Jaguars net als tijgers op weg naar uitsterven? – Parbode Sneak Peek
Sinds sterk wordt ingezet op de bescherming van de tijger in Azië, wordt de jaguar in groten getale slachtoffer van stroperij. In Zuid-Amerika daalt jaguarpopulatie alarmerend snel. En dat is niet de schuld van alleen de Chinezen.
Rachael Bale, onderzoekster van National Geographic’s ‘Wildlife Watch project’, publiceerde afgelopen september over een verontrustende ontdekking: onze jaguars zijn het nieuwe slachtoffer van grootschalige stroperij. Tijdens een onderzoek naar de illegale handel in jaguars in Bolivia, werd Bale in 2016 getipt over een gelijksoortige situatie in Suriname. De onderzoekster was verbaasd over wat ze hier ontdekte. “In Bolivia werd er voornamelijk gehandeld in de hoektanden van de jaguar, die dienen als statussymbool. De handel van jaguars in Suriname toont een heel ander niveau van organisatie en verfijning”, aldus Bale.
Naast het verhandelen van tanden en huid, wordt in Suriname ook het karkas van de jaguar verwerkt tot een soort pasta. Dat zou volgens de Chinese traditie – net zoals ‘tijgerpasta’ – chronische gewrichtspijnen verhelpen, seksuele prestaties verbeteren en onze algehele gezondheid bevorderen. Volgens Bale is het mogelijk dat jaguarproducten, eenmaal in China aangekomen, worden verkocht als tijgerproducten aan nietsvermoedende consumenten.
De jaguar als vervanger
Het rapport Uncovering a secret slaughter, Suriname’s jaguar trade exposed van de Engelse dierenwelzijnorganisatie World Animal Protection (WAP) schat dat jaarlijks zo’n honderd jaguars in Suriname slachtoffer worden van de illegale handel. Volgens het WAP worden jaguars gelokt met een geit of hond als aas, voordat ze worden neergeschoten door lokale jagers.
Els van Lavieren, projectmanager Marine and Wildlife Conservation van natuurbeschermingsorganisatie Conservation International Suriname (CIS), vertelt Parbode hoe de handelsketen vervolgt: “Eenmaal dood wordt de jaguar geprepareerd in speciaal opgezette verwerkingskeukens. Deze zijn gebouwd door Chinezen en liggen meestal ook op hun hout- en goudconcessies buiten de stad”, vertelt Van Lavieren. Hier worden de nagels en tanden van de jaguar uitgetrokken, waarna het beest wordt onthoofd en gevild. “Het karkas gaat daarna in een pot op het vuur, waar het tot zeven dagen lang wordt gekookt. Uit dat afgietsel wordt een soort pasta gemaakt.”
Vanuit Paramaribo wordt de ‘jaguarpasta’ in de bagage via commerciële vluchten naar China gesmokkeld. “De route is toegankelijk. De meeste smokkelaars zijn Chinezen die al van plan waren om voor een vakantie of zakenreis naar China te gaan”, aldus Van Lavieren. Volgens WAP levert een volwassen jaguar tussen twintig en dertig kuipjes pasta op. Waar je in het bos van Suriname ‘slechts’ 20 gram goud (omgerekend zo’n 1000 US-dollar) voor een volledige jaguar betaalt, is in China één kuipje jaguarpasta al snel het driedubbele waard.
Schuld van de Chinezen
In honderd jaar tijd is de totale populatie van tijgers in het wild met 97 procent gedaald, van zo’n 100.000 exemplaren tot slechts 3200 in 2010. Het Wereld Natuur Fonds schatte de populatie van de Zuid-Chinese tijger in 1950 nog op een totaal van vierduizend exemplaren, tegenwoordig beschouwen wetenschappers het dier als ‘functioneel uitgestorven’. Er waren in 1996 nog dertig tot tachtig exemplaren over, maar inmiddels heeft de Zuid-Chinese tijger geen mogelijkheid meer zich voort te planten.
“De tijger is bijna uitgeroeid, dus kwamen de Chinezen naar hier voor de jaguar”, stelt Van Lavieren. In een recent geactiveerde database van het CIS wordt de populatie van negen bedreigde prioriteitssoorten in Suriname – waaronder de jaguar, de slingeraap en de tapir – zo goed mogelijk geregistreerd. In het afgelopen half jaar werd melding gemaakt van twintig dode jaguars, waarvan minstens drie met zekerheid werden gebruikt voor de handel. Twee jaguars werden uit zelfverdediging (of ter bescherming van vee) doodgeschoten. Van de overige vijftien is de doodsoorzaak onbekend.
Het eerste bewijs van illegale jaguarhandel in Suriname werd volgens een rapport van het Wereld Natuur Fonds in 2003 waargenomen. Een bericht uit enkele WikiLeaks-documenten die de NOS in 2011 in handen had, maakt melding van minstens tienduizend Chinezen die tussen 2000 en 2007 naar Suriname kwamen.
“Net als in Afrika investeren Chinezen in Zuid-Amerika in de handel en zorgen ze voor de nodige infrastructuur, zoals het opzetten van verwerkingskeukens”, vertelt Bale aan Parbode. Ze benadrukt hierbij dat Chinezen maar een klein deel uitmaken van het aantal mensen dat betrokken is bij de handel. “Ik vind het daarom ook absoluut niet correct om te suggereren dat alleen Chinezen schuldig zijn”, aldus Bale.
Lees het hele artikel in het februarinummer van Parbode