Het raadsel achter de cashtekorten: Pe a cashmoni de? – Parbode Sneak Peek

Al maanden kampen banken met een cashvoorraadprobleem in SRD’s, om niet eens te spreken over de nijpende schaarste aan vreemde valuta. Bij diverse geldautomaten leiden SRD-beperkingen tot een enorme bron van ergernis bij burgers die niet in voldoende mate over hun eigen geld kunnen beschikken. “Wij gaan een zwaar jaar tegemoet, in vele opzichten erger dan 2020”, zegt econoom Steven Debipersad, die de cashtekorten van de banken toeschrijft aan slecht bestuur.

Tekst Valerie Fris

 Het is de vroege woensdagochtend van 4 november als een seniorenburger zich klaarmaakt om richting de bank te gaan om wat van zijn pensioengelden op te nemen. Het gaat om SRD 5000 om precies te zijn. De 70-plusser vertrekt met de onheilspellende woorden: ‘Tide na tide, ef’ den no gi mi moni, dan sani o psa drape!’. Als de oud-Billitonner arriveert bij de bank op Lelydorp, vertelt de kassamedewerker dat hij slechts SRD 2000 mag opnemen. Het is de zoveelste keer dat de seniorenburger te horen krijgt dat er beperkingen zijn bij het opnemen van zijn pensioen. Ook nu ergert hij zich weer groen en geel hieraan, maar ditmaal gaat het goed mis. Hij zakt dood in elkaar. ‘Mijn vader was fit en had geen last van hypertensie of andere aandoeningen’, verklaart zijn dochter op Facebook. Zij en haar familie leggen de schuld bij de bank. Die zorgt er immers voor dat cliënten niet aan hun geld kunnen komen waardoor zij zich dood ergeren, in dit geval letterlijk. Econoom Steven Debipersad van de Vereniging van Economisten in Suriname (VES), is eveneens van mening dat de schuld hiervan bij de banken ligt.

Verkeerde besluiten

Debipersad windt er geen doekjes om: de cashtekorten van de banken komen mede door slecht bestuur en starre houding vanuit het bankwezen. “Het wantrouwen van de cliënten naar de banken toe werkt averechts. De cliënten willen juist nu over hun gelden beschikken en zo blijft de vraag naar cash SRD toenemen.” Debipersads prognoses voor het nieuwe jaar zijn dan ook keihard: “Het lijkt erop dat er niet spoedig een oplossing zal komen. We gaan een zwaar jaar tegemoet, in vele opzichten erger dan 2020.”

Het VES-bestuurslid legt uit hoe het komt dat het land in deze positie is: “Ons land kampt met cashtekorten aan verschillende valuta, zowel vreemde valuta als SRD. Het cashtekort aan SRD komt door de ontzettende monetaire financiering sinds 2019. Simpel gezegd is veel meer giraal geld gecreëerd dan wat er aan chartaal geld (contant geld, red.) bestaat. De monetaire financiering die overigens in strijd is met de Bankwet, gebeurde door de Centrale Bank van Suriname (CBvS) die steeds voorschotten verstrekte aan het ministerie van Financiën. Dat ministerie besteedde het geld steeds consumptief, bijvoorbeeld aan uitbetaling van overheidssalarissen. Dit giraal geld kwam zo in omloop en door de casheconomie die ons land kent ontstond druk op de voorraad chartaal geld, want alle ambtenaren probeerden dit geld per ATM op te nemen. Er moest meer geld worden bijgedrukt (en besteld uit het buitenland) om de aanhoudende vraag naar cash SRD bij te benen. Het probleem is dat zodra dit cashgeld ook in omloop wordt gebracht, nog meer SRD in omloop komt en dus verdere ontwaarding ontstaat.”

Debipersad merkt op dat wij daardoor in een vicieuze cirkel zijn beland en dat hij een gezamenlijke oplossing vanuit de CBvS en de commerciële banken mist. “De voorraad chartaal geld die commerciële banken hebben, is niet toereikend voor de vraag vanuit de samenleving. Beperkende maatregelen zoals opnamelimieten door de banken blijken niet te werken”, waarschuwt hij.

Rol Centrale Bank

Een ingewijde binnen de financiële sector zegt dat hij het niet eens is met Debipersad.

Lees dit artikel verder in de februari-editie van de Parbode, nu ook digitaal verkrijgbaar

0

Gedeeld