Film: Hidden World
Drie jaar geleden is het project Doculab 8 voor 40 gestart. In het kader hiervan zijn zes documentaires gemaakt, met afzonderlijk hun eigen onderwerp en specifieke aanpak. Ze hebben gemeen dat ze zich afspelen in ons land en zijn gemaakt door Surinaamse filmmakers. Hidden World, geregisseerd door Kenrich Cairo, verwijst naar de verborgen wereld waarin contact kan worden gemaakt met geesten van voorouders. Een wereld die in de moderne cultuur niet meer begrepen wordt. Regisseur Cairo is opgegroeid in de stadscultuur van Paramaribo, maar zijn voorouders kwamen uit het Cotticagebied, waar deze hidden world onder de ouderen nog een realiteit is. Door deze documentaire te maken probeert Cairo iets van die verborgen wereld te begrijpen.
In de film leren we Petrus Amoksi Roman kennen, een sympathieke oudere man die genezer is en aflegger van ontzielde lichamen. Hij wil graag zijn Aucaanse tradities op dit gebied aan zijn zoon overdragen. Zijn zoon, die uit beleefdheid met zijn vader meegaat naar het dorp om het onderricht te krijgen, wil er duidelijk niks van weten. Vader Amoksi is teleurgesteld en stuurt hem al snel weer terug naar de stad.
Voor de maker van de documentaire is dit zowel een probleem als een interessant gegeven. De documentaire kan nu dus niet meer gaan over de overdracht van de traditie, want die is stopgezet. Vanaf nu moet de film gaan over hoe de vader omgaat met deze teleurstelling. Vanaf dit moment verandert de stijl van de documentaire, want hier komt Cairo zelf als filmmaker in beeld om in gesprek te gaan met Papa Amoksi. Hiermee krijgt de filmmaker zelf ineens een rol in de film, wat een beetje verwarrend is, omdat deze vorm van vertellen in het eerste deel nog niet werd gehanteerd. Maar Cairo’s gedreven nieuwsgierigheid is oprecht en overtuigend en de omslag is geleidelijk en smaakvol gemonteerd. Er volgt een bijzondere scène waarin Cairo contact kan maken met een van zijn eigen voorouders.
Als filmmaker heeft Cairo veel uitgeprobeerd in vorm en vertelling. Soms gebruikt hij beeld- en geluidseffecten die doen denken aan horrorfilms, om de blik van een angstige stedeling te verbeelden, dan schakelt hij weer om naar zijn eigen respectvolle fascinatie, waar een ongrijpbare heimwee uitspreekt naar een wereld waarmee we het contact aan het verliezen zijn. Hij eindigt met weer een nieuw vormelement: een voice-over, waarin hij vanuit zijn eigen stem verwoordt wat de consequenties zijn van dit verlies. De manier waarop de film is gemaakt is onconventioneel en daardoor erg interessant. Het onderwerp, de generatiekloof in beleving van de wereld tussen voorouders en de jonge generatie, is een wezenlijk en universeel thema. Zeker in Suriname. Cairo kaart dit aan op een nogal persoonlijke manier.
Hidden World (31 min), regie Kenrich Cairo, camera Jurgen Lisse, montage Loëlle Monsanto