Man van het moment
Dat Henck Arron (1936-2000) een belangrijke rol heeft gespeeld in de recente geschiedenis van Suriname, staat vast. Je kunt zelfs stellen dat ons land de onafhankelijkheid in 1975 vooral aan hem te danken heeft. Dus het is niet zo vreemd dat over deze NPS’er een politieke biografie is geschreven: Man van het moment. Schrijver Peter Meel leverde geen half
werk. De onderzoeksdirecteur van het Instituut voor Geschiedenis van de Universiteit Leiden leverde maar liefst 745 pagina’s af. Hij dook jarenlang in de archieven en nam ruim honderd interviews af. Ook baseerde hij zich op gesprekken met Arron zelf.
Het boek is helder en logisch opgebouwd. Meel beschrijft de politieke opkomst van Arron, die eigenlijk voorbestemd was om bankier te worden. Maar in 1963 schopte hij het op zijn 27e tot Statenlid, en volgde in 1970 Jopie Pengel op als NPSvoorzitter. Van 1973 tot de staatsgreep van 25 februari 1980 leidde hij als premier twee kabinetten.
In 1975 stond Arron aan de wieg van de Republiek Suriname, een periode die Meel nauwgezet beschrijft. Zoals de gesprekken van Arron met VHP’er George Hindori, die er uiteindelijk toe leidden dat deze tegen de wil van zijn partijvoorzitter Jagernath Lachmon in, vóór de onafhankelijkheid stemde en daarmee voor een meerderheid in de Staten zorgde. Meel ontzenuwt geruchten dat Hindori door Nederland zou zijn omgekocht en stelt dat Arron gewoon een slim spelletje heeft gespeeld.
Hindori speelde tennis naast Arrons kantoor, die zijn woordvoerder wat luchtige gesprekjes met de VHP’er liet voeren. Dat leidde volgens Meel ‘naar een climax’ waarbij Arron ‘het
vogeltje in de klep wist te krijgen’. De staatsgreep van 1980 was deels aan Arron te wijten, zo stelt Meel. Hij reageerde niet adequaat genoeg op de eis van onderofficieren om
een vakbond op te mogen richten, waardoor de kwestie escaleerde. Arron liet vervolgens drie onderofficieren oppakken, de rest is geschiedenis.
Op 25 februari grepen de militairen de macht, en Arron werd opgesloten. Volgens Meel had Arron ‘meer kunnen doen’ om dit allemaal te voorkomen. In 1987 keerde hij terug op
het politieke toneel en werd hij vicepresident in de regering van Ramsewak Shankar. Die werd via de telefooncoup van 1990 ook door Bouterse naar huis gestuurd, wat meteen het begin van het einde van de politieke carrière van Arron betekende.
Zelden is een Surinaamse politicus na zijn overlijden ‘beloond’ met zo’n gedegen biografie. Nadeel is dat Meel, zoals zo veel onderzoekers die geen schrijver zijn, te veel op de wetenschappelijke toer gaat. Daardoor is het soms wat taaie kost die niet prettig wegleest. Dat doet niets af aan het feit dat hij met Man van het moment een bijdrage heeft geleverd aan de objectieve geschiedschrijving van Suriname.
Man van het moment. Een politieke biografie van Henck Arron, Peter Meel, 2014, Uitgeverij Prometheus Bert Bakker, 978 90 3514 236 7