De geldschieter als oplossing – Parbode Sneak Peek
Als we de geldschieter Martin Sabajo* mogen geloven, is iedereen op zoek naar geld. Omdat het makkelijker is om geld te lenen bij een geldschieter dan bij de bank, grijpen velen deze kans. Vaak draaien zij voor de juridische consequenties op, gezien het aantal onderpanden dat op de veiling belandt.
De afspraak met Sabajo is een uur vóór zijn openingstijd gemaakt, omdat het gesprek dan in alle rust kan plaatsvinden. Al bij de ingang wordt de bezoeker via borden geattendeerd op de regels van het lenen. Van een rustig vraaggesprek zal nauwelijks sprake zijn, want het kantoor is open en de klanten komen al vóór openingstijd binnenlopen.
“Liever hadden we geen geld, maar in plaats daarvan goederenruil. Want als je ziet wat het geld doet in deze tijd. Iedereen is op zoek naar geld, iedereen aast op dat geld, iedereen is zo hebzuchtig voor dat geld”, begint Sabajo. “Als je iemand hebt die zo loyaal is en jou helpt, mag jij je gelukkig prijzen.” Hij beschrijft zichzelf als een zachtaardig persoon, maar zijn werk heeft hem hard gemaakt. “Om geld- en goudzaken te kunnen doen, moet je bikkel zijn. Als je dat niet bent, ben je verloren”, stelt Sabajo onverbiddelijk. Terwijl het interview gaande is, gaat de business door. Er komt een oudere mevrouw binnen die geld wil lenen. Sabajo zegt maar een deel toe en legt de vrouw uit dat hij de haar niet meer dan dat kan lenen, omdat hij haar ook moet beschermen tegen zichzelf. Zij is een vaste klant, dus kent hij haar leengedrag. “Zo praat ik met iedereen wanneer ze geld komen lenen. Het kost me veel energie, maar zo ben ik.”
Lenen bij de geldschieter kan op verschillende manieren: met goud of onroerend goed als onderpand. Of met de pinpas. Voor het eerste is de rente lager dan wanneer de pinpas wordt achtergelaten om geld te lenen, omdat hier het risico hoger ligt. De pas wordt afgestaan en de geldschieter gaat zelf aan het einde van de maand de aflossing pinnen. “Sommige mensen denken dat ze gemakkelijk geld kunnen lenen, omdat ze een pinkaart hebben. Het risico van het belenen via een pinpas is dat de clienten de rekeningen laten blokkeren of leeghalen voordat ik het verschuldigd bedrag kan lichten. Of ze stappen naar een andere bank. Het is dus geen zekerheid dat ik het uitgeleend bedrag terug kan ontvangen”, verklaart Sabajo. Hij doet het werk al langer dan 25 jaar en heeft de voorkeur om alleen te werken, zonder partners. “Ik ben niet bang voor concurrentie”, onderstreept hij.
Erfstukken kwijt
Het is langer dan vijf jaren geleden, toen Patricia* (38) het waagde om geld te lenen bij de geldschieter. “Mijn gezin was afhankelijk van één vast inkomen en dat was echt niet genoeg. Ik had mijn baan, mijn echtgenoot reed taxi, maar eerlijk is eerlijk: taxi rijden geeft geen zekerheid. Er zijn dagen geweest dat hij niets verdiende, niet eens genoeg geld om een pak brood te kopen.” Aan Patricia’s gezicht is te zien dat ze niet graag hierover praat. “Het is een vreselijk gevoel, als je werkt en toch niet weet hoe je eten op tafel moet zetten, gewoon omdat er niet genoeg geld is. Wij hebben alles eraan gedaan om ervoor te zorgen dat onze kinderen niets te kort kwamen en zij weten gelukkig niets over die periode.” Patricia stapte toen het kantoor van Sabajo binnen, om te informeren over de leenprocedure. De volgende dag ging zij terug met haar sieraden die zij als onderpand gaf. Zij had ook kunnen kiezen om haar pinpas achter te laten, maar gaf liever een onderpand, omdat ze dit makkelijker vond. Als zij niet in staat was het leenbedrag af te lossen, hoefde ze alleen de rente te voldoen. De maanden gingen voorbij en het lukte maar niet om de aflossingen te doen, dus koos Patricia ervoor om haar sieraden maar te verkopen aan Sabajo, om zo van haar schuld af te zijn. “Een pijnlijke beslissing is dat geweest, want het waren erfstukken van mijn vader en mijn grootmoeder, het was het enige wat ik nog van hen had. Daarom praat ik hier niet makkelijk over. Het is mij gelukt om nooit meer geld te lenen en daar ben ik blij om. Dat was de eerste en laatste keer dat ik geld heb geleend bij de geldschieter.”
Legaal?
Advocate Eloa van der Hilst laat haar juridisch licht schijnen op het geld voorschieten. Er blijkt een geldschieterswet te zijn die dit fenomeen legaal maakt. “Volgens deze wet moeten zij die dit beroep uitoefenen wel een vergunning hiervoor hebben. Het is echter niet duidelijk of dit in de praktijk ook gebeurt”, laat Eloa ons weten. Maar hoe zit het precies met geldschieters die stichtingen in het leven roepen om hun beroep uit te oefenen? “In de wet staat dat een stichting geen winstoogmerk mag hebben. Let wel: je oogmerk mag niet zijn: winst maken. Dat betekent dus niet dat een stichting helemaal geen winst mag maken, er zijn zovele stichtingen die winst maken. Zeker als je een bedrijf runt, of een organisatie hebt die werknemers in dienst heeft. Die werknemers moeten betaald worden, dus moet de stichting winst maken om de werknemers te betalen of om te besteden aan projecten”, verduidelijkt ze. Het verschil ligt in het woordje ‘oogmerk’, dus een stichting oprichten met als doel winst te gaan maken, mag wettelijk niet, dus kan dat niet in de doelstellingen worden opgenomen.
(* uit privacy-overwegingen zijn de namen gefingeerd)
Lees het hele artikel in het oktobernummer van Parbode