Suriname heeft een nieuwe president in de persoon van Desi Bouterse. Zijn verkiezing golft als een
splijtzwam door ons land. Zijn aanhang ziet hem als een onbetwiste leider, de koning die boven alle partijen Suriname naar grotere hoogten kan brengen. Zijn tegenstanders zijn verbitterd en schamen zich dat een veroordeelde drugsbaron en moordverdachte de baas van onze geliefde natie kan worden. We zullen het ermee moeten doen. Vraag is echter vooral hoe lang de samenwerking met zijn trawanten Ronnie Brunswijk en Paul Somohardjo overeind blijft staan.
De totstandkoming van de regering-Bouterse verdiende absoluut geen schoonheids-prijs, met zwalkende partners A Combi-natie en Volksalliantie, die van de ene naar de andere politieke kant huppelden. Gevoed door de hoop zoveel mogelijk machtsposities te bezetten. Mega Combinatie zwichtte voor de druk en chantagepraktijken van Brunswijk en Somohardjo, vooral uit angst zelf niet in het machtscentrum te komen. Dat uiteindelijk een coalitie tot stand is gekomen, mag daarom een klein wonder worden genoemd.
Door de samenwerking is een bizar pact ontstaan. Het leger van Bouterse en het Junglecommando van Brunswijk voerden in de jaren tachtig een bloedi-ge strijd die aan honderden mensen, waaronder veel onschuldige burgers, het leven kostte. Somohardjo ontvluchtte het militaire regime eind 1982. In het parlement schopten Somohardjo en Brunswijk op 13 december 2007 voor het oog van de camera’s Rashied Doekhie, partijgenoot van Bouterse, in elkaar. Toch vormde dit alles geen belemmering voor de huidige samenwerking.
De drie politieke leiders hebben overigens ook wat gemeen: ze zijn allen in het bezit van een strafblad. Bouterse werd in 1999 bij verstek in Nederland veroordeeld wegens drugshandel, hetzelfde lot was Brunswijk beschoren. Bovendien heeft laatstgenoemde in eigen land ook een aantal veroordelingen op zijn naam staan, onder meer voor het plegen van een bankoverval en het neerschieten van een burger waar hij bonje mee had. Somohardjo kreeg enkele jaren geleden een voorwaardelijke celstraf voor het ‘schenden van de eerbaarheid’ van tienermeisjes, nadat hij eind 2002 deelneemsters aan een door hem georganiseerde missverkiezing had lastiggevallen. De affaire kostte hem zijn baan als minister van Sociale Zaken en Volkshuisvesting. Drie politieke leiders met een strafblad en een slechte reputatie maken de komende jaren dus de dienst uit in Suriname. Op basis van voorgaande feiten moet je wel een grote optimist zijn om niet te verwachten dat ze elkaar binnen afzienbare tijd het politieke leven zuur maken of de hersens inslaan. Drie tegenpolen met verschillende belangen in één bed is vragen om problemen, zeker als je de opvliegende karakters in beschouwing neemt. De tijd zal het leren.
Mogelijk nog zorgwekkender is dat in al die weken van onderhandelen, overlopen en ruzie maken met geen woord is gerept over het toekomstige beleid en hoe men denkt Suriname verder te ontwikkelen. Alles draaide om de verdeling van poppetjes. En er zijn veel poppetjes die een plek moeten hebben, met als gevolg dat Mega Combinatie een belang-rijke verkiezingsbelofte, het drastisch verminderen van het aantal ministeries, niet na is gekomen. Het zijn en blijven er zeventien, met alle gevolgen voor de staatskas van dien.
Breed gedragen
Tot zover het slechte nieuws, er zijn ook lichtpuntjes. Want niemand zal kunnen ontkennen dat met 36 van de 51 zetels in de Nationale Assemblee de nieuwe coalitie breed wordt gedragen. Boven-dien is Bouterse er alles aan gelegen om te laten zien dat hij een goede president kan zijn, met flinke leiderscapaciteiten. En dat het wel degelijk mogelijk is om als president boven alle partijen te staan. Om het juiste signaal te geven heeft hij afstand gedaan van het voorzitterschap van de Nationale Democratische Partij (NDP), zodat hem niet kan worden verweten de eigen partijbelangen voorop te stellen. Dat is de les die hij geleerd heeft uit de fouten van voorganger Ronald Venetiaan, die vijftien jaar lang zowel president als voorzitter van de Nationale Partij Suriname (NPS) was en niet bepaald de geschiedenisboeken in gaat als vader des vaderlands. Eerder als de NPS’er die en passant ook staatshoofd was.
Op basis van zijn goede voornemens, uitgesproken op politieke podia, zijn velen bereid Bouterse het voordeel van de twijfel te geven. En waarom ook niet? Dan laten we zijn verleden, lopende rechtszaak en veroordeling in Nederland even buiten beschouwing, zoals die ook door de huidige wetgeving en het kiesrecht terzijde worden gelegd. Hoe je het ook wendt en keert: Bouterse is via democratische weg gekozen, of men het leuk vindt of niet.
Van de onervaren militaire machthebber heeft hij zich de afgelopen drie decennia opgewerkt tot ervaren politiek leider die het klappen van de zweep kent. En in die positie heeft hij bewezen zich niets aan te trekken van de strakke etnische lijnen die veel van zijn collega’s zo krampachtig trachten in stand te houden. Afhankelijk van welke politieke (lees: etnische) wind op welk departement waaide, kon je tot nu toe als Hindostaan, Creool of Javaan makkelijker of moeilijker aan die ene vergunning, dat begeerde perceel om een huis te bouwen of overheidsbaantje komen. Als we Bouterse mogen geloven, verandert dit onder zijn bewind.
In ieder geval heeft hij zijn daadkracht getoond bij de samenstelling van zijn ministersploeg. En laten zien dat hij bereid is over zijn eigen partijgrenzen heen te stappen, getuige de benoeming van NPS’er Michael Miskien op Handel en Industrie. Slimme zet, want daardoor wint hij ook aan sympathie bij een deel van de vakbonden. Dat men binnen de NPS niet blij is dat een deskundige partijgenoot in een regering van de
tegenpartij zitting neemt, zegt veel over de enge denkcultuur binnen die partij.
Maar hoe daadkrachtig koning Bouterse ook is en hoeveel handen hij ook uitsteekt naar zijn ‘tegenstanders’, hij zal vooral binnen eigen coalitiegelederen op zijn tellen moeten passen. Hij heeft immers te maken met twee partners voor wie Javanen of Marrons belangrijker zijn dan andere Surinamers. Stel dat hij het echt zo goed voor heeft met het volk zoals hij zelf zegt, dan nog zal hij op eieren moeten lopen om zijn partners, in de persoon van amokmaker Brunswijk en de onbetrouwbare Somohardjo niet voor het hoofd te stoten. Daar ligt zijn grootste uitdaging. Mocht hem dat lukken, dan zou de beloofde ontwikkeling er wel eens kunnen komen.
Nu populair
