De kakkerlak heeft gewonnen
De op sommige momenten uiterst onsmakelijke strijd om hetleiderschap van de VHP heeft uiteindelijk alleen maar verliezers opgeleverd.Sinds de dood van nestor Jagernath Lachmon lijkt de partij het spoor volledigbijster. De kans dat zich voor de volgende verkiezingen een scheuring voordoetis levensgroot, zeker nu Ram Sardjoe via slinkse maar democratische weg op devoorzittersstoel mag blijven zitten.
Ooit was Sardjoeleraar geschiedenis,maar op voorspraak van zijn grote voorbeeld Lachmon schopte hij het tot onderdirecteur bij het ministerie van Onderwijs enVolksontwikkeling. Niet dat hij daar ooit serieus aan de slag is gegaan, hetriante salaris was in ieder geval mooi meegenomen. Vervolgens rolde hij,uiteraard, de politiek in als Statenlid en later Assembleelid. Zoalszo veel van zijn partijgenoten heeft ook Sardjoe jarenlang op de loer gelegenom Lachmon op te volgen als partijvoorzitter. Maar het icoon van de VHPweigerde voortijdig het bijltje erbij neer te gooien en niemand die het waagdeaan zijn gezag te knagen. Wie dat immers wel deed werd uit de partij geknikkerdof ging zijn of haar eigen politieke weg. Na de dood van de 85-jarige Lachmon,in oktober 2001, greep Sardjoe zijn kans en werd de tweede voorzitter van departij in ruim een halve eeuw. Maar Lachmon vervangen en doen vergeten is voorSardjoe een schier onmogelijke opgave. Het gebrek aan voldoendeleiderscapaciteiten en het totale gemis van charisma probeert hij tecompenseren met uiterlijk vertoon, doordrenkt met stalinistische trekjes. Zijnkwalitatieve tekortkomingen en zijn falende daadkracht tracht hij te verhullenmet een wollig en superomslachtig taalgebruik dat niet meer van deze tijd is.
Een gebrek aan arrogantie kun je bij Sardjoe echter nietbespeuren. “Ik heb nog nooit een strijd verloren en deze ga ik ook nietverliezen”, zo zei hij daags voor de voor hem redelijk succesvollebestuursverkiezingen. Een leugentje om bestwil, want hij vergat daarbij evendat het Nieuw Front, met de VHP onder zijn leiding voorop, bij de verkiezingenop 25 mei vorig jaar een stevige klap kreeg en een fors aantal zetels verloor.
Sardjoe zelf was, nadat met A Combinatie en DA91 toch een meerderheid kon wordengesmeed, het liefst parlementsvoorzitter gebleven. Maar Venetiaan had geen zinin Somohardjo als vicepresident aan zijn zijde. En dus moest Sardjoe eentreetje omhoog. Hoewel dat ook een eervolle functie is, zal hij het als eenpersoonlijk verlies hebben ervaren. Daarna moest Sardjoe even flink slikken dathij binnen de VHP niet wordt beschouwd als de boven alles en iedereen verhevenroerganger, zoals Lachmon dat een halve eeuw is geweest. Sardjoe ziet zichzelfals een onaantastbare godheid, en hoopte waarschijnlijk tot in de eeuwigheidder dagen de VHP te mogen leiden en na zijn dood met een fraai standbeeld teworden geëerd. En wie weet wordt er ook nog wel een straat, plein of brug naarhem vernoemd!
Vals
Dat partijgenoten hem zo in het nauw brachten doordemocratische bestuursverkiezingen af te dwingen, heeft Sardjoe diep in de zielgeraakt. En een gekwetste Sardjoe wordt vals, zo heeft de geschiedenis geleerd.Dat bleek ook vorig jaar, kort voordat de Verenigde Volks Vergadering (VVV)bijeen zou komen om te bepalen of Venetiaan en Sardjoe als presidentskoppelzouden worden verkozen boven Parmessar en Rozenblad. Hij zorgde voorverbijstering onder vriend en vijand door te stellen dat VHP-leden die niet ophem zouden stemmen dienden te weten dat God in het stemhokje mee gluurde envrouw en kinderen weleens zou kunnen straffen.
Een griezelig dreigement voor iemand die het, met het nodige ellebogenwerk, totvicepresident heeft weten te schoppen en leiding geeft aan de ministerraad. Enook dit keer dreigde hij op haast Stalinistische wijze met ‘zuiveringen’ in departij. Eenmaal in het regeringszadel en met het vicepresidentschap op zak, dachtSardjoe in augustus vorig jaar ongestoord vijf jaar het aanzien te krijgen waarhij zo naar hunkert. Maar na één jaar Venetiaan-III blijkt de werkelijkheidheel anders. Interne ruzies binnen het Nieuw Frontplus en de revolte binnenzijn eigen VHP hebben ervoor gezorgd dat Sardjoe nog nauwelijks heeftgefunctioneerd. als vicepresident. Met de leiders van zijn coalitiegenoten ishij daarnaast vooral druk in de weer geweest met het veiligstellen van de eigen(etnische) belangen. Directeurschap hier, ambassadeurspost daar, zodat allewaterdragers van de partij tevreden zijn.
Maar niet iedereen in de partij ís tevreden met die gang vanzaken. Een aanzienlijk deel van de achterban, verenigd in devernieuwingsbeweging VVV, wil zelfs dat Sardjoe als lid van de oude envastgeroeste garde plaats maakt voor nieuwe leiders met frisse ideeën, die meervoor ogen hebben dan de eigen en de etnische belangen. En dat schoot Sardjoe inhet verkeerde keelgat. Met zijn gekrenkte trots heeft hij lang getrachtdemocratische bestuursverkiezingen tegen te houden. Toen dat niet lukte heefthij geld noch moeite gespaard om te voorkomen dat hij op een zijspoor werdgezet. Met succes, want het kapitaal won het bij de verkiezingen op 16 juli vande ideologie. De wijze waarop hij in de strijd tot de verkiezing tekeer ging,typeerde opnieuw het karakter van Sardjoe. Het boegbeeld uit het kamp dertegenstanders, Bholanath Narain, maakte hij uit voor alles wat vies en vuilwas, met als dieptepunt de termen kakkerlakkenverdelger en rat.
Superdom
Los van het feit dat het schandalig en in alle opzichtenongepast is dat de reservebaas van het land zich in zulke bewoordingen uitlaatover zijn medemens, waren zijn opmerkingen ook tactisch gezien superdom. Wantdoor Narain te bestempelen als kakkerlakkenverdelger, geeft Sardjoe toe dat hijzichzelf ziet als een kakkerlak en zijn tegenstander als een verdelger die zijnluxe positie in gevaar brengt. Vermoedelijk zullen wat dat betreft voor heteerst sinds zijn aantreden als VHP-voorzitter veel mensen het met hem eenszijn. Nu de bestuursverkiezingen achter de rug zijn en Sardjoe mag blijvenzitten waar hij zit, zijn de problemen voor de VHP nog lang niet voorbij.Integendeel zelfs, want ruim eenderde van de achterban heeft aangegeven dat zijSardjoe niet ziet zitten en vooral andere gezichten en vernieuwing wil. Maar dekans dat de herkozen voorzitter nu wel voor verandering zal kiezen, isonwaarschijnlijk. En rancuneus als hij is, geeft hij de leden van devernieuwingsbeweging, die hem het vuur de laatste maanden aan de schenen hebbengelegd, geen enkele ruimte om mee te denken, laat staan om mee te praten. “Ikdenk dat er een kans is van tachtig procent is dat de opposanten uit de VHPzullen stappen en een nieuwe partij zullen oprichten", zegt een adviseurvan de VVV. "Tenzij Sardjoe lering trekt uit wat is gebeurd en serieus methen rond de tafel gaat zitten. Maar ik denk niet dat hij daartoe bereid is,daar is hij te koppig voor. Voor de eenheid binnen de VHP zou het in iedergeval beter zijn geweest als hij had verloren.”