Hennah Draaibaar projecteert universele cinema
in Surinaams perspectief
Sleep Tight
Weet je dat je aan de ogen van een persoon kunt zien of hij/zij gelukkig is? ‘De ogen zijn de spiegel van de ziel’, schreef Da Vinci. En hij had gelijk, ogen verraden veel over wat er in ons omgaat. Onze ogen zijn ook onze voelsprieten. Ze springen voortdurend heen en weer om te onderzoeken wat onze aandacht trekt. We zoeken naar vertrouwen, naar goedkeuring, naar geborgenheid, genegenheid en geluk. Dat zoeken naar geluk doet César (Luis Tosar) in de film Sleep Tight van regisseur Jaume Balagueró niet meer. Hij vraagt zich juist elke dag af waarom anderen gelukkig kunnen zijn als hij dat zelf niet is. César is een depressieve man die naar eigen zeggen niet in staat is om gelukkig te zijn. Hij werkt als portier in een flatgebouw. Voor de bewoners lijkt hij een loyaal en behulpzaam persoon die altijd voor hen klaarstaat. Maar achter zijn vriendelijke glimlach, schuilt echter een weerzinwekkend duistere kant. Hij gunt het anderen niet om gelukkig te zijn en doet er daarom alles aan om het geluk van de flatbewoners te ondermijnen. Vooral de mooie en vrolijke Clara (Marta Etura) is een slachtoffer van zijn streken.
De film heeft mij in elk geval aan het denken gezet. Ik vroeg me namelijk af wat precies het geluksgevoel is. Kun je het ergens vinden of misschien zelfs kwijtraken, kun je het vergelijken met verdriet of blijdschap. Wanneer mogen we zeggen dat we gelukkig zijn? En waar moet dat gevoel dan aan voldoen? Heeft het te maken met kinderen, geld, met liefde of een dak boven je hoofd? Of is geluk juist niets hebben (qua materialistische waarde) en je toch compleet voelen? Is geluk misschien de vrijheid hebben en je eigen leven te kunnen bepalen, met behoud van respect voor anderen? Misschien moeten we, om te weten of we gelukkig zijn, eerst een soort examen doen? Multiple choice of misschien juist met open vragen. En wie is dan de examinator die de antwoorden controleert en vaststelt wie wel of niet gelukkig is? Of heeft iedereen zijn eigen lijst die hij of zij moet afvinken om tot de conclusie te komen wat pas echt geluk is? Joseph Addison (Engels politicus, schrijver en dichter 1672-1719 ) zei dat er drie essentiële zaken voor geluk in dit leven zijn, namelijk iets te doen hebben, iets om van te houden, en iets om voor te hopen. Een discussie hierover op een verjaardagsfeestje leidde tot mooie formuleringen. Namelijk dat geluk datgene is, waar je niet naar verlangt. Dat geluk betekent dat je kunt relativeren. Dat het geluksgevoel verandert als de omstandigheden veranderen. Deze volgende formulering was ook heel mooi: geluk is niet het streven naar meer, maar het vermogen te genieten van minder. In de film is de gelukkige Clara een doorn in het oog van César en dankzij de sleutels die hij als conciërge heeft, treedt hij haar woning binnen als ze er niet is, waar hij allerlei narigheid uithaalt om haar het leven zuur te maken. Maar Clara’s optimisme is onuitputtelijk. Ze straalt en je ziet het in haar ogen. Ze blijft gelukkig. Op internet staat dat geluk of gelukkig zijn is, wanneer we tevreden zijn met de huidige levensomstandigheden. Wanneer we een aantal emoties ervaren zoals vreugde, vredigheid, ontspannenheid en vrolijkheid. Wist je dat we zelf het geluksgevoel produceren omdat we zogenaamde endorfine, op morfine gelijkende stoffen, aanmaken. Dat moet toch een gat in de markt zijn waar regeringen op zouden moeten inspelen? Ik zou het wel weten als ik de baas van het land zou zijn. Net zoals de DKTP-prikken verplicht zijn voor kinderen, zou ik endorfine-vaccinaties verplicht stellen voor mijn hele volk, hun hele leven lang. Dan kun je je de hele dag, of sterker nog, je hele leven gelukkig voelen zonder dat welke regering dan ook hoeft te voldoen aan al die voorwaarden die nodig zijn voor het geluksgevoel. Regisseur Jaume Balagueró heeft met Sleep Tight een knap opgebouwde thriller gemaakt. Uiterst beheerst voert hij de spanning op. Het grootste probleem blijft César. Gedreven door zijn depressie is hij vastberaden alle vreugde uit het leven van Clara te onttrekken. Want waarom zouden anderen immers wel gelukkig mogen zijn? Ik zou genoeg antwoorden kunnen bedenken. Jij toch ook?
Nu populair
