Films & Zo, november
Wan Dey Spijbel
Eerst het goede nieuws: Moengonezen hebben een eigen film in elkaar gezet. Opgenomen in Moengo en met lokale acteurs, afwisselend in het Sranan en Aucaans. Een positieve ontwikkeling voor het stadje, dat tijdens de binnenlandse oorlog te gronde werd gericht en daar eigenlijk nooit meer bovenop is gekomen. Het nieuws dat doorgaans vanuit die kant komt, is vaak niet om vrolijk van te worden. Een eigen film (te koop op dvd) doorbreekt dat beeld een beetje. Dat is vooral de verdienste van producent Dwight Djoe (beter bekend als Basta).
En dan nu de minder vrolijke noot: een goede en boeiende film kun je Wan Dey Spijbel niet noemen. Maar als je in ogenschouw neemt dat het allemaal amateurwerk is, dan valt het wel weer mee. Zo is het camerawerk niet echt slecht, vooral niet als je bedenkt neemt dat het allemaal met een camcorder is opgenomen, en de acteurs doen hun best. Het verhaal laat zich, afgaande op de titel, raden: de naar schatting tienjarige Djohra (gespeeld door Johrdan Djoe) en de enkele jaren oudere Coyote (Furgil Raafenberg) spijbelen een dagje van school, om vervolgens in een tergend traag tempo kattenkwaad uit te halen. Ze jatten op nogal klungelige wijze een fiets (voor een winkel waar de fietseigenaar zich in alle vroegte tegoed doet aan sopi), en schieten met slingers op alles wat beweegt in het bos.
Plotsklaps worden de beelden afgewisseld met die van Josendi (Kelia Jenito), een soort vreemd geklede dorpsgek, die nogal onduidelijk rommelt rond zijn huis en op zijn kostgrondje. Vervolgens verschijnt de oudere en wijs ogende Shalu (Charles Pienas), die al even onduidelijk door bos struint, af en toe een hengeltje uitgooit en onophoudelijk in het Aucaans wauwelt.
De twee spijbelaars pikken bij de dorpsgek een potje eten en wat spullen, maar worden uiteindelijk door hem in de kraag gevat. Dan voegt ook Shalu zich bij hen, en is het verhaaltje uit. Of nee, toch niet: ‘To be continued ’. Tja, een echt einde heeft de film niet, maar wat het vervolg zou moeten worden, is mij een raadsel. Wan Dey Spijbel is een film zonder duidelijk verhaal, dus dat het geen duidelijk einde heeft kan er dan ook nog wel bij.
Maar toch, het initiatief is prijzenswaardig en de boodschap is duidelijk: spijbelen is onverstandig. Zie het vooral als een eerste aanzet om te laten zien dat ook in Moengo creatieve en enthousiaste geesten zitten.
Roy wongsodikromo
Wan Dey Spijbel, Dwight Djoe/Basta Digital (productie), 2010
Gesignaleerd: Trefossa, mi a no mi
Trefossa, mi a no mi is een documentaire gemaakt over het leven en werk van de Surinaamse dichter Trefossa – pseudoniem van Henny de Ziel. In 1957 gaf hij als eerste een dichtbundel in het Sranan uit en Trefossa tekende natuurlijk voor de tekst van het Surinaamse volkslied. De documentaire, geregisseerd door Ida Hoes, vertelt het meeslepende verhaal van de man die als zoon van een alleenstaande wasvrouw, uitgroeide tot symbool van kunstzinnige moed en nationale waardigheid. Trefossa heeft ook het Sranan woord Srefidensi voor onafhankelijkheid bedacht.
Trefossa, mi a no mi, ik ben niet ik, Ida Does, 2009, Interakt, ISBN 9789062656059