De sterrenhemel
Sinds ik hier woon, houd ik nauwkeurig bij hoe vol de batterij is van mijn telefoon en laptop. het is een dagelijkse gewoonte geworden voor elke inwoner van Ghana met een huis gekoppeld aan een elektriciteitspaal. Er heerst hier namelijk al bijna drie jaar een ernstige energiecrisis. op de meest ongelukkige of onverwachte momenten valt de stroom uit. Soms zit je een heel etmaal zonder licht. Dus ben je elke dag aan het uitrekenen of je ‘s avonds bij thuiskomst bijvoorbeeld televisie kan kijken of dat je misschien zelfs op kantoor moet blijven hangen om op de computer te kunnen werken.
net als in Paramaribo verschilt de stroomuitval per wijk. In sommige buurten is het eens in de zoveel tijd compleet donker. In andere wijken kan je zelfs een week zonder elektriciteit zitten. In mijn omgeving is het op dit moment elke dag raak, wisselend van twaalf uren tot een hele dag. De dagelijkse stroomtekorten zijn een nationale frustratie geworden. Duizenden boze burgers zijn vorig jaar nog de straat opgegaan om te demonstreren tegen dumsor. Zo heet de energiecrisis in de volksmond, het betekent letterlijk ‘aan-uit’. Vooral het bedrijfsleven heeft er veel last van. Kleine werkplaatsen hebben klanten verloren of zijn zelfs helemaal dichtgegaan. organisaties die het zich kunnen veroorloven, hebben een generator staan. Maar de hoeveelheid benzine die daarin gaat, kost handenvol geld. De president beloofde in zijn jaarlijkse speech de crisis nog binnen zijn termijn op te lossen. Volgens hem gaat het om een berekeningsfout; het energiegebruik van de afgelopen jaren is meer dan de voorraden toelaten.
Ik moet erbij zeggen dat dumsor ook zorgt voor de nodige humor onder de mensen. Zo werd er tijdens de Afrika Cup op de radio geadviseerd om grote apparaten als wasmachines en ijskasten uit te zetten, zodat fans ongestoord de voetbalwedstrijden konden kijken. het advies is goed opgevolgd: vlak na de finale tussen Ghana en Ivoorkust viel de stroom uit. De commentaren over de verloren penalty’s hadden ze nog net laten zien. Ik ben vooral met kaarsen en zaklampen in de weer gegaan. Af en toe gaat het mis in het donker, en dan valt iets kapot op de grond of stoot ik ergens tegenaan. ook heb ik een lichte voedselvergiftiging opgelopen toen ik zure melk had gedronken nadat mijn koelkast dagen achtereen aan en uit was gegaan.
Mensen hier vragen dikwijls hoe ik omga met de lichtuitval, aangezien ik uit een land kom waar dat vrijwel nooit gebeurt. Ik vertel dan dat ik er aardig goed mee om weet te gaan en eigenlijk gewoon vroeg in mijn bed kruip als het weer zover is. Wat ik ze niet vertel, is dat ik die regelmatige stroomuitval eigenlijk ook heel fijn vind. Zeker in de avonduren. Ik zie dan de sterren en de maan in een prachtige donkerblauwe lucht hangen. niet te vergeten is het heerlijk stil op straat; geen luide muziek, maar totale rust. Ik heb me nooit gerealiseerd dat ik in nederland heb geleden onder de lichtvervuiling. Dat wil zeggen: een teveel aan kunstlicht na zonsondergang, wanneer de natuur dient te slapen. De prachtige sterrenhemel die ik nu regelmatig te zien krijg, is een grote traktatie. Vanuit mijn raam kan ik de gang van de maan helemaal volgen tot aan zonsopgang. Zo ver reikt mijn uitzicht. hetzelfde viel mij op in Paramaribo, de eerste keer dat ik daar was. De regen die je ziet aankomen en de kleuren van de hemel die veranderen door de dag heen. Als ik ‘s avonds naar huis wandel, dan staar ik naar een roze gloed waar de wolken doorheen drijven. Ik verheug mij dan al op een goede nachtrust. Dus ja, ik kan goed omgaan met de energiecrisis. Sterker nog, ik kan er zelfs van genieten. Maar laat ik dat niet al te hard roepen, ik wil hier niemand tegen het zere been schoppen. Gelukkig maar dat deze column in het nederlands is.