De titel van deze documentaire is een beetje cryptisch en zegt op zichzelf niet waarover de film gaat. Toch is de titel zeer treffend, want de film gaat over een onderwerp waar men liever niet over praat: de militaire dictatuur van de jaren tachtig. Je kan toch lezen voelt voorzichtig met een grote teen de temperatuur van een waterpoeltje dat rustig lijkt te kabbelen, maar als je ietsje dieper reikt, dan kom je in een kokende hitte terecht waar je het liefste snel weer van wegrent.
De maakster van de documentaire, Ananta Khemradj, is begin jaren negentig, tegen het einde van de Binnenlandse Oorlog geboren en vraagt zich af waarom ze niks erover weet. In de documentaire gaat ze op onderzoek uit en vraagt allerlei mensen, van oud-president Ronald Venetiaan tot de leerkrachten op scholen: ‘Waarom weten jongeren zo weinig over de jaren 80?’. Ondertussen heeft ze een aantal mensen bereid gevonden er wel over te praten. In broeierige interviews komt ze steeds meer te weten over de jaren 80, tot ze zelf ook breekt en er eigenlijk liever niet meer over praat. Gelukkig zet ze door en maakt ze de film af, want van alle films van de Doculab ‘8 voor 40’, raakt dit onderwerp de meest pijnlijke plek van Suriname. Het is dan wel geschiedenis, en we moeten ook vooruit, maar misschien ga je sneller en beter vooruit als je eerst de trauma’s uit het verleden kent, accepteert en er lering uit trekt. Deze documentaire maakt een klein stapje in dit proces.
Ananta heeft de urgentie gevoeld om de aandacht te richten op iets waar iedereen van wegkijkt en heeft de moed gehad er een documentaire van te maken. Zelf komt de maakster als interviewster in beeld, deze vorm van documentaire wordt ook wel ‘egodocument’ genoemd; een maatschappelijk onderwerp wordt vanuit een persoonlijk perspectief belicht. De film pretendeert hierdoor geen journalistieke objectiviteit na te streven, maar wil de heftigheid van wat er is gebeurd aankaarten. De objectieve feiten van wat er precies is gebeurd en waarom dit zo heeft kunnen gebeuren, komen wel aan de orde, maar blijven lastig om uit te zoeken, want nog steeds wil niet iedereen erover praten. De vorm van het egodocument is op een eerlijke manier toegepast en maakt het onderwerp ook voor jongeren interessant, omdat ze met Anantha en haar onderzoek mee kunnen leven.
Je kan toch lezen (46 min), regisseur Ananta Khemradj
Nu populair
