Essay: Een Romeinse vorm van slavernij? – Parbode Sneak Peek

De dood van de Amerikaan George Floyd eerder dit jaar, heeft in verschillende delen van de wereld de relatie van racisme met het koloniale verleden en slavernij onder een vergrootglas gelegd. Sinds mei worden er felle protesten geïnitieerd vanuit de Black Lives Matter Movement waarbij zelfs ware bestormingen plaatsvinden van monumenten van dubieuze figuren uit de slavernij-periode. Tegenstanders van deze beweging willen daarentegen hun koloniale helden behouden. Slavernij was in die periode immers normaal en is al zo lang geleden. Bovendien waren het toch Afrikanen die werden verkocht door andere Afrikanen?

Tekst Renate Sluisdom

Slavernij als instituut van absolute persoonlijke dienstbaarheid is een fenomeen dat inderdaad altijd heeft bestaan. Wat echter vaak over het hoofd wordt gezien, is dat de trans-Atlantische slavernij in de Nieuwe Wereld hemelsbreed verschilde met andere eerdere vormen, vanwege de puur economische motieven van de slavenhouders, de grootschaligheid, de duur, en de onvoorstelbaar wrede behandeling van de slaven, die als voorwerpen werden gezien en geen enkele rechtspositie hadden. Een belangrijk verschil tussen de trans-Atlantische slavernij en alle andere vormen van slavernij, is geweest dat trans-Atlantische slaven niet in of dichtbij hun eigen cultuur tot slaaf werden gemaakt, maar duizenden kilometers van hun familie, cultuur en geboortegrond vandaan. Dat is bij alle andere vormen van slavernij anders geweest. In een aflevering van het digitale Historisch Nieuwsblad beredeneert Hasan Evrengun het een en ander hieromtrent. Hij zegt dat mensen tot slaaf werden gemaakt of zichzelf aanboden als slaaf binnen hun eigen cultuur, en dat zij of hun nakomelingen, na de slavernij-periode ook weer makkelijk opgingen in de vrijengemeenschap. Trans-Atlantisch tot slaaf gemaakten echter, hebben maar mondjesmaat kunnen opgaan in de maatschappij waar ze tot slaaf gemaakt werden, en zijn daarom nog steeds te herkennen aan uiterlijk, en/of sociaalmaatschappelijke status. Het grootste verschil echter tussen de trans-Atlantische slavernij en andere soorten slavernij zoals die in Azië en Afrika beoefend werd, legt Evrengun uit, zit hem in de overerfbaarheid: de kinderen van slaven werden ook slaaf, en diens kinderen ook, en zo verder. Het grote argument van slavernij-verdedigers dat Afrikaanse slaven de slavernij aan zichzelf te wijten hebben gehad omdat ze door hun eigen mensen waren verkocht aan blanke slaveneigenaren komt hiermee op losse schroeven te staan. De Afrikaanse slaveneigenaren die ‘hun mensen’ verkochten aan de westerlingen hebben absoluut geen notie gehad van het lot dat niet alleen hun mensen, maar ook diens kinderen en kindskinderen voor vele toekomstige eeuwen te wachten stond. Een dergelijke slavernij, een waaraan generaties lang niet te ontkomen was, kende de mensheid eigenlijk alleen uit de Romeinse tijd.

Lees het hele artikel in het oktobernummer van Parbode

0

Gedeeld