In de novembereditie pakt Parbode uit met een onderzoek naar Kaloti Suriname Mint House. We konden achterhalen wie van het Kaloti-monopolie profiteert, en waarom de minthouse er überhaupt is gekomen. Tijdens het onderzoek stuitten we ook op opvallende informatie in de jaarverslagen van de Centrale Bank van Suriname (CBvS).
Door Zoë Deceuninck
Bij het ter perse gaan ons blad, leek het namelijk dat de Surinaamse staat geen royalty’s ontvangt van de Surinaamse goudexporteurs sinds Kaloti actief is in Suriname.
Betaling royalty
Sinds 2015 worden de royalty-inkomsten van de kleinschalige goudsector niet meer vermeld in de jaarverslagen van de CBvS (op één exporteur na, die nog via de Centrale Bank exporteert).
‘De Centrale Bank van Suriname is tot medio 2015 verantwoordelijk geweest (…) voor het vaststellen van de af te dragen royalty en de inning daarvan. Sinds de komst van Kaloti Suriname, halverwege 2015, dienen goudexporteurs zich te wenden tot Kaloti Suriname voor de goudexporten’, schrijft de CBvS dat jaar in haar jaarverslag bij wijze van verklaring.
KSMH zelf onttrekt zich van enige verantwoordelijkheid wat betreft de betaling van de royalty’s. De fabriek is slechts “het instrument voor de overheid om goud te smelten en analyseren”, benadrukt directeur Ryan Tjon Poen Gie. KSMH bepaalt wel hoeveel royalty de goudexporteurs bij elke export moet betalen, maar “het betalen van de royalty’s is een verantwoordelijkheid van de goudexporteur”, zei de directeur.
Stand van zaken
Dat was de stand van zaken bij het schrijven van het gedrukte artikel in de papieren editie, die deze maand in de winkels ligt. Ons onderzoek ging echter door.
Inmiddels hebben we een gesprek gevoerd met Bryan Hoever, directeur van Suriname Natural Stone, die wekelijks goud exporteert naar het buitenland. Hij geeft aan dat er wel degelijk royalty wordt afgedragen aan de staat. Dat blijkt ook uit twee overmakingsbewijzen die Parbode kon inzien. Er wordt gestort op rekeningnummers van de Centrale Bank. Alleen is het overzicht – hoeveel, hoe vaak en bij wie – zoek. Ook is niet bekend of alle betalingen door iedereen consequent en naar behoren verlopen, en of de inkomsten overeenkomen met de waarde van het goud.
Een goudexporteur is verplicht om bij elke export de royaltybrief en het stortingsbewijs van de royalty te overleggen aan de Deviezencommissie, die tevens de exportvergunningen verleent. De Deviezencommissie zou dus een overzicht moeten hebben. Bij het ter perse gaan van ons artikel was de voorzitter van de Deviezencommissie niet beschikbaar voor een interview.
Ook tijdens de verderzetting van ons onderzoek blijven onze vragen – vooralsnog – onbeantwoord. In plaats daarvan verwijst de Deviezencommissie ons naar de Centrale Bank voor informatie. De CBvS trekt momenteel intern na waarom de royalty’s van de kleinschalige goudsector niet meer worden vermeld in de jaarverslagen, en of er nog een overzicht bestaat.
Parbode gaat verder met het onderzoek.
