Een hypermoderne stad
Sinds kort is projectdrager Michel Sjak Shie volop in de weer om zijn droom, het Plan Groot-Commewijne en zijn Peperpot City te realiseren. Hij bruist van enthousiasme tijdens een rondleiding op de voormalige koffie- en cacaoplantage Peperpot. Door de bouw van de nieuwe rivierdijk langs de oevers van de Suriname- en de Commewijnerivier verkoopt hij grote hoeveelheden klei. Met dit geld worden nieuwe investeringen gedaan.
“Planning is tachtig procent thinking, twintig procent writing en dan honderd procent doing”, meent Sjak “Mijn managementstijl is ‘Get things done’ en zo mensen believe geven. In plaats van maar te praten, neem ik een besluit en voer het uit ook ! De bedrijfseigendommen van de voormalige suikeronderneming Mariënburg, in het bijzonder het totale landgoed van deze cultuurmaatschappij, komen binnen één jaar definitief in handen van het bedrijf. Oplossing van de grondtitelproblematiek zal de weg vrij maken voor geïnteresseerde investeerders.”
Investeerders
Sjak Shie moet in opdracht van de regering een halt toeroepen aan de sociaal-economische neergang van Mariënburg en omgeving en plannen maken voor een nieuwe toekomst. “We gaan de investeerders binnenhalen, die al jaren zijn blijven wachten. Ondanks de vele problemen in het land, heb ik de mensen enthousiast weten te houden en vertrouwen gegeven. We hebben contracten getekend, er zijn investeerders voor een golfbaanproject en voor tal van andere sportprojecten, inclusief een hotel en een bungalowpark. Er komt ook een nieuw industriepark van vijfhonderd hectare voor productie-en exportbedrijven en een vrijhandelszone van honderd hectare.
“Tot de grootschalige projecten behoort ook de aanleg van nieuwe infrastructurele werken, waaronder vierbaanswegen en nieuwe internationale water- en luchthavenfaciliteiten. We zijn nu al begonnen met agricultuur-projecten voor aquacultuur, bloementeelt, rund-, schapen- en varkensteelt.”
Maar het paradepaardje moet een splinternieuwe woongemeenschap worden. Daarbij denkt Sjak Shie vooral in het groot. “Ik wil een hypermoderne nieuwe stad bouwen op plantage Peperpot. Ik wil afstappen van het bouwsysteem van een woning met perceel. We zeggen dat we veel grond hebben maar dat is niet waar, want de investeringen voor infrastructuur zijn onbetaalbaar.”
Vierbaanswegen
“Ik wil vier hoog bouwen en vierbaanswegen aanleggen met fly-overs, viaducten. Boven voor het stadsverkeer en beneden voor het commercieel verkeer, vooral van en naar Albina. Er komen ook secundaire wegen naar de woonwijken. Als er dan vijf- tot tienduizend mensen wonen en werken, moet je ook zorgen voor voldoende scholen, winkelcentra, kantoren en parkeerplaatsen.
“Laten we bepaalde overheidskantoren naar Commewijne brengen, bijvoorbeeld het ministerie van Handel en Industrie. Ik geloof in dit project. Commewijne moet het nieuwe economische centrum van Suriname worden. Als ik beslissingen neem, stel ik altijd eerst de president op de hoogte en voer ze dan ook uit. Ik freewheel niet met de gronden en bezittingen van de suikeronderneming. Ik ben een goede manager, dus gebeuren er zaken.”
Resort
“Plantage Peperpot wil ik tot een nature resort maken. Peperpot is uitermate geschikt voor toerisme. Suriname kan heel veel toeristen herbergen. De toeristen van alle vijf cruiseschepen die Suriname recent hebben bezocht, zijn in Mariënburg en Peperpot geweest. Ook Nederlandse toeristen en Surinaamse Nederlanders zijn continu hier op bezoek. Peperpot heeft een unieke collectie dieren, insecten en planten.”
Aan het World Wildlife Fund Guianas heeft Sjak Shie intussen achtentwintig hectare terrein toegewezen voor gebruik en ontwikkeling van een unieke botanische tuin. Daarin zal plaats zijn voor vele exotische insecten en andere dierensoorten, vooral vogels en planten. WWF Guianas is plannen aan het maken voor de vestiging en constructie van een educatiecentrum in de zogeheten Peperpot Botanical Garden.
Sjak Shie: “Bloementeelt is één van de grootste geldverdieners in de wereld. In Nederland alleen gaat er jaarlijks ruim vijf tot zes miljard euro in om. Ambtenaren, vrouwen, werklozen en jongeren kun je aan het werk helpen via deze branche. Met een project van twintig tot veertig hectare kun je eenvoudig geld verdienen. We kunnen veel mensen een bedrijf van duizend vierkante meter geven. Zo krijgt het zelfstandig ondernemersschap een push.
“Ik ben een sociaal voelend mens en wil dat mensen goed betaald worden en goed verdienen. Het kan ook hier. Vroeger heb ik in het buitenland bloemenbedrijven gehad. Ik heb die kennis dus in huis. Ik was lange tijd de grootste bloemenkweker in Suriname, ik ben gespecialiseerd in orchideeën. Per oppervlakte eenheid geven orchideeën de grootste inkomsten. Peperpot is één van de meest geschikte plaatsen voor deze bedrijfsector. En ook hiermee is al een begin gemaakt.
Conservering
Plantage Peperpot ligt aan de rechteroever van de Surinamerivier en is één van de laatste plantages in deels oorspronkelijke staat. Op de plantage is nog een koffie- en cacaoaanplant. Behalve de negentiende eeuwse koffieloods met koffievloer, staan er nog twee laat-negentiende eeuwse woonhuizen, met daarachter de arbeiderskampong. Naast de koffiefabriek uit de vorige eeuw is een moderne houten sluis. Tijdens hoogtijdagen werd door Javaanse contractarbeiders ruim zestienhonderd hectare land bewerkt. Maar zoals zoveel plantages raakte Peperpot in verval, zelfs de mechanisatie heeft de plantage niet kunnen redden. Wel werden tot voor kort nog citrusvruchten geteeld.
Sjak Shie is met de Stichting Chris van der Vosse in zee gegaan om de oude verlaten directiewoningen, de koffieloods en het fabrieksemplacement te herstellen en te conserveren. Via deze stichting en andere donateurs is een begin gemaakt met de renovatie.
Sjak Shie: “Wij Surinamers zijn niet geïnteresseerd in onze historie. Het is jammer om te moeten zeggen dat het voornamelijk buitenlanders zijn die het nodige gevoel weten op te brengen tot behoud van ons cultureel erfgoed. Chris van der Vosse heb ik de directiewoning cadeau gedaan. Hij is direct begonnen met de restauratie. Tot nu toe heeft hij er ruim 300.000 euro in gestopt.”
Overleg
Sjak Shie stoort zich nauwelijks aan de geruchten dat hij zich als heer en meester gedraagt in Mariënburg en omgeving. “Ik neem beslissingen nooit alleen. Ik heb een heel team van adviseurs, juristen, consultants en administratieve medewerkers. Alles wat ik doe, vindt plaats in overleg en ik leg het vast. Er zijn stapels rapporten en verslagen geproduceerd. Ik ben een open boek. Ik heb niets te verbergen. Van alles wat ik hier heb gedaan, heb ik foto’s en daarom kunnen ze me niets maken. De hele ontwikkeling is vastgelegd. De rapporten geven aan op welk gebied er investeringsmogelijkheden zijn. Investeerders willen je niet alleen horen, maar ze willen ook een rapport waarin de grote lijnen aangeven worden. Alle voorbereidingen zijn getroffen om van deze grote droom een succesverhaal te maken.”