Tienerzwangerschap is wereldwijd een probleem.
Ook in Suriname baart dit de gemeenschap zorgen.
Bij tienerzwangerschap denkt men in eerste instantie aan het jonge meisje dat op het punt staat een kind te baren. Hoe gaat zij verder? Wie gaat haar opvangen? Plus nog vele andere vragen die rijzen. En de tienervader dan? Wordt die vergeten?
Jesica, een schoolgaande tiener, was zeventien jaar toen ze in verwachting raakte. Haar vriend Martin had net zijn negentiende verjaardag gevierd en zat eveneens op school. Na de geboorte van de baby werd de zorg deels overgenomen door de ouders van Jesica, zodat zij weer naar school kon en haar toekomst niet te grabbel werd gegooid. Martin daarentegen moest gaan werken; hij moest de schoolbanken verlaten om geld te verdienen voor de zorg van zijn kindje. Negentien jaar en dan al zo’n grote verantwoordelijkheid…
Een tienervader is een jongen van onder de twintig jaar die vader wordt. Zoals de meeste jongens reageerde Martin in eerste instantie afwijzend op de ongewenste zwangerschap, vooral uit angst en onzekerheid. Toekomstplannen belandden op de helling. Martin: “Op het moment dat Jesica aan mij vertelde dat ze zwanger was, heb ik haar gezegd dat ze het moest verwijderen. Een abortus leek de meest voor de hand liggende oplossing, die zou mij behoeden van een vroegtijdig vaderschap. Maar ja, Jesica wilde niet en nu ben ik dus papa.”
Uit een onderzoek dat in 2007 is uitgevoerd door Pro Health in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, blijkt dat het aantal zwangerschappen onder tienermeisjes de afgelopen jaren een stijgende trend vertoont. En dus ook het aantal tienervaders. Voor de meisjes bestaat in de samenleving redelijk begrip en tal van organisaties staan gereed om hen te ondersteunen en begeleiden.
De tienervader daarentegen wordt vaak onverantwoord gedrag verweten. Soms wordt hij zelfs doelbewust buitenspel gehouden, bijvoorbeeld door de ouders van het meisje. En wordt daardoor ook niet betrokken bij de opvoeding van de baby. Hulpverlenende instanties richten zich daarnaast niet op de tienervaders, terwijl de moeder alle aandacht krijgt.
Preventief
“Wij gaan meer preventief te werk, we proberen te voorkomen dat het zover komt dat een meisje zwanger wordt”, zegt Haidy Nelson, medewerker van de afdeling Jeugdzorg van het ministerie van Sociale Zaken. “Mocht het toch zover komen, dan kan het ministerie inspringen door de betrokkene te voorzien van een geneeskundige kaart. Soms wordt er ook financiële bijstand verleend, mits die wordt aangevraagd. Maar we komen heel zelden een tienervader tegen. En als die wel komt, dan is het meestal onder begeleiding van zijn moeder.”
Ook Urdize de Getrouwe, coördinator van het Projekt Scholierenmoeders op het onderdirectoraat Jeugdcentra van het ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling, erkent dat de aandacht voor tienervaders momenteel tekort schiet. “Zij behoren op dit moment niet tot onze doelgroep. We weten wel dat ze er zijn, maar ze vallen niet zo op als de tienermoeders. We hebben nog niet nagedacht over strategieën van aanpak.”
Dromen
De jonge vaders zijn dus moeilijk te identificeren. In de gemeenschap bestaat daarnaast het idee dat zij onverantwoordelijk zijn en dat ze de tienermoeders meestal in de steek laten. Ook zouden zij degene zijn die de school verder zonder problemen kunnen bezoeken, terwijl het zwangere meisje van school wordt afgeschreven. Echter is het maar al te vaak zo dat de tienervaders noodgedwongen de school verlaten om te werken en in het onderhoud van hun kind en soms ook in die van de moeder te voorzien. Hun aanvankelijke toekomstplannen vervliegen daarmee. Als de hulp en begeleiding van de organisaties die op dit gebied werken zich zou uitbreiden naar tienervaders,
dan zouden ook zij hun dromen kunnen verwezenlijken.
Nielsen, vader van een dochtertje van vijf maanden, kan daarover meepraten. “Eerlijk gezegd wist ik niet hoe ik zou doen met een baby, ik was echt bruya. Ik heb mijn moeder en vader niets gezegd. Ze zouden echt boos worden. Ik heb het ze pas verteld toen mijn vriendin moest bevallen. Mijn vader heeft mij toen eruit gezet. Hij zei tegen mij dat ‘tu bigi sma no e tang ini wan oso’. De moeder van mijn vriendin heeft mij opgevangen, ik woon nu bij haar in. Aan de ene kant ben ik blij want ik zie mijn dochtertje elke dag.
“Maar het is wel moeilijk hoor. ’s Morgens zit ik op school en ’s middags werk ik in een cyber van half zes tot negen uur. In het weekeinde help ik bij een carcenter op de hoek. Ik was dan auto’s en krijg voor elke auto tien srd. Ik verdien niet veel, maar ik heb toch wat voor mijn dochtertje en mijn vriendin. Maar de overheid zou toch wat voor ons moeten doen hoor. En organisaties moeten minder onderscheid maken tussen tienermoeders en tienervaders. Als je wilt helpen, help ons dan beiden. Je kunt toch niet alleen één van ons helpen? Men moet ons niet behandelen als dader en slachtoffer, we zijn beiden jong en hebben hulp nodig.”
Michael Persaud, jeugdpredikant van de Evangelische Broeder Gemeente Suriname (EBGS) is al een aantal keren geconfronteerd met tienervaders. “Ik ben in de gemeente zeker drie gevallen tegenkomen. En je merkt dat er een worsteling is tussen vaderlijke verantwoordelijkheid en jong willen blijven. Ik durf niet te zeggen dat er een structurele begeleiding is vanuit de kerk. Wel probeer ik als jeugdpredikant te werken aan die bewustwording. Hoewel de kerk het huwelijk hoog aanschrijft, kun je toch niet tegen zo’n jongen zeggen ‘ga nu trouwen’.
“Tienervaders, dat is een heel complex onderwerp. Want seksualiteit is door de kerk eigenlijk gecriminaliseerd, mede doordat de mens zich vergaloppeert aan seks. Hoe met seks om te gaan komt niet goed uit de verf in de kerk, er wordt vooral vermanend over gesproken, in plaats van ‘het is goed, zo moet je ermee omgaan’.”
Oogkleppen
Niemand zal het kunnen ontkennen: als jongeman zou je bijna met oogkleppen op moeten lopen om seksueel ‘zuiver’ te blijven. Je wordt steeds geconfronteerd met seks. Mooie jonge vrouwen tonen hun verleidelijke vormen op omslagen van tijdschriften en boeken, op posters, reclameborden, de televisie, internet en sowieso in de directe omgeving. Het is een bombardement van erotische beelden. Je moet als jongen dus sterk in je pata’s staan om de verleidingen de baas te blijven.
Brayen (18) zwichtte voor die verleidingen. Nu heeft hij een zoontje van zes maanden. “Natuurlijk heb ik er niet bewust voor gekozen om zo vroeg vader te worden. Het is gewoon per ongeluk gebeurd. Het condoom is gescheurd. Ik had geen relatie met de zestienjarige moeder van mijn zoontje, we deden gewoon onze dingen. Nu hebben we wel een hechte band, want we hebben een kindje. Ik werk, zij gaat naar school. Haar moeder zei dat ik moest gaan werken, want ik heb de toekomst van haar dochter verpest. Ik kom van de Technische School dus werk ik als handlanger voor een aannemer. Ik zou best wel weer naar school willen, maar na het werk ben ik zo moe. Misschien als mijn zoontje iets ouder is, ga ik een opleiding volgen. Maar ik moet echt blijven werken, want de pampers en pap slokken een groot deel van mijn salaris op.”
Shar’n Choeki
Nu populair
