Er is veel te doen rond de toekomst van Mariënburg. Al tientallen jaren liggen prachtige plannen klaar om de voormalige suikeronderneming nieuw leven in te blazen. Politiek gesteggel, juridische procedures en vooral de vraag over de grondenrechten zorgden voor stagnatie.
Maar volgens projectleider Michel Sjak Shie zijn de meeste problemen achter de rug en kan men binnenkort aan de slag. “We gaan succes hebben omdat ik erin geloof.”
Michel Sjak Shie was er al bij toen toenmalig president Jules Wijdenbosch in 1997 het ambitieuze ‘Plan Commewijne’ presenteerde. Het gelijknamige district moest het nieuwe economische hart van ons land worden, met onder meer een internationale luchthaven, een nieuw havencomplex, woongebieden, bedrijvencomplexen en een golfbaan. Het kostenplaatje werd destijds geschat op 900 miljoen USdollar.
Sjak Shie werd aangesteld als projectdrager, maar veel is er sindsdien niet gebeurd. Volgens hem omdat er vooral veel onduidelijkheid bestond over de bedrijfseigendommen van Mariënburg, dat het hart van Commewijne moet worden. “Binnen zes maanden tot een jaar komen de eigendommen, in het bijzonder de gronden, behorende tot de cultuurmaatschappij definitief in handen van de staat Suriname”, aldus Sjak Shie, die inmiddels door de Nederlandse Rechtbank Amsterdam benoemd is tot vereffenaar van de voormalige eigenaar, de Surinaamse Cultuur-Maatschappij BV. Volgens Sjak Shie wordt daarna de ontwikkeling in hoog tempo in gang gezet. “Dan gaan we de investeerders binnen halen, die al jaren wachten. Je zult zien dat we dan heel hard zullen groeien. We gaan grote projecten tot stand brengen, zoals de golfbaan en tal van andere sportprojecten. Er komen een vijfsterrenhotel en een luxe bungalowpark. Er komt een nieuw industriepark van vijfhonderd hectare voor productie- en exportfabrieken en een free tradezone van honderd hectare. De agrarische projecten zullen bestaan uit aquacultuur, bloementeelt, rund-, schapen-, en varkensteelt, evenals oliepalm- of andere projecten. En ook Peperpot City, een hypermoderne nieuwe stad, die prominent deel zal uitmaken van een reeks andere huisvestingsprojecten in Commewijne. Tenslotte behoren ook de aanleg van nieuwe infrastructurele werken, waaronder vierbaanswegen, evenals nieuwe internationale water- en luchthavenfaciliteiten tot de plannen.”
Investeerders
Kortom, voor een belangrijk deel dezelfde ambitieuze projecten als in 1997. Maar wie gaat het allemaal betalen? Sjak Shie: “Ik ga voornamelijk in zee met twee investeerders van Surinaamse origine, Brian Tewarie en Richi Nadoe. Wat men in Suriname niet begrijpt is dat geld gaat waar geld is. Die mannen hebben kapitaal en kunnen makkelijk aan investeerders komen. Ondanks de vele problemen in het land heb ik de mensen enthousiast gehouden en vertrouwen gegeven. En dat kan ik doen. We hebben al contracten getekend en ook goedgekeurd. Ik ben een goede manager, punt uit. Ik neem beslissingen en daardoor kan ik investeerders aantrekken. Daar ben ik goed in. Investeerders willen niet praten en wachten. Ze willen beslissingen. Ik ben geen politicus. Ik heb van politiek helemaal geen verstand. Daarom heb ik vaak geen antwoord voor politici. Ik heb internationale ervaring en dat is ook heel belangrijk. Als je met zulke zaken bezig bent, moet je internationale ervaring hebben. Uiteindelijk is het nu duidelijk dat ik beslissingen, waarvan ik de president eerst op de hoogte stel, neem en deze uitvoer.”
Dictator
In de loop der jaren is er veel kritiek over Sjak Shie uitgestort, omdat de indruk bestaat dat hij in Commewijne, en vooral met betrekking tot Mariënburg, heer en meester is en doet waar hij zin in heeft. “Ik ben geen dictator, want ik neem geen beslissingen in mijn eentje. Voordat mensen, vooral politici, mij beschuldigen, moeten ze me bellen en komen praten. Met de wijze waarop ze mij bekritiseren, maken ze zich belachelijk. Het is niet juist dat ze een expert zo beschuldigen. Laat ze komen kijken en laat ze wandelen door het project, zodat ze zien wat ik doe. Dan pas mogen ze een oordeel vellen. Ik ben een open boek. Ook de pers maakt zulke fouten. Dat is geen persvrijheid. Zoveel mensen bellen me en vragen ‘ga je niet reageren?’ Ik heb gezegd ‘nee mang!’ Jij bent de enige tot nu de enige van de pers met wie ik uitgebreid heb gesproken.
“De assembleeleden die kritiek leveren, zijn nog nooit hier gekomen. Wat verwijten ze mij? Men dacht dat ik weer zou beginnen met suiker, maar daar is geen toekomst voor in Mariёnburg. Voor suikerriet heb je duizenden hectares grond nodig om rendabel te kunnen werken. Op klei kan je niet mechaniseren. Alleen in het binnenland van Suriname is het mogelijk om mechanische landbouw te beoefenen. Je kan grootschalige landbouw niet handmatig beoefenen en je vindt ook geen arbeiders meer die dat werk willen doen. Suriname heeft een te kleine bevolking voor zulke landbouwgewassen.
“Ik neem wel beslissingen! Ja, dat geef ik toe! Dáárdoor voer ik dingen uit. De gronden van Mariënburg kunnen worden ingezet voor particuliere investeerders. We moeten nieuwe sectoren voor onze toekomstige economische groei identificeren en tot ontwikkeling brengen. Het ‘Mariënburg Development Project’-plan zal als een belangrijke katalysator dienen om nieuwe sectoren voor groei tot stand te brengen, naast de reeds bestaande bauxiet-, aardolie- en goudindustrie.”
Onzekerheid
Met de oplossing van het grondrechtenvraagstuk komt er ook een einde aan de onzekerheid voor de kleine man in Mariënburg en omgeving. Zij hebben huizen gebouwd op grond die hen decennia geleden is toegewezen, maar waarvan onduidelijk is van wie die grond is. Dus een grondbeschikking hebben ze nooit ontvangen. De in 1974 en 1975 gebouwde Soerawoningen in Ellen bijvoorbeeld zijn destijds door de Stichting Volkshuisvesting van het ministerie van Sociale Zaken verkocht. De meeste bewoners hebben hun huis afbetaald maar weten niet of ze hun woning ooit officieel overgedragen krijgen. Want wettelijk gezien is een woning die is gebouwd op een perceel dat niet je eigendom is of waarvoor een beschikking is afgegeven, niet je eigendom. Ook al heb je het met eigen geld gebouwd of gekocht.
Ook mensen die een huis willen bouwen of verbouwen, worden geconfronteerd met de onduidelijkheid rond de grondtitel. Zoals de gepensioneerde Siwon Albert Jabin (70). Hij bouwt momenteel een woning naast het bekende bejaardencentrum Siemba. Hij is daar al zeven jaar mee bezig. “Het duurt zo lang, dat ik regelmatig de bouwstenen met een staalborstel moet schoonwassen, omdat ze onder de zwarte schimmel raken. Ik weet niet hoe lang het nog zal duren voordat ik het huis, samen met het gezin van mijn inwonende zoon, zal kunnen bewonen. Momenteel woon ik in een oud barakgebouw, in een armoedige oude kampongbuurt van Mariënburg.”
Financiering
Voor de grootste vertraging zorgt het gebrek aan financiering. “De commerciële banken hebben geweigerd om mij de gesubsidieerde lening van vijf procent, beschikbaar gesteld door het ministerie van Financiën, te verstrekken. Ik kon geen uittreksel van het hypotheekkantoor overleggen, waarmee ik bij de bank moest aantonen dat ik de rechtmatige eigenaar ben van de grond waarop ik bouw. Ik heb echter wel toestemming van de heer Michel Sjak Shie om door te gaan met de bouw.”
Ook bij het Low Income Shelter Program (LISP) ving Jabin vooralsnog bot. “Vlak voordat ik aan de beurt was om wat financiele steun te ontvangen, waren de middelen van het fonds op. Ik moet nu wachten op de beschikbaarheid van een nieuwe tranche aan financiële middelen voor het Bouwfonds.”
Met Jabin zijn er vele honderden, misschien wel duizenden mensen die reeds lang een dak boven het hoofd zouden kunnen hebben gehad als het vraagstuk rond de gronden zou zijn opgelost. Ze zijn nu slachtoffer van de onopgeloste kwestie. Afgaande op het optimisme van Sjak Shie komt uiterlijk volgend jaar aan die onzekerheid een eind.
Toeristen
Sjak Shie zit tot die tijd echter niet stil. Met zijn team heeft hij zich volledig gestort op het reanimeren van Mariënburg. De bouw van de nieuwe rivierdijk langs de oevers van de Suriname en de Commewijne rivier brengt, door de verkoop van enorme hoeveelheden klei, ook flink wat geld in het laatje. Met dit geld worden investeringen gedaan in het voormalige emplacementgebouw. Voor de jeugd worden een cybercafé en bibliotheek gebouwd. De voormalige directeurswoning is omgezet in een minimuseum, met de potentie om honderden toeristen aan te trekken. De woning van de voormalige onderdirecteur wordt een onderkomen voor toeristen. Het voormalig kantoorgebouw wordt gerenoveerd en er wordt hard gewerkt aan het toeristvriendelijk maken van de omgeving. Sjak Shie verwacht veel van al deze veranderingen. “De plaatselijke bewoners kunnen met de komst van de toeristen een zelfstandig bestaan gaan opbouwen, mede vanwege de spin-off effecten. Zo wordt de renovatie en opbouw van het toekomstige nieuwe Mariënburg dorp gerealiseerd.”
Johan Donner
Nu populair
