Naam: Soekidjan Irodikromo
Leeftijd: 67
Beroep: Beeldend kunstenaar
Als kind had hij al door dat rekenen en taal niet zijn sterke kanten waren. Tekenen was zijn passie en heeft hem gemaakt tot een van de meest gewaardeerde kunstenaars van Suriname. Hij kreeg de grani om het monument ter herdenking van honderd jaar Javaanse immigratie te ontwerpen. Zijn levensmotto in het Javaans luidt: ‘Gotongrojong’; elkaar helpen om samen op te bouwen. Met deze visie uit hij zijn liefde voor land en medemens.
Zit je lekker in je vel?
“Heerlijk. Als ik niet uitkwam met wat ik graag wilde doen in mijn leven, dan zou ik zijn gestopt en was ik verhuisd uit Suriname. Ik heb hier alle reden om te blijven lachen. Ik voel me happy, dat zie je ook in mijn schilderijen. Die zijn all happiness. Integratie is voor mij erg belangrijk. Ik deel graag met anderen wat ik heb meegekregen uit het leven. Wat ik van voorouders heb geleerd, bewaar ik en geef ik door aan de volgende generatie. Bami of nasi is lekker toch, en iedereen kan het nu maken. Vind je niet? Zo is mijn leven ook.”
Waar ben je mee bezig?
“Met de Volksacademie ben ik nu al vier jaar mee bezig en het resultaat heb je kunnen zien op de Nationale Kunstbeurs 2012. Wij doen vaak mee aan verschillende exposities. Behalve batik, keramiek en schilderen, wil ik graag ook leerbewerking en lessen in houtsnijwerk en vlechtwerk laten verzorgen op de academie. Ik wil goeroes hebben die deze lessen kunnen verzorgen. Daar ben ik mee bezig, maar het kost allemaal geld, dus moet ik geduld hebben.”
Wat wil je absoluut nog doen?
“Ik heb geen planning, dus ga ik lekker door. Over drie jaar word ik zeventig dan wil ik een overzichtsexpositie hebben van al mijn werken die overal in Suriname zijn. Ik wil ze bij particulieren gaan afhalen en exposeren. Ik droom ervan om wajangpoppen van anansi te maken of de geschiedenis van Suriname creatief in kunst om te zetten. Zodat je niet alleen naar Donald Duck kijkt maar dat wat wij van oma en opa hebben geërfd, ook tot kunst kunnen maken. We worden te veel beïnvloed door het westerse.”
Wie bewonder je?
“Mijn gezin, daarom heb ik van beeldende kunst een living gemaakt zodat ik de stroomrekening heb kunnen betalen, kinderen naar school heb kunnen sturen en een huis kunnen bouwen. Toen we uit Nederland kwamen, hadden we maar 250 Nederlandse guldens, maar wij hebben kunnen opbouwen. We hebben het gedaan met pokohdengkul, dat wil zeggen met een koperen cent. Ik bewonder ook de medemens, leden van de vereniging, jonge kunstenaars en ook cursisten die mijn lessen willen blijven volgen. Ik ga geen namen noemen. Ze zijn trouw en het is mooi om te zien hoe daardoor mijn sporen, vreugde en geduld samen gaan in onze samenwerking.”
Ga je voor geluk of voor geld?
“Ik ga voor een mix van beide. Op de plantage was niemand rijk, niemand arm. In deze maatschappij kost alles geld. Zelfs even naar het toilet gaan. Geluk zonder geld is niet te realiseren, denk ik. Dan zit je met een groeiprobleem. Je kunt geen perceel kopen. Ik vind dat je dat niet van je land moet krijgen. Je moet zelf je geld eerlijk verdienen en alles eerlijk kopen.”
Liefde of succes?
“Ik ga voor liefde én succes voor het land. Met rijkdommen goed besteed en eerlijk verdeeld onder het volk. Het land moet mooi en gezond blijven. De Amazonia moet onderhouden worden. Ik ben een echte nationalist. Je bent een stuk van het land, begin bij jezelf. Doe persoonlijk iets voor het land, maak bijvoorbeeld een muurtje mooi omdat je het land lief hebt.”
Bang voor de dood?
“Nee, ik leef maar eenmaal. Het is de wet van de natuur. Ik ben geboren met een gezond verstand en gegaan voor succes, ben een tevreden mens en heb veel kunnen lachen. Ik heb carrière en naam kunnen maken. Dan is het een voldoening, want je hebt je sporen achtergelaten. Het moet ergens ophouden. Soeki zal ooit moeten doodgaan, dus ben ik er niet bang voor.”
Ga je op je sterfbed spijt hebben?
“Nee, ik heb echt geen vijanden, misschien mensen die wilden dwarsbomen. Gelukkig zijn dat er niet veel. Ik ga nergens spijt van hebben. Maar als mijn kinderen gaan zeggen ‘papa kan niet meer lopen’ of ik raak verlamd, dan wil ik liever zo snel als mogelijk begraven worden. Ik wil niet onnodig blijven ademen terwijl je verder niets anders kan doen. Ik zeg dan tegen de dokter: ‘Dok, yepi mi noh’.”
Geloof je in leven na de dood?
“Ik geloof wel dat mijn karakter of doen en laten terug te zien zal zijn in mijn nazaten. Maar over leven na de dood, kan ik heel moeilijk iets over zeggen. Daar ben ik niet deskundig in. Uiteindelijk denk ik dat ik liever kan zeggen: ‘Nee, ik geloof er niet in’.”
Hoe zou je herinnerd willen worden?
“Er is een boek over mij verschenen, ik heb een monument gemaakt, een school is naar mij vernoemd en leerlingen die bij mij zijn begonnen, zijn nu grote kunstenaars. De herinnering leeft al. Ik wil liever begraven worden met een pilaar, een gedenksteen met de woorden ‘Hier rust pa Soeki’, dan kunnen mensen nog altijd bij mijn graf langskomen. Ik heb niks te willen over hoe men mij zou moeten herinneren. Dat laat ik aan jullie over.”
