Jörgen Raymann
‘Ik hou van shockeren’
In Torarica praten we met Jörgen Raymann. Eén uur krijgen we, maximaal: “Ik ben met vakantie mevrouw!” We praten uiteraard over Tante Es en dus over seks. Het allochtonenvraagstuk komt aan de orde, de toekomst van Raymann, zijn Zwarte Pieten syndroom en wat verder ter tafel komt. Eén uur is kort, opschieten dan maar.
Wie is Tante Es? “Tante Es is ontstaan in de linkerhelft van mijn hersenen.” Linkerhelft? “Ja, want daar zit je vrouwelijke kant, zegt men. Tante Es is begonnen als een grap, maar langzaam maar zeker is ze haar eigen weg gegaan. Tante Es is een hit, ik bedoel wat kan ik erover zeggen?” Wat mag Tante Es wel doen en Jörgen Raymann niet? “Tante Es heeft als oudere dame wat meer gezag, zij mag mensen vermanend toespreken, een sneer uitdelen. Dat doet zij makkelijker dan ik.”
Waar Jörgen is, is Tante Es. Komt Jörgen met een jumbo aan op Zanderij, Tante Es geeft de voorkeur aan een klein vliegtuig en een landing op het vliegveld Zorg en Hoop. We halen haar af van het vliegveld. Dat Tante Es een hit is, wordt direct duidelijk bij de landing op het vliegveld. Alle damesjournalisten juichen, roepen ‘dag Tante Es’ en ‘dag Rudi’, naar de onschuldige man die het hoge bezoek begeleidt. In de hangar van het vliegveld volgt een korte persconferentie. Tante Es mag alle dames, jong en oud, met ‘ja mijn schat’ aanspreken. En natuurlijk mag ze ook flirten met de jonge journalist die te laat binnenkomt bij de persconferentie: “Luister no, Jörgen is laat, maar Tante Es niet, hohor, mm. Ga zitten mi boi. So! Heb je al een vriendin? O, want op een oude fiets moet je het leren, mm.” Wervende blikken volgen.
Hypocrisie
Terug naar Torarica. We komen op het onderwerp seks. Zowel Jörgen als Tante Es kunnen als het over seks gaat, aardig onder de lakens vandaan komen. Wat is dat met Jörgen, Tante Es en seks? Jörgen gaat van verdediging naar aanval. “Ja, ja, daar is toch niets verkeerds mee, ik bedoel, we doen het allemaal! Er is altijd een soort sluipende hypocrisie, dat mensen niet over seks willen praten. Maar als je kijkt naar het aantal buitenechtelijke relaties en het aantal scheidingen op grond van vreemdgaan, dan doet heel Suriname het overdadig, dus waarom zou ik er niet over mogen praten? Het is gewoon een leuk onderwerp om over te praten en het is shockerend. Ik hou van shockeren. Bovendien vind ik het gewoon hartstikke leuk om te doen, het is een hobby van me en je moet over je hobby’s kunnen praten.” Hij lacht. We zijn eruit.
Het is niet altijd seks in ‘Raymann is laat’. Onlangs ontmoette Tante Es een hoge gast: de heer Pieter van Vollenhove. Hij is aangetrouwd familielid van de Oranjes, u wel bekend. Uit de mond van Tante Es die avond geen onvertogen woord, mm baja. Tante Es weet dondersgoed, hoe met protocollen om te gaan. Jörgen: “Met zo een gedistingeerde man praat je niet over de normale dingen die Tante Es meestal bespreekt. Er waren geen voorwaarden gesteld aan het gesprek, absoluut niet. Dat is iets wat je uit jezelf doet, het is een vorm van beschaving hè. Een lid van het koninklijk huis benader je anders dan een gewone burger. Zo iemand shockeer je niet makkelijk, dat is gewoon zo.
“Het gesprek in mijn show was al leuk genoeg, het was niet nodig om ordinair te zijn. Bovendien vind ik dat ordinaire best nog wel meevallen. Als het gesprek oninteressant wordt, of hoe moet ik het zeggen, als mensen het uitlokken, ja dan kan Tante Es scherp uit de hoek komen. Maar dit was een hartstikke leuk gesprek. Hij heeft me nog uitgenodigd om een keertje op de koffie te komen in paleis ’t Loo.”
Beledigd
Weigeringen om deel te nemen aan het programma komen ook voor. “Gerrit Zalm vond het programma ‘niet bij hem passen’ en hoe heet ze weer, die met die opgespoten lippen, man, Connie Breukhoven, omdat ik een keer een grap over haar had gemaakt in ‘Raymann is laat’ en dat vond ze niet leuk. Ze zei: ‘Ik ben zó beledigd, daar kom ik nooit zitten’.” Raymann doet er een hoog vrouwenstemmetje bij. “Dus nou ja. Maar er zijn genoeg mensen die wel willen komen, dus de mensen die weigeren, die lap ik aan mijn laars.”
Het gaat goed met de zaken, het hele volgende jaar staat hij geboekt met zijn volgende show ‘Familyman’. In deze show is hij gewoon zichzelf, hij speelt geen manisch depressieve accountant, om maar één van zijn typetjes te noemen. Thema in deze show: de familie, volgens Raymann een onuitputtelijke bron van inspiratie. “Het gaat niet persé over mijn familie. Ik doe wel of het mijn familie is, dus ze zullen wel denken over welke oom heeft hij het nou.”
Een greep uit de planning: op 16 februari volgend jaar is hij in de Lampegiet in Veenendaal, op 28 maart in de Cooltheaterzaal in Heerhugowaard en op 10 mei in de Purmerij in Purmerend. De agenda wordt momenteel ingeboekt tot juli 2010. Benauwend vooruitzicht? “Ik vind het niet benauwend. Dat is cabaret eigenlijk, je komt er niet onderuit. Je moet ver van tevoren boeken. Aan de ene kant is het ook een vorm van zekerheid die je hebt. Ik had het wel toen ik in 2007 al gevraagd werd wat ik in 2010 zou doen. Toen heb ik gezegd hó! Eén jaar vooruit vind ik oké, anderhalf jaar kan ook nog, maar dit was echt drie jaar vooruit. Dat gaat me te ver.”
Publiek
De energie voor al voorstellingen haalt hij uit zijn publiek. “Ik sta elke dag voor een ander publiek. Het zijn mensen die om zes uur al bezig zijn met je. Aan tafel hebben ze het er over, een maand eerder hebben ze hun kaartjes al gekocht, de oppas geregeld. Die maken zich klaar, gaan naar het theater, om naar jou te komen kijken. Een mooiere eer bestaat er niet. Dan wil ik die mensen het maximale geven. Aan het eind ben ik dan leeg gespeeld, maar de volgende dag heb ik weer alle energie voor de mensen die dan in de zaal zitten.”
In Nederland heeft zijn afwijzende standpunt ten aanzien van het Sinterklaasgebeuren veel stof doen opwaaien, met name zijn kritiek op de rol van de Zwarte Pieten. Gewraakte uitspraak: “Het is een excuus voor de Nederlander om één keer per jaar negertje te spelen en daar hebben ze dan Sinterklaas voor uitgevonden.” Wie durft te schoppen tegen de heilige huisjes die in Holland staan, kan rekenen op heftige reacties, vooral uit de ‘Wildershoek’. ‘Laat Raymann naar zijn eigen land teruggaan’, is nog een van de mildere adviezen.
Randdebielen
Schrikken doet hij niet van die reacties. “Ik heb zoiets van hé kom op man, ik ga me niet bang laten maken door een paar randdebielen, om het zo te noemen. Dan heb ik nog meer respect voor Wilders, dan voor de mensen die reageren op zo’n site. Dat zijn mensen daar stoor ik me helemaal niet aan. Nee, ik ben een open boek, ik ben wie ik ben, en als het je niet bevalt, nou ja, dan ga je toch lekker weg. Ik ben nog nooit bedreigd geworden als zodanig en mijn vrouw en kinderen die blijven buiten de publiciteit. Ik laat me niet bang maken, absoluut niet.
“Je noemt zelf die naam Wilders, ik bedoel die man is knettergek, en zijn aanhang is nog gekker. Dat zijn mensen, die compleet niet sporen. Laatst was ik ergens voor een signeersessie en toen was er een zwarte pietenorkest. Iemand zei ‘je familie is hier, ja je familie is hier’. Dus ik zei, ik heb geen familie onder de slaven en in mijn familie zijn er zeker geen knechten. Als ik jou was zou ik opdonderen met je drumband. Toen zijn ze ook snel weggegaan.”
In ons land kennen we de ‘mensen die op ons lijken en mensen die niet op ons lijken’, in Nederland noemt men die laatste categorie ‘allochtonen’. Je kunt in Nederland geboren zijn en getogen en je bent desalniettemin ‘allochtoon’, vanwege een getinte huid, een donkere oogopslag, een zware wenkbrauw of speelse krullen. Ziet Raymann voor zichzelf een rol als boegbeeld van de allochtoon? “Ik denk niet dat ik als boegbeeld van de allochtonen iets moet doen om de allochtonen te ondersteunen. Ik bedoel eh, ik ben Surinamer, ik ben in Nederland geboren, ik werk in Nederland, ik betaal meer belasting dan de president, dus waarom zou ik me geroepen moeten voelen om allochtonen te verbeteren. Ik bedoel, ze doen niets verkeerds. Het zijn populistische politici als een Wilders en een Verdonk, die een zondebok willen aandragen en die komen aan met de Marokkanen.
“Allochtonen die problemen veroorzaken zijn vooral de jongeren. Als je kijkt naar de ouderen vanaf dertig, die veroorzaken geen problemen, die draaien gewoon mee in de maatschappij. Het valt op omdat men in de maatschappij naar een zondebok zoekt. En dan worden de Marokkanen als schuldigen aangewezen, terwijl het gewoon een sociaal maatschappelijk probleem is. Als je de maatschappij goed analyseert, zal je zien, dat het probleem daar absoluut niet ligt. Er zijn ook Nederlandse jongeren die problemen veroorzaken. Het zijn altijd de mensen uit de sociaal lagere klassen geweest, die in het gevang terechtkwamen. Er is niets veranderd, het enige is, dat Nederland verkleurt, dus de gevangenissen verkleuren ook.”
Hecht
Hoe is het met zijn gezin en hoe hebben ze de overgang naar Nederland ervaren? “Ik heb een heerlijk gezin, een heel hecht gezin. Mijn vrouw zorgt er voor dat ik kan vliegen en ze zorgt er ook voor dat ik af en toe stevig met beide benen op de grond word gezet. Bij ons is het zo, het gezin staat primair en waar het gezin naar toe gaat dat maakt niet uit, als we maar samen zijn.
“Drie en zeven waren de kinderen toen ze naar Nederland werden gebracht. Ze waren al eens in Nederland op vakantie geweest en ze vonden het hartstikke leuk daar. Er waren geen drama’s van vriendjes of vriendinnetjes die achtergelaten werden. En kinderen maken ook heel gauw weer nieuwe vriendjes. Bovendien was het voor mij een carrièremove die ik moest maken, dus ja, dan moet je toch durven die overstap te maken. Er waren al goede vooruitzichten, contacten met de ‘Comedyfactory’, een theaterproducent die belangstelling toonde. Ik had gewoon de optie om verder te groeien. Ik kreeg heel veel aanvragen van mensen om op te treden en ik wist gewoon dat er mogelijkheden waren. Dus er was een zekerheid voor mij daar.”
Geduld
“Toen ik aan mijn vrouw zei, ik laat heel veel werk liggen in Nederland doordat ik steeds hier naar toe kom, toen zei ze meteen ‘wanneer moet ik inpakken?’Dat geluk heb ik, ik heb een fantastische vrouw die mijn carrière ondersteunt. Ik denk dat elke vrouw van iemand die in mijn vak zit geduld nodig heeft. Het draait allemaal om jou, jij krijgt alle aandacht en dat kan ik niet altijd goed doseren. Ik let er wel op, als ik thuis kom, dat ik niet alleen praat over mezelf, maar ook aandacht geef aan haar. Ook vragen hoe is jouw dag geweest. Dat zijn dingen die je ook moet doen. Bovendien heb ik alle aandacht. Ik bedoel gisterenavond zitten we hier gezellig wat te drinken en dan komen er steeds mensen van ‘mag ik met je op de foto’. Dan kan je die mensen niet afsnauwen en wegsturen en dat is voor haar ook weer even lastig. Maar ja, als je kijkt wat we ervoor terugkrijgen.”
Over terugkrijgen gesproken, volgens bekomen berichten zou er een villa met een hypotheek van twee miljoen worden gebouwd in Almere? “ Waar haal je dat nou weer vandaan? De mensen weten meer dan ik. Nee hoor, ik heb wel een stuk grond gekocht in Almere, maar er komt geen villa van twee miljoen, was het maar waar! Nee we gaan gewoon een huis bouwen.”
Spagaat
Holland en Suriname, waar zit je hoofd en waar je hart? “Ik ben gek op Suriname, laat me dat voor op stellen, maar ik weiger mezelf in een consTante spagaat te zetten. Ik hou ook van Nederland, zoals ik van Suriname hou, en daar woon ik. Ik bedoel, het is de plek waar mijn gezin is, het is de plek waar ik woon en werk, waar ik mijn geld verdien.
“Als ik hier het geld kon verdienen wat ik daar verdien, als ik hier het werk kon doen dat ik daar doe, dan was ik misschien ook hier. Maar omdat Nederland me zoveel kansen heeft gegeven, zal ik gek zijn om te zeggen dat ik niet van Nederland hou. Ik bedoel eh, ik voel me evenveel Nederlander als Surinamer. Dus eh, ik heb heel wat waarvoor ik dankbaar ben aan dat land. Ik ben Suriname dankbaar voor de roots die ik hier heb meegekregen, voor de diversiteit aan cultuur, voor de warmte die de mensen hebben. Vandaar dat ik ook heel veel terugdoe voor Suriname. Geld voor goeie doelen, voor kinderen die geen kansen krijgen. Suriname gaat me zeker aan het hart."
Autheur: Anne Huits