Kunstschatten: Suriname ‘82
Kunstwerken zijn op verschillende manieren te ‘lezen’. Met het oog, met het hart en met het hoofd. Het oog levert een objectieve beschrijving op, het hart een emotionele subjectieve en het hoofd kan het geheel in een context plaatsen en hier betekenis aan geven. Deze maand de installatie ‘Suriname ‘82’, in 2009 gemaakt door Kurt Nahar.
beeld W. Tsang
collectie readytex artgallery
Wat zien we?
Twee benen, met heupstuk, van een blanke vrouwelijke etalagepop die op een stuk hout staan met een metalen verbinding. De benen zijn met rode verf besmeurd en doorboord met tientallen, misschien wel honderd roestige spijkers.
Wat voelen we?
Het is zonder twijfel een luguber beeld dat pijn en angst oproept. Iets wat je tegen kunt komen in een middeleeuwse folterkamer.
Wat denken we?
Als we de fantasie de vrije loop laten, kunnen drie beelden gecreëerd in het christendom, de Zuid-Amerikaanse voodoo en Hollywood ons wat dichter bij de mogelijke betekenis van deze sculptuur brengen. Want is de figuur net als de Heilige Sebastiaan omwille van geloof gemarteld en vermoord of is dit een levensgrote voodoopop waarmee de kunstenaar via zwarte magie een vijand probeert uit te schakelen. Het angstaanjagende uiterlijk kan natuurlijk ook iets zeggen over het gewelddadige, wrede of krankzinnige karakter van de persoon zelf, zoals dat het geval is bij de wereldberoemde Pinhead uit de film Hellraiser. Maar waarom heeft de kunstenaar eigenlijk niet de gehele etalagepop met romp, armen en hoofd gebruikt?
Betekenis?
In het licht van het engagement van Kurt Nahar kan er niet voorbij gegaan worden aan een mogelijke politieke betekenis van deze plastiek. Met de titel Suriname ‘82 kan er dan ook bijna maar één conclusie getrokken worden: de benen ‘staan’ voor Suriname en haar inwoners die veel te lijden hebben gehad vanaf dat rampzalige jaartal. Kurt Nahar zet Suriname neer als martelaar. In dit licht kunnen de slachtoffers van de decembermoorden ook als martelaren worden gezien.
Het wachten is nu op spirituele groei, het verkrijgen van inzichten en tal van wonderbaarlijke genezingen, om de zinloosheid van deze moorden te overstijgen.
Wat vindt de kijker?
Michael Wolf, 50, chef-kok
“Het is luguber. Ik vind het wel knap gedaan, met zoveel spijkers. Maar het doet me denken aan Jezus die wordt gekruisigd. Ik gok dat het is gemaakt om te shockeren. Een vrouwenlichaam met spijkers erin, met het rood erbij. Dat moet waarschijnlijk bloed voorstellen. Het trekt het oog natuurlijk. Ik waardeer het, maar ik zou niet naar een expositie gaan met dit soort kunst.”
Helen Stronk, 60, leerkracht
“Het ziet er gruwelijk uit, met al die spijkers in twee benen geslagen. Er is wel over nagedacht, maar die gedachte moet ik goed zoeken. Dat weet ik zo snel niet. Ik vind het op zich mooi gedaan, de kleur trekt aan. En de benen zijn mooi slank. Maar ik vind het moeilijk om te zeggen wat ik ervan vind. Het is vooral gruwelijk.”
De kunstenaar
Kurt Nahar
1972, Paramaribo
Schilderijen en installaties
Kurt Nahar studeerde aan het Nola Hatterman Instituut in Suriname en aan The Edna Manley College for The Visual and Performing Arts in Jamaica. Ook deed hij een workshop printmaking in Nederland. Nahar werkt sinds 1997 als leraar bij het Nola Hatterman Instituut, en is sinds dat jaar ook leraar voor kinderen met een beperking bij het Matoekoe Fonds. Hij heeft geëxposeerd in Suriname, Nederland, België, Amerika, Duitsland en Italië. Daarnaast deed hij mee aan de uitwisselingsprojecten Wakaman en ArtRoPa in Nederland. Met zijn werk heeft Nahar verschillende prijzen gewonnen. In 2002 werd hij verkozen tot Artist in Residence door Diaspora Vibe Gallery in Miami en in 2004 won hij de prijs Meest Innovatieve Artiest op de Nationale Kunstbeurs in Suriname.