Memre
Bijzondere Surinamers zijn een jaar na hun heengaan allerszins een terugblik waard.
Opdat ze niet vergeten worden…
Henk Tjon
Paramaribo
25/08/1948 – 18/09/2009
“Deskundig, dynamisch, fantasierijk en humoristisch.” Zo beschrijft Carmelita Teixeira van het toneelgenootschap Thalia Henk Tjon Tam Pau. Deze eigenschappen hebben ongetwijfeld ter motivatie gediend voor de vele aanwezigen die Henk Tjon op 24 en 25 september 2009 de laatste eer kwamen bewijzen in Fort Zeelandia, de Congreshal en op begraafplaats Hodie Mihi Cras Tibi. Hij was een week daarvoor dood aangetroffen in zijn woning.
Henk zag het levenslicht op 25 augustus 1948 in Paramaribo als zoon van een Chinees-Javaanse vader en een Afro-Surinaamse moeder. Zijn moeder speelde rond 1960 in het Surinaams passiespel dat door Albert Helman was geschreven. De repetities vonden bij zijn tante Nettie Hillen aan de Anton Dragtenweg plaats. Volgens zijn vrouw Beverly moet daar zijn liefde voor theater zijn ontstaan. Tjon borduurde voort op deze liefde en studeerde in Nederland voor regisseur. In 1971 keerde hij terug naar Suriname. Samen met Thea Doelwijt richtte hij toen het Doe-theater op. Van 1972-1982 werden tientallen producties door hen gemaakt. Henk stond vaak zelf op het toneel. In 1977 bijvoorbeeld was hij te zien in het stuk ‘Lafu a no syen’ waarin hij de beroemde – eerste Surinaamse – cabaretier Johannes Kruisland speelde. Beverly en Adeiye, zijn zoon, hebben van hem genoten. Adeiye: “Hij kon enorm goed vertellen. Over ieder plekje had hij een verhaal.”
Tjon was in 1972 één van de oprichters van Carifesta. Zowel nationaal als internationaal werd hij gewaardeerd voor zijn inzet op velerlei gebied. Hij kreeg onder meer de Curry-prijs voor zijn bijdrage aan de ontwikkeling van drama, de Gaaman Matodja Gazon Award en hij werd benoemd tot Grootmeester in de Ereorde van de Gele Ster.
Collega-theatermaker Wilgo Baarn vertelt dat hij zich in 1982 samen met Michel Samson en Henk Tjon enorm heeft ingezet om het bekende Egoli-stuk in Theater Thalia op te voeren. Op de tweede voorstellingsdag werd Samson rond 15.00 uur ernstig ziek. Wilgo stelde toen voor dat Henk de rol van Michel overnam. Er is enorm geoefend tot ongeveer vijf voor acht ‘s avonds. Om acht uur begon de voorstelling. “Wonderlijk”, meent Baarn, “hoe Henk zich van deze taak heeft gekweten.”
Samen met Arthur Leuden ontwikkelde Henk de cursus ‘Cultural Heritage’ voor het Suriname College of Hospitality and Tourism (SCHT). Vorig jaar werd met Henk Tjon, de leiding en de studenten van het SCHT een groot cultureel festival gehouden in Flamboyant Park.
De jaren voor zijn heengaan kreeg hij drie beroertes, onderging hij een longoperatie wegens kanker en een bypass-operatie. Adeiye deed bij de begrafenis van Henk een emotionele oproep om het gedachtegoed van zijn vader voort te zetten. “Niet iedereen in dit land waardeerde wat mijn vader deed, maar ik hoop echt dat jullie allemaal doorgaan met wat mijn vader zo graag wilde.” Henk Tjon werd 61 jaar.