Het Constitutioneel Hof
Einde van de rechtsstaat?
De conceptwet voor het instellen van een Constitutioneel Hof is in augustus gepresenteerd aan De Nationale Assemblee. Hoewel de Grondwet de oprichting van het Hof voorschrijft, betekent het huidige voorstel volgens enkele juristen het einde van de rechtsstaat. ‘Het Constitutioneel Hof wordt, zoals het er nu voor staat, een politiek orgaan.’
Stel dat een regering met een wetsvoorstel komt waarin het vrouwen verboden wordt om auto te rijden. Dan moet bekeken worden of deze nieuwe wet niet in strijd is met de beginselen van de grondwet. In die grondwet zou bijvoorbeeld opgenomen kunnen zijn dat vrouwen en mannen gelijke rechten hebben. Het nieuwe wetsvoorstel zou dan afgekeurd worden. Dit toetsen van nieuwe wetten of delen van wetten aan de grondwet en internationale verdragen, kan worden gedaan door een constitutioneel hof. Niet alle landen hebben een constitutioneel hof. Nederland niet bijvoorbeeld, daar worden nieuwe wetten getoetst door de Raad van State en de Eerste Kamer. Enkele landen die wel een constitutioneel hof hebben zijn Duitsland, België, Bolivia en Venezuela. In die landen is het constitutioneel hof het hoogste rechterlijke orgaan. In Suriname wordt de toetsingstaak op dit moment alleen door de rechters uitgevoerd, de kantonrechter, de Krijgsraad en het Hof van Justitie. Maar dat ook het Constitutioneel Hof een dergelijke toetsing moet kunnen uitvoeren, staat al decennia in de Grondwet. Alleen is de precieze uitvoering ervan niet in de Grondwet opgenomen; die moet in een aparte wet beschreven worden. En dat is nu gebeurd.
Afwijkend
Gaetano Best, promovendus en docent aan de rechtenfaculteit van de Universiteit van Amsterdam, maakt zich grote zorgen over dat wetsvoorstel voor de instelling van het Constitutioneel Hof. “Het Constitutioneel Hof van Suriname wijkt op een cruciaal punt af van andere landen met een constitutioneel hof. Het constitutioneel hof is in de meeste landen namelijk een rechtsprekend orgaan, en zelfs het hoogste rechterlijke orgaan. De leden van het hof zijn dus rechters, die voor het leven benoemd zijn. Het Constitutioneel Hof van Suriname wordt echter een niet-rechtsprekend orgaan, ook wel een bestuurlijk of administratief orgaan genoemd. Dat betekent onder meer dat de mensen die zitting zullen nemen in het Constitutioneel Hof, geen rechters hoeven te zijn. In principe kan bijna iedereen door de president benoemd worden om zitting te nemen. Dus economen, psychologen of zelfs mensen met een bachelor van een Hogeschool moeten straks een puur juridische toetsing gaan verrichten, terwijl ze daar helemaal niet voor zijn opgeleid!” Maar het grootste probleem van de conceptwet is dat deze wet tegen de Grondwet indruist. In het nieuwe wetsvoorstel staat namelijk dat het rechters verplicht wordt om alle vragen over de verenigbaarheid van wetten met de Grondwet of verdragen ter beantwoording voor te leggen aan het nieuw in te stellen Constitutioneel Hof. “Terwijl in de Grondwet juist is bepaald dat de Surinaamse rechters toetsingsbevoegdheid hebben. Maar de rechter dient zich volgens de conceptwet te houden aan de uitspraak van dit Hof. Daarmee wordt de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht flink ingeperkt.”
Verder lezen? Koop dan de oktober-editie van Parbode. Nog tot eind oktober 2013 in de winkel, daarna alleen nog te krijgen via de redactie.
Nu populair
