik liever het warme zuiden dan het koude noorden. aan mij vervolgens de opdracht om haar viering te vertalen naar een Ghanees gebeuren.
toch zal je mij niet snel in de weer zien met kunstbomen en wintermutsen. ik zit eerder te denken aan surfpartijen aan zee en barbecues op het strand. Het kan geen kwaad om die commerciële winterplaatjes te vervangen door beelden van een tropisch kerstfeest, compleet met lichtjes en traditionele muziek. laat ik daar het nieuwe jaar eens werk van maken, misschien dat ik dan mijn moeder voor de verandering eens met kerst bij mij kan ontvangen.
Nu populair
