Samen met haar Nederlandse man Ewout runt de in Ecuador geboren Amira Eriks een kleurrijke vlinderkwekerij aan de rand van Lelydorp. Het in stand houden van de kwekerij is helaas iets minder kleurrijk. “Na twee jaar dachten we: we stoppen ermee.”
Elf jaar geleden begon het echtpaar Eriks met het professioneel kweken van vlinders. Amira vertelt: “Het begon allemaal als een hobby. We hebben het bos met de hand gekapt. Weken zijn we bezig geweest met een pad vrijmaken. We hadden de blaren op onze handen staan. Voor de echt grote bomen hebben we wel een bedrijf laten komen, maar verder hebben we alles zelf gedaan.”
Na twee jaar kon het stel eindelijk beginnen met hun uiteindelijke doel: pakketjes met vlinderpoppen exporteren. Deze pakketjes zijn bestemd voor dierentuinen of particulieren die een vlindertuin hebben of liefhebbers die graag vlinders in hun tuin willen. Maar het exporteren gaat vanaf het begin niet zonder slag of stoot. “Er zitten heel veel regeltjes aan het exporteren”, zeg Amira. “Het transport en de papieren blijven altijd een probleem. Het is wel eens gebeurd dat een pakketje in Amerika terecht is gekomen, in plaats van in Canada. In Amerika wordt zo’n pakketje dan vernietigd, omdat ze niet weten wat er in zit. Dan gaan er dus weer een stel poppen verloren. Op dat soort momenten denken we echt wel aan stoppen. Maar het werk is te mooi en dus gaan we door.”
Neotropical Insects NV, zoals het bedrijf heet, is de enige vlinderkwekerij van Suriname. Om wat extra geld te verdienen worden er rondleidingen gegeven in het bedrijf. Amira: “We zijn geen officiële vlindertuin, het is echt een rondleiding door de kwekerij. Er zijn hier wel mensen geweest die een vlindertuin op willen zetten en daarover informatie wilden inwinnen bij ons. Daarom zijn we hard aan het werk om zelf een vlindertuin te maken. Anders gooien we onze eigen glazen in.”
Eitjes
De rondleiding begint bij de kleine bakjes waar de eitjes in zitten. Medewerksters van de kwekerij checken deze bakjes elke dag op uitgekomen eitjes en zetten de rupsjes daarna op een voedingsplant waar ze hun buik rond kunnen eten, om vervolgens te verpoppen. Deze poppen komen allemaal op een ronde plaat. Dat is een apart gezicht: allerlei kleuren poppen liggen bij elkaar op een plastic emmerdeksel. Ze hebben allemaal een schutkleur, zodat ze in de natuur niet te snel ontdekt worden. De meest bijzondere zijn wel de zilveren en gouden poppen. “Die glinsteren in de zon en dan lijken het voor andere dieren ogen. Vijanden schrikken daarvan en vluchten weg.” De poppen reageren op geluid en aanraking. Dat is een natuurlijk verdedigingsmechanisme. Op het moment dat we vlakbij de deksels met elkaar staan te praten, schudden de poppen dan ook allemaal heen en weer om ons weer weg te jagen.
Amira vertelt dat de vlinders, afhankelijk van de soort en de omstandigheden, maar drie weken tot een maand leven. “Het proces van ei tot de dood van de vlinder kan soms wel een jaar duren, maar uiteindelijk vliegen ze als vlinder maar een paar weken rond.” De liefhebbers kunnen dus niet heel lang genieten van de gekleurde vleugels, maar gelukkig zijn vlinders erg reproductief en zijn er binnen de kortste keren weer nieuwe aanwinsten.
Het mooiste gedeelte van de kwekerij is ongetwijfeld de kas, waar vijf soorten vlinders rondvliegen. We zien rode en blauwe vleugels, maar ook de zwart-wit gestreepte van de zebravlinder. “In de natuur kun je nooit zo dichtbij komen”, zegt Amira. “Maar hier kun je naar hartelust foto’s maken.” Met enige schaamte wijst ze op een hok met vlinders die voor de ‘doodhandel’ zijn. “Het is niet te doen om alle poppen te exporteren of voor de reproductie te gebruiken. Het zijn er echt veel te veel. Dus tot onze grote spijt moeten we ook vlinders doodmaken.” Ze worden door een plaat doodgedrukt en meestal gebruikt voor wanddecoratie: voorgoed vast geperst achter wéér een plaat, nu van glas. “Het is echt niet leuk, maar we blijven handelaren.”
Buidelrat
Het grootste gevaar voor de vlinders is de buidelrat. Ze knagen alle netten kapot en eten de poppen en vlinders op. Amira en Ewout hebben al van alles geprobeerd om de beesten weg te houden van hun kwekerij. “Het enige dat we nu nog kunnen doen is een tweede net heel strak spannen en dan hopen dat de ratten daarin blijven zitten. Daarna kunnen we ze doodschieten. Niet erg diervriendelijk, maar uitzetten in het bos helpt niet, ze blijven terugkomen. Het kost ons veel energie. Je moet er zo snel mogelijk bij zijn en dat betekent dat we soms om één uur ’s nachts moeten gaan kijken of er buidelratten in de netten zitten”, aldus Amira.
Iedere vlindersoort heeft een eigen voedingsplant. De rupsen eten, tot ze verpoppen, ontzettend veel en daarom moeten er ook veel voedingsplanten zijn. Deze planten worden ook gekweekt bij Neotropical Insects. Dit wordt gedaan door een aantal mannen en een vrouw. “Eerst waren het alleen maar mannen, maar deze vrouw werkt net zo hard”, vertelt Amira.
Als we uit de kassen komen, horen we een vreemd, grommend, geluid. “Dat zijn de schildpadden”, zegt Amira. “Die kweken we ook, net als slangen.” In twee hokken zitten ongeveer honderd kleine schildpadjes. De ouders lopen vrij rond in omheinde gebieden aan de overkant van het slootje. “We dachten dat we de slangen en schildpadden ook konden exporteren, maar het is heel erg lastig om daar een vergunning voor te krijgen. We hebben te weinig geld om de schildpadjes genoeg te kunnen voeren, waardoor ze niet snel kunnen groeien. We kunnen zo af en toe via vrienden toch exporteren, maar dat is niet onze bedoeling geweest.”
Toeristen
Het is dus allemaal geen rozengeur en maneschijn in de kwekerij, maar toch gaan Ewout en Amira door. Ze houden teveel van hun vlinders om alles los te laten. Het zou mooi zijn als meer mensen zich interesseerden voor de vlinders en langskwamen voor een rondleiding. “Bijna alle toeristen die komen zijn Nederlanders. De meeste Surinamers waarderen vlinders en rupsen niet. Ze zijn er zelfs een beetje bang voor. En ja, als je het goed bekijkt, lijkt een rups inderdáád een beetje op een slang.” Maar rupsen en vlinders zijn niet eng of giftig. De rupsen eten alleen maar en de vlinders vliegen rond. En dat levert weer de mooiste plaatjes op.
Auteur: Marieke Roeleveld
Nu populair
