Paramaribo
05/02/1918 – 05/02/2014
De mooiste man van Suriname, zo pleegde hij zichzelf af en toe te noemen. Wat een zelfverzekerdheid! Die uitspraak zet echter ook de toon voor een man die uitdagingen niet uit de weg ging. Emanuel van Gonter was, als pa Ferrol, immers een van de hoofdrolspelers in de eerste Surinaamse speelfilm Wan Pipel. Borger Breeveld, die in de film zijn zoon was, vindt de meest indrukwekkende quote van zijn ‘vader’: ‘If mi no memre wan Gado en sari gi yu ma, m’e gi yu wan kofu mek a postu gi yu di’f tu’. (Indien ik geen respect had voor God en wijlen jouw moeder, gaf ik jou een stevige vuistslag, waardoor de pilaar waar je tegenaan zou komen, voor een tweede zou zorgen). “Hij was niet alleen in de film mijn vader, maar ook daar buiten vervulde hij een rol als vaderfiguur”, zegt Breeveld. “Ik kende hem vanaf mijn jeugd.”
Emanuel werd 96 jaar en stierf in Huize Ashiana op zijn jaardag. Vroeger heette hij Nodnarb (afgeleid van Brandon), maar door erkenning, zoals het bij nogal wat mensen in Suriname voorkomt, werd het Van Gonter. Bij velen stond hij bekend als Oom Man, waarschijnlijk afgeleid van een lettergreep uit een van zijn voornamen.
Esther Margaretha Redmond, met wie hij vijftig jaar getrouwd was, overleed vijf jaar eerder. Een pleegdochter en drie dochters werden hem toevertrouwd. Hij was schrijver van en acteur in verschillende toneelstukken. Zijn typische uitspraken in de film Wan Pipel hebben hem gemaakt tot een onvergetelijke acteur. Hele teksten kunnen door sommige Surinamers letterlijk worden opgedreund. Op de begrafenis zei iemand dat de dialoogstukken van Van Gonter een monumentale waarde hebben.
Zijn rol in Wan Pipel was indrukwekkend, herkenbaar en dus echt. Naast toneelspelen was zingen zijn lust en zijn leven. Vanaf de zanglessen op de Commeniusschool (een oude EBG-school in de Domineestraat, tegenover het Sivaplein) wist hij zich tot een geoefend koorzanger te ontwikkelen. Hij maakte deel uit van verschillende koren, waaronder het Jeugddienstkerkkoor, Jedikeko, het Saron gemengd koor en de mannenkoren Maranatha en Harmonie. Tot aan zijn heengaan was hij erevoorzitter van Jedikeko.
Het leven was voor oom Man niet altijd rozengeur en maneschijn, getuige een uitspraak van dominee Lucia Anches tijdens de dankdienst op zijn 95e verjaardag: ‘De jaren zijn niet rimpelloos aan u voorbijgegaan. U hebt de nodige stormen van het leven doorstaan en toch bent u uw geloof niet kwijtgeraakt. U bent niet aan het verdriet van ziekte, teleurstelling en pijn ten onder gegaan.’ Deze woorden wekken bij mij de indruk dat oom Man positief in het leven stond en voldoende veerkracht bezat om sombere momenten te boven te komen. Een mooi voorbeeld!
Nu populair
