Democratie is geen eenrichtingsverkeer
De kiezers mogen op 25 mei 2010 weer naar de stembus. Valt er wel wat te kiezen, of belooft het vastgeroeste oude weer veel van het nieuwe? In deze rubriek, die tot de verkiezingen zal doorlopen, houdt Parbode de gang van zaken in de politiek kritisch tegen het licht.
Het wordt ons als burgers van dit stukje land eigenlijk ingepeperd: ‘Ga je niet naar de stembus, dan heb je geen recht van spreken. Hoe slecht of goed het gaat, je moet je mond dan maar houden.’ Dus stemmen is een burgerplicht. Daarom gaan wij braaf naar de stembus, alleen… is dit wel het hele verhaal?
Zeker weten, zal elke lezer bij zichzelf denken, maar zullen we de vraag even omkeren? Als je wel gaat stemmen en je geeft commentaar, wordt er dan wel naar je geluisterd!? Doodse stilte en volgens mij zit het hem daarin. Het gaan stemmen is een burgerplicht, daar bestaat geen twijfel over. Maar naar het volk luisteren na het stemmen, is één van de belangrijkste, zoniet de belangrijkste voorwaarde om ervoor te zorgen dat er een optimale beleving is van democratie. Het kan niet zo zijn dat de burgerij een jaar voor de verkiezingen heftig wordt gemobiliseerd om zich in te schrijven bij een politieke partij, terwijl diezelfde politieke partijen na de verkiezingen geen enkele reële binding meer hebben met het volk.
Een simpel voorbeeld: kan iemand aangeven waar het partijcentrum was van DA’91 of A Combinatie gedurende de afgelopen vijf jaar? Hebben de partijen die wel een centrum hebben regelmatig dynamische informatiesessies gehouden, waarbij u als burger gehoord werd en uw opmerkingen aangetekend werden? Hebt u bij gebrek aan een actieve locatie een parlementariër of minister rechtstreeks kunnen spreken? En zo ja, heeft u de tijd gekregen om uw problemen aan te geven en is er iets gedaan met uw aan- of opmerking? Hebt u gemerkt dat de media, de sluis waarlangs de informatie u moet bereiken, altijd te woord worden gestaan door zowel regering als volksvertegenwoordiging?
Tweerichtingsverkeer
Het feit dat de meeste van deze vragen een negatief antwoord opleveren, is niet alleen de schuld van de politiek. Jawel, u leest het goed. Politieke partijen zullen het nooit aan u vertellen, maar hen kritisch volgen na de verkiezingen is ook een burgerplicht! Om de democratie volledig gestalte te geven, bent u verplicht ook gedurende de zittingstermijn van partijen uw stem als collectief te laten horen. De politieke partijen hebben de plicht u de gelegenheid daartoe te geven.
U en ik zijn als burgers dus even hard verantwoordelijk voor de ondemocratische beleving van de democratie in Suriname. Wij laten ons echter overtroeven door de stormvloed aan hoge woorden van economen met hoge salarissen, die ons allemaal wijsmaken dat het heel goed gaat met Suriname, terwijl we slechts binnensmonds klagen. We moeten die verantwoordelijkheid niet meer voor ons uitschuiven of uit handen geven, maar actief gaan participeren.
Dat houdt ook in (hou je vast!): het betalen van contributie als lid van de partij. Behalve dat het betalen van contributie uw partij een zekere armslag geeft om de minimale voorzieningen te treffen, maakt het u bewuster van uw keuzes. Bovendien kan worden nagegaan wie werkelijk behoort tot een partij en wie niet. Mensen die bij meerdere partijen zijn ingeschreven als lid, zullen in deze tijd van bewust omgaan met de centjes een duidelijke keuze moeten maken. Het geeft u ook meer recht van spreken, want in deze wereld is nog altijd duidelijk dat wie betaalt, bepaalt.
Rekenschap
Zodra mensen in hun zak voelen wat het lidmaatschap hen kost en zij in de praktijk zien dat er niets terecht komt van de gedane beloftes of van datgene wat in het verkiezingsprogramma is vermeld, zullen zij eerder geneigd zijn hard aan de rem te trekken en rekenschap te vragen. Want die hoge functionarissen en instituten kijken niet effectief mee in uw portemonnee. U bent er de baas over dus als zaken verkeerd gaan, dan moet u uw stem kunnen laten horen.
U mag dan ook vragen naar een jaarverslag, want het is belangrijk dat aan u rekenschap wordt afgelegd over wat wordt gedaan met uw contributie. Het geven van donaties aan politieke partijen wordt dan ook transparanter. Indien donateurs geen dubbele agenda’s hebben, moet het namelijk geen punt zijn wereldkundig te maken waar ze aan contribueren en hoeveel. Het zal ondernemers in dat geval ontmoedigen geld te geven aan alle politieke partijen, zodat ze ervan verzekerd zijn dat hun zaken in ieder geval gerealiseerd worden.
En als we iets doen laten wij het dan ook goed doen en een integriteitsonderzoek instellen voordat iemand verkiesbaar wordt gesteld. Een accountant die controleert wat het vermogen (ook de bezittingen) van een (aspirant-)politicus was voor de regeertermijn en wat het vermogen is na deze periode. Men zal moord en brand schreeuwen, maar hoge bomen vangen nu eenmaal veel wind; dus ga je in de politiek en wil je wat voor je land gaan doen, dan mag er wel wat van je gevraagd worden. Het worden van miljonair over-vijf-jaar is nog te veel een motivatie voor onze (toekomstige) politici om in de politiek te stappen. En zijn ze er eenmaal, dan wordt de lat nog ietwat hoger gelegd, dus multimiljonair over-vijf-jaar.
Deze maatregel zou ertoe kunnen leiden dat de corruptie gaat afnemen in ons politiek bestel. We moeten af van parlementariërs die overnight supergrote en superdure huizen en auto’s hebben en daarmee totaal vergeten dat hun kerntaak niet is zichzelf te verrijken, maar algemene welvaart en welzijn te realiseren.
Basis
Kreten zoals een evenredig kiesstelsel, het rechtsreeks kiezen van de president en het tussentijds afzetten van een president zijn slechts holle frasen, indien men niet aan de basis de democratische beleving van de burger versterkt. Trouwens, een president die weet dat zijn partijleden en volksvertegenwoordigers hem kritisch volgen, zal minder makkelijk in de fout gaan dan één die zich – zoals nu – gesterkt voelt door opvallend stille partijleden en parlementariërs als papieren tijgers.
We moeten actief meedoen, zodat wij niet weer het gevoel hebben na vijf jaar de gebeten honden te zijn. Dit gevoel bekroop menig burger wel bij de van onmacht druipende toegift, dat de regeercoalitie (NPS, VHP) omwille van instandhouding (lees om behoud van macht) heeft moeten zwichten voor chantagepolitiek van verschillende kanten met daar achteraan gelijk de kreet dat meer (absolute) macht dat kan voorkomen. Hoe rijm je dat? Dus dezelfde president, die de macht heeft ministers te benoemen en te ontslaan en die Oost-Indisch doof bleef voor de klachten omtrent de overduidelijke wanprestatie van bepaalde ministers, vraagt nu om meer macht? Die moet dus nog eens een taakomschrijving krijgen, want meer macht dan een executieve president binnen een democratisch land bestaat eenvoudigweg niet. Een president kan en mag zijn falen dus niet beschrijven als de schuld van anderen. En u moet zijn prestaties dan ook buiten de verkiezingen om kritisch blijven volgen om herhaling te voorkomen.