Het Stabilisatie- en Herstelplan #2: Wat staat er in het stabilisatieprogramma?
Het Stabilisatie- en Herstelplan dat is opgezet om de crisis in Suriname te bezweren is gemengd ontvangen. Critici menen dat het plan niet concreet genoeg is, terwijl voorstanders menen dat dit plan de enige oplossing is. Parbode analyseert het plan voor u in drie delen. Vandaag deel 2: Wat staat er in het stabilisatieprogramma?
Begrijpen we het al?
In hoofdstuk 3 van het herstelplan worden de kerndoelen van het stabilisatieprogramma geprojecteerd. Over de doelen wordt in de eerste zin gezegd dat ze ‘voor de hand liggend zijn en de meeste Surinamers kunnen het begrijpen’. Duidelijk, maar moet de regering er niet eerst voor zorgen dat de Surinamers begrijpen hoe ze in deze crisis zijn verzeild geraakt?
We lezen dat er vijf doelen tegen het einde van 2016 bereikt moeten zijn:
– Het begrotingstekort van de overheid moet 6,4 procent van het BBP zijn
– de wisselkoers moet zich stabiliseren rond het geprojecteerde niveau
– de inflatie moet teruggebracht worden tot 24,1 procent
– de economische groei onder de -2,0 procent
– de werkgelegenheidsgroei onder de -2,0 procent
Maar wat is het geprojecteerde niveau van de wisselkoers? Een voetnoot leert ons het volgende: ‘De projectie van de wisselkoers is niet prijsgegeven om speculatie te voorkomen’.
Allemaal meevallers!
Volgens het plan is het aangaan van een lening de enige optie om verdere neergang van de economie te stuiten. Er wordt uitgelegd dat dit dreigt door drie tegenvallers: het wegvallen van de bauxiet/aluinaarde productie, terugval van de exportopbrengsten en de terugval in overheidsinkomsten, en dus overheidsuitgaven.
Zoals het plan ook in het vorige hoofdstuk de crisis van de immer zonnige kant bekeek, gloriërend in bagatelliserende verhullingen, kunnen we nu lezen dat de beoogde meevallers die ons te wachten staan dit jaar helaas wat te laat komen om een inkrimping van de economie ‘voldoende te compenseren.’
De opstart van de Surgoldmijn is zo’n meevaller, de financiële steun van het IMF, de Wereldbank, de IDB en de CDB is de tweede meevaller. Een totaal leningenpakket van meer dan een miljard US dollar bij vier grote instellingen een meevaller noemen is natuurlijk ietwat discutabel: het feit dat men een lening als enige optie ziet allesbehalve een meevaller. Daarnaast dienen over het algemeen dergelijke leningen wel terugbetaald te worden en moet alles klapper op de vuurpijl de economie omgevormd worden naar de grieven van de budgethouder (in dit geval IMF).
De derde meevaller is het herstel van de prijzen van exportproducten, iets wat geleidelijk gaat volgens het plan. Verdere uitleg, bronvermelding of verwijzing ontbreekt, de mate van geleidelijkheid van het herstel valt dan ook lastig te peilen. Onder de vierde meevaller valt de wederopstart van de Bauxiet- en Aluinaarde industrie.
Veel maatregelen, maar wanneer?
Voorafgaand aan de presentatie van het plan heeft de regering, vooruitziend en besluitvaardig, al enkele pre-programma maatregelen genomen, schrijft het plan. Onder andere de overheidsbegroting is aangepast, het wisselkoersbeleid is aangepast, met een verwijzing naar de o zo succesvolle valutaveilingen en fondsen zijn gemobiliseerd.
Een strategie is opgesteld voor diverse soorten budgettaire maatregelen, die met name verhogingen van belastingen, extra heffingen en afschaffingen van subsidies betekenen. Voorafgaand aan de uitleg staat dat door ‘de efficiëntie van de financiële administratie van de overheid te verhogen en de institutionele structuur nodig voor het aansturen van overheidsfinanciën, te verbeteren en uit te breiden’ deze maatregelen uitstekend moeten werken. Oftewel, een uitbreiding van het toch al niet zo geringe ambtelijk apparaat.
De strategie voor monetaire maatregelen en de strategie voor maatregelen gericht op bescherming van de koopkracht en inkomensverdeling zijn allemaal opsommingen van wat er veranderd zal worden, helaas niet voorzien van tijdspad. De tijdlijn die duidelijkheid moet scheppen over de tijdspanne van implementatie, is leeg. Zegt het iets over de maatregelen of over de duur van de crisis?
Gelukkig staat die tijdslijn er wel bij de strategie voor het Urgentie Programma van Investeringen. Deze tabel is een verademing te noemen, in de zin dat er concrete bedragen, namen bij de projecten en momenten worden aangeduid. 2016 moet ons leren of dit stabilisatieprogramma in huidige vorm haalbaar is.