Kunsthistoricus Bart Krieger
bespreekt elke maand een kunstwerk
Llowa toont haar vaders hoofdtooi
Kunstwerken zijn op verschillende manieren te ‘lezen’. Met het oog, het hart en het hoofd. Hetoog levert een objectieve beschrijving op, het hart een emotionele subjectieve en het hoofd kanhet geheel in context plaatsen en hier betekenis aan geven. Deze maand: Llowa toont haar vadershoofdtooi (1999), olieverf op linnen door Paul Woei.
Wat zien we?
Een portret van een getooide inheemsevrouw. Ze draagt een typisch Indiaanseschaamlap en sieraden gemaaktvan kralen, haar gezicht en lichaamzijn met pigmentstrepen gemarkeerden ze houdt met beide handen eenpalmtak vast.
Wat voelen we?
Sereniteit, schoonheid en rust.
Wat denken we?
Welke actie of welk thema de kunstenaarheeft vastgelegd, is onduidelijk. De toeschouwer wordt in elk gevalniet overdonderd met emotie, gelaagdethematiek of ingewikkelde composities.Paul Woei toont met dit schilderij simpelweg de schoonheid van hetbinnenland, de natuur en de inheemsepopulatie die daar woont, gelijk PaulGauguin die dat deed voor wat betreft Tahiti. Deze Franse postimpressionistischeschilder werd in het laatstekwart van de negentiende eeuwwereldberoemd met het vastleggenvan exotisch vrouwelijk schoon in denatuurlijke habitat. Het ging Gauguinniet om het registreren van de onbekendecultuur of natuur, maar om hetvangen van een bepaalde (exotische)stemming en gevoel. Een erotischelading is zijn oeuvre bepaald nietvreemd. Dat geldt in zekere zin ookvoor het portret van Woei. De jongevrouw showt, zo blijkt uit de titel, dehoofdtooi van haar vader en verleidthet publiek met een Mona Lisa-achtigeglimlach. Haar lichaamshouding isverlegen, maar ze kijkt de toeschouwersrecht in de ogen. Het schaduwenlijnenspel van de verentooi en depalmtak op haar lichaam geven hetportret extra dynamiek.
Betekenis?
Achter dergelijke verstilde portrettenmoet men niet al teveel betekeniszoeken. Al vanaf de vroege oudheidwas men gefascineerd door de schoonheidvan het menselijk lichaam enhet vrouwelijke, met haar bevalligerondingen, in het bijzonder. Ongeachtde motivatie was en is vrouwelijkschoon niet alleen een populair themain de schilderkunst, maar speelt hetook een belangrijke rol in tal vanculturen waarin het lichaam gevierdmag worden. Zo laten ten tijde vanbijvoorbeeld het Carnaval in Rio deJaneiro duizenden vrouwen trots hunlichamen bewonderen. Heeft dit doekdan helemaal geen betekenis? Naastcommerciële motieven die meespelen,want schilderijen met dergelijkeonderwerpen vinden over de gehelewereld gretig aftrek, kun je je niet onttrekkenaan het engelengeduld en deaandacht waarmee Woei het Indianenmeisjetot in detail heeft neergezet.Hiermee geeft de kunstenaar zijn diepgeworteldeliefde en respect aan voorde Surinaamse inheemse bevolking.
Nu populair
