Zit u in een depressie, bent u verwikkeld in een echtscheiding, ziek of u kunt uw financiële problemen niet aan? Dan bent u de ideale persoon waar de Universele Kerk van Gods Rijk (UKGR) op zit te
wachten. De UKGR is sinds 2009 een nieuwe loot aan de overdadig bloeiende Surinaamse geloofsboom. Het genootschap timmert vanuit een bedrijfspand aan de Malebatrumstraat in Paramaribo hard aan de weg, vooral met het verspreiden van flyers en via enkele televisiestations. Maar hebben we hier te maken met een serieus kerkgenootschap, een sekte of een ordinair staaltje geldklopperij?
De Universele Kerk van Gods Rijk bevindt zich in tientallen landen. Het was de Braziliaan Edir Macedo, boekhouder bij een loterij, die in 1977 de ‘Igreja Universal do Reino de Deus’ oprichtte. Nu is hij de wereldse leider van het genootschap en heeft zichzelf benoemd tot ‘bisschop’. De hoofdkerk staat in Rio de Janeiro en biedt plaats aan maar liefst 12.000 volgelingen.
Maar rond deze zichzelf bisschop noemende Braziliaan en zijn ‘kerk’ hangt al jarenlang een lucht van fraude en oplichting. Al in 1996 startte Interpol een onderzoek naar activiteiten van de UKGR. De confessie werd verdacht van zwendel en financiële banden met Colombiaanse drugsbaronnen. Ook werd onderzoek verricht naar Macedo, die verdacht werd van belastingontduiking bij de aankoop van tv-zender TV Record. Drugsbaronnen zouden hem voor die aankoop een miljoen dollar hebben geleend.
In 2005 werd op het vliegveld van Brasilia pastor en parlementslid Joao Batista opgepakt: de man had ruim drie miljoen euro aan contanten bij zich. Volgens Batista was het de opbrengst van collectes in kerken van de UKGR in de stad. In augustus 2009 werden Macedo en negen andere leidinggevenden binnen het kerkgenootschap door een officier van justitie in Sao Paulo verdacht van fraude en witwassen van miljoenen USdollars. Zij zouden donaties van volgelingen hebben gebruikt om vooral juwelen, huizen en auto’s te kopen. Het symbool van dit schandaal werd een 45 miljoen dollar kostend exclusieve vliegtuig, dat eigendom zou zijn van de ‘bisschop’.
Verder heeft de rijkste ‘bisschop’ van de wereld een villa met 35 slaapkamers in Sao Paulo. Maar, de Braziliaan, die wereldwijd ongeveer acht miljoen volgelingen zou hebben, woont officieel in Westchester County in de Amerikaanse staat New York in een riant optrekje. Overigens werd ook in Nederland door justitie fraude vastgesteld bij de UKGR.
Eéntiende
Geld is door het hele kerkgenootschap te ruiken. De UKGR lijkt er welhaast op te drijven. ‘Het is niet eerlijk dat weinigen veel hebben en velen weinig’ is een favoriete spreuk binnen de kerk. Maar die lijfspreuk staat haaks op het principe van collecteren, want de kerk die zelf schatrijk is collecteert wel onder haar behoeftige volgelingen. Ook in het niet-kerkelijk ogende saaie ‘kerkgebouw’ in Paramaribo. Tijdens de diensten wordt driftig gecollecteerd en gelovigen die besluiten zich aan te sluiten bij het kerkgenootschap dienen eentiende van hun maandinkomen af te dragen, wat wel vaker gebeurt binnen diverse pinkstergemeenten in Suriname. ‘Betaal God een tiende van je inkomen, en het is Gods verplichting je daarvoor in veelvoud te belonen’, aldus kerkelijk leider Macedo. Op de internetsite van de Nederlandse afdeling van de UKGR, waar de Surinaamse tak onder valt, is te lezen: ‘Wij doen niet aan indruk maken of hooghartig en heilig zijn. (…) We zijn een nuchtere, niet-zweverige Christelijke kerk die gelooft dat het leven van een ieder ten goede kan veranderen’.
Controversieel
Maar heilig is de UKGR allerminst. Deze confessie is op zijn zachtst gezegd controversieel te noemen. Wereldwijd wordt voor de Universele Kerk van Gods Rijk via speciale websites gewaarschuwd. In België is het kerkgenootschap onderwerp van gesprek geweest in een parlementair onderzoek naar sekten. In een rapport over de UKGR schreef het Belgische parlement in 1997: ‘Dit is een authentieke criminele organisatie die als enig doel heeft zichzelf te verrijken. Het is een extreme vorm van religieuze handel’.
Op een website over sekten in Nieuw-Zeeland is te lezen dat voormalig pastor Mario Justino van de UKGR in New York van zijn superieuren moest verkondigen dat wanneer gelovigen geen geld wilden doneren, God niet naar hun problemen zou kijken. In Brazilië zou de UKGR zich afzetten tegen andere christelijke bewegingen, die als uitingen van de duivel worden gezien. Ook zou de kerk aids kunnen genezen, aldus de website.
De UKGR Nieuw-Zeeland maakte in augustus 2007 reclame voor genezingsbijeenkomsten waarbij ‘heilig water’ uit Israel werd gebruikt. Pastor Silva in Paramaribo beweert tijdens diensten ook dat ‘heilig water’ uit Israel te hebben. Of het water werkelijk telkenmale uit Israël wordt geïmporteerd, blijft onduidelijk en het is in zekere zin onwaarschijnlijk. Mogelijk is het gewoon water uit een Surinaamse kraan. Alleen de God van de UKGR kent de waarheid.
Een huisarts in het Nederlandse Capelle aan den IJssel zorgde in november 2008 voor de nodige ophef. De man is volgeling van de UKGR en beweerde tegenover het dagblad Trouw er niet meer van op te kijken dat mensen genezen van kanker of hiv dankzij door zijn kerkgenootschap ‘gewijde doekjes’. Pastor Rui Silva van de UKGR in Nederland zegt in Trouw van 17 oktober 2008 over de doekjes dat die niet genezen, maar God zelf. Het is ‘puur Bijbels’, aldus Silva. ‘Paulus zat in de gevangenis en liet stukjes zweetdoek en gordeldoek naar buiten brengen. Gelovigen genazen daardoor.’
In juni 2009 werden in onder andere Amsterdam-West folders verspreid waarin mensen werden uitgenodigd om de ‘uitreiking van de gewijde olie uit het Heilige Land (gratis)’ te bezoeken. Het bleek wonderlijke olie van de Universele Kerk van Gods Rijk te zijn tijdens ‘een speciale dienst van gebed voor allen die een verandering in hun leven nodig hebben’. Op de foto in de folder zag de olie er uit als hele gewone olijfolie. Maar, deze olie zou je in één klap dolgelukkig maken. Ziekte, financiële problemen, werkloosheid, liefdesproblemen: de olie kon aan alles een einde maken.
Waarheid?
Op de website ikgeloofinwonderen.nl van het genootschap vertellen enkele gelovigen over hun problemen en hoe de UKGR hen geholpen heeft die op te lossen. Marion Korsten verklaart dat zij depressief raakte en het leven niet meer zag zitten. Ze leed aan slapeloosheid en had nachtmerries. ‘Ik werd depressief en kreeg zomaar huilbuien. Mijn huwelijk liep stuk. Niemand kon mij troosten, ik sloot mijzelf op. Ik kreeg pijnen. Via een vriendin belandde ik bij de UKGR. Ik begon te strijden voor mijn bevrijding. Zo ervoer ik de liefde van God en vandaag ben ik helemaal vrij, geen nachtmerries meer’. Mevrouw Korsten was echter niet bereikbaar voor commentaar of een toelichting. Een andere vrouw, Monica Kramers, hangt ook een triest verhaal op over schulden en werkloosheid en hoe de UKGR haar heeft geholpen. ‘Na twee maanden was ik schuldenvrij. Ik kreeg aanbod voor werk, solliciteerde en werd aangenomen. Ik heb samen met mijn man een huis gekocht, ik heb ook nog eens mijn rijbewijs gehaald en een auto gekocht. Ik ben heel gelukkig met God aan mijn zijde’. Opvallend is dat precies dezelfde tekst van Monica Kramers ook al in juli 2008 in een UKGR-folder stond die in Nederland werd verspreid. De UKGR benadrukt op haar website dat alle persoonlijk verhalen op waarheid berusten, maar te controleren zijn ze niet. Er is dan ook reden genoeg om aan de geloofwaardigheid van de persoonlijke verhalen en van de UKGR te twijfelen.
Genezing
In een discussie op waterkant.net over genezing binnen de UKGR, verklaart pastor Rui Silva vanuit Nederland op 4 februari 2010: ‘Wij geloven dat het geloof de macht heeft om alles te doen. Dat betekent dat wij geloven dat wanneer een ziekte, helaas, niet opgelost kan worden door medicijnen, het wel kan door het geloof. Zou de persoon, in dit geval moeten stoppen met het volgen van medische behandeling om het geloof te gebruiken? Nee! Terwijl u uw dokters advies volgt, aarzel dan niet om uw geloof te gebruiken. Als wat u nodig heeft voor uw leven een wonder is, geloof dan dat het kan gebeuren! Neem deel aan onze genezingsdiensten en zoek door het geloof uw oplossing!’
In dezelfde discussie is een opmerkelijke reactie te lezen van ene Sieglien van de UKGR in Nederland. Zij beweert dat haar 72-jarige moeder dankzij God genezen is van een hersenbloeding. ‘Hij heeft de macht om haar te genezen. Zodoende ging ik in gebed en dankzij mijn offer is mijn moeder totaal genezen van vergeetachtigheid, suikerziekte, nierproblemen, hartproblemen, miltproblemen, hoge bloeddruk. God heeft haar genezen en de doktoren staan voor een raadsel’. Woorden waar iedereen zijn of haar eigen geloof aan moet hechten.
Natuurlijk is getracht een reactie te krijgen van de UKGR, maar ondanks herhaalde verzoeken is deze uitgebleven. Het kerkgenootschap blijkt zelden te reageren op kritische, objectieve vragen vanuit de media. De UKGR blijkt niet publiek geconfronteerd te willen worden met de criminele kanten van het kerkgenootschap. Iedereen kan zo op zijn of haar eigen manier het geloof belijden, maar geloof in God is niet te koop voor Surinaamse dollars. Geloof zit in de mens, niet in zijn portemonnee.
Nu populair
