Een zittende minister die een boek schrijft, dat is best bijzonder. Als het al gebeurt, dan gaat het doorgaans over zijn of haar vakgebied of iets (pseudo-) wetenschappelijks. Stanley Betterson van Regionale Ontwikkeling waagde zich bij zijn debuut als schrijver echter aan een roman: Haar drie werelden. Voor velen misschien een verrassing, maar als we de tekst op de achterkant mogen geloven, schrijft de politicus al sinds zijn dertiende ‘creatief’.
Haar drie werelden is eigenlijk een historische roman. Het vertelt het verhaal van Mfelie, een jong Marronmeisje uit de eerste helft van de twintigste eeuw. Het is een verhaal dat ook nu nog van toepassing zou kunnen zijn: ze moet trouwen met een jongen uit haar dorp, vertrekt echter door toedoen van de kerk naar Paramaribo waar ze met een andere man trouwt, en komt uiteindelijk in Nederland terecht. Drie compleet verschillende werelden, die de nodige offers vragen. Ze wordt heen en weer geslingerd tussen hoop, twijfel, teleurstelling, liefde en verdriet, gevoed door het dilemma welke van die drie werelden eigenlijk haar thuis is. Nederland is dat op den duur niet. In het moederland maakt ze de crisis van eind jaren twintig, begin jaren dertig mee en uiteindelijk de bezetting door de nazi’s. Gedwongen door het keiharde racisme besluit ze met haar gezin terug te keren naar Suriname.
Dat mag dan wel haar geboorteland zijn, maar opnieuw stuit ze op aanpassingsproblemen. Vooral als ze na al die jaren (in verband met een sterfgeval) in haar eigen geboortedorp terugkeert, komt de cultuurschok overduidelijk tot uitdrukking: ‘Mfelie keek haar ogen uit van verbazing: als ze niet in zo een diep verdriet was zou ze in lachen uitbarsten. Heeft ze ooit in dit dorp gewoond, of beter gezegd, deze verzameling van hutjes die elk even groot leken te zijn als een normale Europese slaapkamer. Het was onvoorstelbaar, dit kon niet, dit kon haar dorp toch niet zijn? Ze rolde van de ene verbazing in de andere. Hoe konden werelden zo verschillen? Toen ze hier woonde, wist ze niet dat daarbuiten een wereld was die vele malen groter en anders ontwikkeld was.’
Herkenbaar, ook nu nog, al weten de Marron-jongeren van vandaag maar al te goed wat er buiten hun eigen gemeenschap in de wereld te koop is. Met dank aan I-phones en andere moderne snufjes. Maar andere zaken die in het boek worden beschreven, zijn onveranderd gebleven. Zo ontstaat er onenigheid over waar en op welke manier de overledene begraven moet worden en zijn er twisten over het geloof en rituelen.
Afgezien van wat slordigheidjes, in het bijzonder wat het gebruik van leestekens betreft, kan gesteld worden dat Betterson een begenadigd schrijver is. Hij weet de lezer van het begin
tot het eind te boeien en leert ons ondertussen ook wat van de gewoonten en gebruiken van Marrons. Dus mocht binnenkort blijken dat een verlenging van zijn ministerschap er niet meer in zit, dan kan Betterson altijd dat pentalent gaan gebruiken. Als hij op hetzelfde niveau doorgaat, kunnen we daar nog veel plezier aan beleven.
Haar drie werelden, Stanley Betterson, 2015, Ralicon, ISBN 978-94-92169-13-6
Nu populair
